W dniu 17 listopada 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zainicjowała Globalną strategię na rzecz przyspieszenia eliminacji raka szyjki macicy (Global Strategy to Accelerate the Elimination of Cervical Cancer), zawierającą trzy kluczowe elementy: szczepienia, badania przesiewowe i leczenie. Według WHO skuteczne wdrożenie wszystkich trzech składowych strategii pozwoli zmniejszyć liczbę nowych przypadków raka szyjki macicy o 40% i zapobiec 5 milionom zgonów z powodu tego nowotworu do 2050 roku.
Drogą do eliminacji raka szyjki macicy będzie osiągnięcie następujących kryteriów do 2030 roku:
- 90% dziewcząt do 15. roku życia zaszczepionych przeciwko HPV w pełnym schemacie
- 70% kobiet poddanych badaniom przesiewowym do 35. roku życia i ponownie do 45. roku życia
- 90% kobiet ze zmianami patologicznymi szyjki macicy poddanych leczeniu (90% kobiet ze zmianami przedrakowymi i 90% kobiet z rakiem inwazyjnym).
Twórcy strategii podkreślają, że inwestycja w interwencje umożliwiające osiągnięcie tych celów może przynieść istotne korzyści gospodarcze i społeczne. Szacuje się, za każdego dolara zainwestowanego do 2050 roku i później uzyska się zwrot 3,2 dolara dzięki zwiększeniu udziału kobiet na rynku pracy. Ta liczba zwiększa się do 26 dolarów, jeśli uwzględni się korzystny wpływ poprawy zdrowia kobiet na rodziny, społeczności i społeczeństwa.
„Wyeliminowanie jakiegokolwiek raka wydawałoby się kiedyś nierealnym marzeniem, ale teraz dysponujemy efektywnymi kosztowo, opartymi na dowodach narzędziami, które pozwalają to marzenie urzeczywistnić. Raka szyjki macicy jako problem zdrowia publicznego możemy jednak wyeliminować jedynie wtedy, jeśli siłę tych narzędzi połączymy z ogromną determinacją, aby zastosować te narzędzia na całym świecie.” – powiedział dyrektor generalny WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Rak szyjki macicy jest chorobą, której można zapobiec i którą można skutecznie leczyć, pod warunkiem odpowiednio wczesnego rozpoznania i prawidłowo przeprowadzonej terapii. Jest to czwarty najczęściej występujący nowotwór u kobiet na świecie. Szacuje się, że bez podjęcia dodatkowych działań w okresie od 2018 do 2030 roku liczba nowych zachorowań w ciągu roku zwiększy się z 570 000 do 700 000, a liczba zgonów z 311 000 do 400 000. Strategia rozpoczyna się jednak w szczególnie trudnym momencie. Pandemia COVID-19 wiąże się z różnymi przeszkodami w zapobieganiu zgonom z powodu raka szyjki macicy. Ograniczono realizację szczepień przeciwko HPV, badań przesiewowych oraz leczenie. Zamknięte szkoły przerywają wykonywane tam szczepienia, kobiety zamieszkujące obszary wiejskie mają utrudniony dostęp do placówek onkologicznych. WHO apeluje jednak do wszystkich krajów o kontynuację szczepień, badań przesiewowych i terapii, przy zachowaniu wszystkich niezbędnych środków ostrożności.
Do wyeliminowania raka szyjki macicy zobowiązały się 194 kraje w rezolucji przyjętej na tegorocznym Światowym Zgromadzeniu Zdrowia.
