Opracowała Małgorzata Ściubisz
Użytkownicy mediów społecznościowych są częściej mylnie informowani o szczepieniach niż osoby korzystające z tradycyjnych mediów – to jeden z głównych wniosków płynących z dużego badania ankietowego przeprowadzonego na grupie prawie 2500 dorosłych Amerykanów.
Naukowcy z University of Pennsylvania zadali sobie dwa podstawowe pytania: (1) W jaki sposób korzystanie z tradycyjnych mediów vs mediów społecznościowych wpływa na postrzeganie fałszywych informacji o szczepieniach? (2) Jaki jest związek między zaufaniem do ekspertów medycznych a przyjęciem lub odrzuceniem powszechnych fałszywych twierdzeń na temat szczepień?
Ogółem wykazano, że względnie dużo respondentów było błędnie informowanych na temat szczepień:
- 18% błędnie zgodziło się ze stwierdzeniem, że szczepionki powodują autyzm
- 15% błędnie zgodziło się, że szczepionki zawierają toksyczne składniki
- 20% błędnie zgodziło się, że nie ma znaczenia, czy rodzice rozdzielają lub opóźniają szczepienia u swoich dzieci, czy realizują program szczepień zgodnie z zaleceniami
- 19% błędnie zgodziło się, że lepiej nabyć odporność w wyniku przechorowania danej choroby niż w wyniku szczepienia.
Tak duży odsetek osób doświadczających dezinformacji na temat szczepień jest niepokojący, ponieważ ma negatywny wpływ na wskaźniki wyszczepialności. Z kolei duże wskaźniki wyszczepialności są potrzebne do utrzymania odporności populacyjnej.
Wyniki badania wskazują również, że poziom zaufania danej osoby do ekspertów medycznych wpływa na prawdopodobieństwo zmiany przekonań tej osoby na temat szczepień. Niski poziom zaufania do ekspertów medycznych koreluje z większym prawdopodobieństwem przekonania o prawdziwości błędnych informacji o szczepieniach.
Autorzy podkreślają, że ich obserwacje są zgodne z wynikami innych badań, które wskazują, że media społecznościowe zawierają sporo dezinformacji na temat szczepień, podczas gdy tradycyjne media częściej odzwierciedlają naukowe dane dotyczące korzyści ze szczepień i ich bezpieczeństwa. Choć na podstawie przeprowadzonego badania można mówić jedynie o korelacji między korzystaniem z mediów a indywidualnymi postawami, a nie o przyczynowości, to obserwacje te należy uwzględniać w krajowych kampaniach promujących szczepienia. Nie można również pomijać znaczenia pracowników medycznych w reagowaniu na dezinformację na temat szczepień oraz wpływu mediów społecznościowych na rozpowszechnianie fałszywych, szkodliwych informacji o szczepieniach. W dłuższej perspektywie częstsze promowanie we wszelkiego rodzaju mediach prawdziwych informacji o szczepieniach może być bardzo korzystne. Wyniki badania podkreślają również znaczenie decyzji Facebooka, Twittera, YouTube’a i Pinteresta, aby ograniczyć lub zablokować publikowanie fałszywych informacji na temat szczepień.
