Skróty:
AF – migotanie przedsionków, ASA – kwas acetylosalicylowy, GAD – dekarboksylaza kwasu glutaminowego, IFN-beta1b – interferon beta1b, MR – rezonans magnetyczny, NMO-IgG – przeciwciała przeciwko akwaporynie 4, r-tPA – rekombinowany aktywator plazminogenu, SLA – stwardnienie boczne zanikowe, SM – stwardnienie rozsiane, TIA – napad przemijającego niedokrwienia mózgu, TK – tomografia komputerowa, VKA – antagoniści witaminy K
Udar mózgu
Rok 2007 rozpoczął się dla neurologów opublikowaniem bardzo ważnego dokumentu – Drugiej Deklaracji Helsingborgskiej.[1] Deklaracja ta jest owocem spotkania ekspertów w Helsingborgu w dniach 24–26 marca 2006 roku. Pierwsza Deklaracja Helsingborgska, opublikowana w 1996 roku,2 stała się podstawą do przygotowania w Polsce w 1997 roku Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Udaru Mózgu, który od 2003 roku jest kontynuowany w ramach programu POLKARD. Dokument zawierał wytyczne, jak należy zorganizować opiekę nad chorymi z udarem, jak prowadzić wczesne leczenie, profilaktykę wtórną i rehabilitację. W tym czasie w Polsce udar mózgu traktowano w większości oddziałów neurologicznych jako "zło konieczne"; toczyły się spory, czy tych chorych nie powinno się leczyć na oddziałach internistycznych, panował powszechny nihilizm terapeutyczny. Badania epidemiologiczne w krajach uprzemysłowionych pokazywały jednak, że można zmniejszyć umieralność i wczesną śmiertelność z powodu udaru poprzez staranne leczenie ogólnomedyczne, ograniczyć niesprawność po udarze poprzez rehabilitację oraz zmniejszyć ryzyko ponownego udaru poprzez prowadzenie profilaktyki wtórnej. Te zadania stały się celem polskich programów. Osiągnęliśmy naprawdę dużo. Na oddziałach neurologicznych leczy się chorych z udarem, zorganizowano około 100 oddziałów udarowych, przy oddziałach powstały sale wczesnej rehabilitacji, u coraz większej liczby chorych wdraża się profilaktykę wtórną. W ramach programu POLKARD wprowadzono w Polsce leczenie trombolityczne rekombinowanym aktywatorem plazminogenu (r-tP A); w 2007 roku otrzymało je 400 chorych. Prowadzone są rejestry oceniające postępowanie z chorymi w udarze.
