Odpowiedź
dr n. med. Laura Maryńczak
Klinika Neurochirurgii Dziecięcej, Instytut Pediatrii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Ryzyko obrażeń wewnątrzczaszkowych jest większe, jeżeli mechanizm urazu jest związany z działaniem energii kinetycznej o dużym natężeniu. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku wypadków komunikacyjnych, w których doszło do:
- wyrzucenia pasażera z pojazdu
- przewrócenia się pojazdu
- śmierci innego pasażera
- zderzenia przy dużej prędkości
- zderzenia bez użycia pasów bezpieczeństwa lub fotelika
- potrącenia (pieszego lub użytkownika innego pojazdu, np. rowerzysty).
Inne mechanizmy zwiększające potencjalne ryzyko obrażeń to:
- upadek z wysokości
- niezamierzone uderzenia ciężkim przedmiotem
- obrażenia głowy w wyniku działań zamierzonych (pobicie).
Ryzyko obrażeń pourazowych w mózgu znacząco zmniejszają kaski ochronne, ponieważ pochłaniają energię kinetyczną. Większe prawdopodobieństwo pourazowych zmian wewnątrzczaszkowych dotyczy zatem dzieci, które w czasie urazu nie miały kasku (np. podczas jazdy na rowerze, hulajnodze, skuterze itp.). Na ten aspekt należy zwrócić uwagę w wywiadzie.
Ciężkość urazu zależy także od tego, w jakiej okolicy ciała do niego doszło. W przypadku urazu energia kinetyczna jest częściowo przenoszona na kości czaszki, dlatego okolica skroniowa (cienka łuska kości skroniowej) jest bardziej narażona na istotne obrażenia niż okolica czołowa lub potyliczna. Jednak w związku z ograniczoną objętością tylnej jamy czaszki w razie urazu w tej przestrzeni stan dziecka może się szybko pogorszyć, dlatego pacjentów z objawami móżdżkowymi należy kierować na dalszą diagnostykę.
Rokowanie pogarszają również obrażenia wielonarządowe (65% zgonów z powodu urazu głowy występuje u dzieci ze współistniejącym urazem wielonarządowym).
Piśmiennictwo:
1. Kwiatkowski S.: Urazy głowy u dzieci. (W:) Szmidt J., Kużdżał J. (red.): Podstawy chirurgii. Kraków, Medycyna Praktyczna, 2022: 704-7102. Kuppermann N., Holmes J.F., Dayan P.S. i wsp.: Identification of children at very low risk of clinically-important brain injuries after head trauma: a prospective cohort study. Lancet, 2009; 374: 1160–1170
3. Knighton A.J., Wolfe D., Hunt A. i wsp.: Improving Head CT scan decisions for pediatric minor head trauma in general emergency departments: a pragmatic implementation study. Ann. Emerg. Med., 2022; 80 (4): 332–343
4. Olivia A., Keane O.A., Mauricio A. i wsp.: Pediatric mild traumatic brain injury: who can be managed at a non-pediatric trauma center hospital? A systematic review of the literature. Am. Surg., 2022; 88 (3): 447–454
5. Garcia -Rodriguez J.A., Thomas R.E.: Office management of mild head injury in children and adolescents. Can. Fam. Physic., 2014; 60: 523–531
