Czy można zmniejszyć ryzyko wystąpienia stanu przedomdleniowego po szczepieniu?

04.12.2017
Drinking water to prevent postvaccination presyncope in adolescents: a randomized trial
Kemper A.R. i wsp.
Pediatrics, 2017; 140 (5). pii: e20170508

Opracowała: Małgorzata Ściubisz, redaktor serwisu „Szczepienia”

Omdlenie po szczepieniu występuje rzadko, jednak może być przyczyną urazu. U nastolatków i młodych dorosłych omdlenie po szczepieniu występuje z częstością ok. 1/1000 dawek szczepionek. Częstszym zjawiskiem jest stan przedomdleniowy. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia urazów w następstwie omdleń, zaleca się, aby młodzież i dorosłych szczepić w pozycji siedzącej lub leżącej, a po szczepieniu obserwować pacjenta przez 15 minut. W piśmiennictwie brakuje danych, jakie interwencje mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia omdlenia związanego z podaniem szczepionki.

W czasopiśmie „Pediatrics” opublikowano wyniki badania z randomizacją przeprowadzonego metodą otwartej próby, w którym oceniono, czy picie wody przed szczepieniem zmniejsza ryzyko wystąpienia stanu przedomdleniowego. Zastosowanie takiej interwencji zakłada rolę doustnego nawodnienia w zwiększeniu oporu naczyniowego. Do badania zakwalifikowano osoby w wieku 11–21 lat, którym podano co najmniej 1 szczepionkę we wstrzyknięciu domięśniowym. Objawy stanu przedomdleniowego oceniono w 12-punktowym kwestionariuszu w okresie 20 minut po szczepieniu. 906 osób otrzymało do picia 500 ml wody, szczepienie wykonano 10–60 minut później. W grupie kontrolnej (901 osób) nie stosowano dodatkowych interwencji.

U uczestników badania nie odnotowano żadnego przypadku omdlenia. Stan przedomdleniowy zaobserwowano u 36,2% osób. Przy założeniu bardziej rygorystycznej definicji stanu przedomdleniowego odsetek ten wyniósł 8,0%. Najczęstszym zgłaszanym objawem było uczucie osłabienia. Odsetek osób, u których wystąpił stan przedomdleniowy, był podobny w obu grupach – 35,3% (95% CI: 32,2–38,4) w grupie, w której zastosowano interwencję (niezależnie od ilości wypitej wody), vs 7,1% (95% CI: 34,0–40,2) w grupie kontrolnej. Jeżeli w analizie przyjęto drugą definicję, odsetki również były podobne – 7,3% (95% CI: 5,6–9,1) vs 8,6% (95% CI: 6,8–10,4). Znamiennej różnicy, niezależnie od przyjętej definicji, nie wykazano również przy uwzględnieniu tylko tych uczestników, którzy wypili całe 500 ml wody. W dodatkowej analizie stwierdzono, że wystąpienie stanu przedomdleniowego było związane z młodszym wiekiem, wystąpieniem w przeszłości omdlenia lub stanu przedomdleniowego po iniekcji lub pobraniu krwi, większym bólem po szczepieniu, wstrzyknięciem więcej niż 1 szczepionki i niepokojem przed szczepieniem.

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że picie wody przed szczepieniem nie zmniejsza ryzyka wystąpienia stanu przedomdleniowego po podaniu szczepionki w postaci iniekcji.

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań