Rozpoznawanie i leczenie celiakii u dorosłych według wytycznych British Society of Gastroenterology 2014
09.04.2015
Na podstawie: Diagnosis and management of adult coeliac disease: guidelines from the British Society of Gastroenterology
J.F. Ludvigsson, J.C. Bai, F. Biagi, T.R. Card, C. Ciacci, P.J. Ciclitira, P.H.R. Green, M. Hadjivassiliou, A. Holdoway, D.A. van Heel, K. Kaukinen, D.A. Leffler, J.N. Leonard, K.E.A. Lundin, N. McGough, M. Davidson, J.A. Murray, G.L. Swift, M.M. Walker, F. Zingone, D.S. Sanders, Authors of the BSG Coeliac Disease Guidelines Development Group
Gut, 2014; 63: 1210–1228
Wybrane treści dla pacjenta
-
Autoimmunologiczne zapalenie wątroby
Przyczyna choroby jest nieznana. Uważa się, że u jej podłoża leżą predyspozycje genetyczne osoby chorej do tak zwanej reakcji z autoagresji, czyli do ataku komórek układu odpornościowego na własne białka, zlokalizowane w tym przypadku na komórkach wątrobowych.
-
Badanie histopatologiczne
W celu weryfikacji rozpoznania pomocnym badaniem jest ocena histopatologiczna zmiany chorobowej. W tym celu wykonuje się tzw. biopsję skóry.
-
Choroby towarzyszące cukrzycy typu 1
Wśród chorób towarzyszących cukrzycy typu 1 należy zwrócić uwagę szczególnie na choroby o podłożu autoimmunologicznym, w tym na najczęściej występujące limfocytarne zapalenie tarczycy (do 20–40%) oraz chorobę trzewną – celiakię (do 10%).
-
Dieta bezglutenowa
Gluten to białko występujące w ziarnach pszenicy, żyta i jęczmienia, które odpowiada za charakterystyczną konsystencję produktów wypieczonych z tych zbóż. Ten składnik diety musi być wyeliminowany z diety osób z celiakią, nadwrażliwością na gluten oraz alergią na gluten. Trzeba podkreślić, że właściwie realizowana dieta bezglutenowa to podstawa leczenia celiakii i należy jej przestrzegać do końca życia.
-
Celiakia
Celiakia (glutenozależna choroba trzewna) to przewlekła, wielonarządowa choroba o podłożu autoimmunologicznym, w której u osób predysponowanych genetycznie wskutek spożywania glutenu dochodzi do uszkodzenia jelita cienkiego. Objawy celiakii mogą dotyczyć przewodu pokarmowego (bóle brzucha, przewlekła biegunka, wzdęcia), ale także innych narządów. Diagnoza jest stawiana na podstawie badania przeciwciał we krwi oraz wyników badania biopsji jelita. Leczenie celiakii polega na stosowaniu przez całe życie diety bezglutenowej, która powoduje ustąpienie objawów i umożliwia prowadzenie normalnego trybu życia.
-
Badania serologiczne w celiakii
Badania serologiczne w kierunku celiakii wykonuje się w surowicy krwi. Do oznaczenia obecności oraz stężenia przeciwciał konieczne jest pobranie krwi. Ważne, by badania wykonywać w okresie spożywania glutenu w diecie.
-
Celiakia u dzieci
Celiakia to choroba o podłożu immunologicznym, spowodowana glutenem, występująca u osób z predyspozycją genetyczną, charakteryzująca się obecnością zależnych od glutenu objawów klinicznych, przeciwciał swoistych dla celiakii, antygenów zgodności tkankowej HLA-DQ2 lub DQ8 oraz zanikiem kosmków błony śluzowej jelita cienkiego.
-
Biegunka
Biegunka jest często występującym objawem, który zazwyczaj trwa krótko. Przewlekła biegunka może wskazywać na potencjalnie poważne choroby, dlatego zawsze należy ja zdiagnozować. Podczas biegunki należy dbać o odpowiednie nawodnienie i równowagę elektrolitową.
-
Rak żołądka
Rak żołądka to choroba, która na początku zwykle przebiega bezobjawowo. Może także powodować niecharakterystyczne objawy, takie jak dyskomfort w górnej części brzucha, odbijanie, wzdęcia. Im wcześniej rak żołądka zostanie wykryty, tym większe są szanse na wyleczenie. Rokowanie zależy od wielu czynników – wielkości i rozległości guza, a także obecności ewentualnych przerzutów.
-
Biopsja aspiracyjna szpiku kostnego
Badanie szpiku kostnego można przeprowadzić na dwa sposoby – oceniając poszczególne komórki i prekursory kolejnych krwinek lub pobierając cały fragment kości w celu wykonania badania histopatologicznego.
