Skróty: COVID-19 – ang. coronavirus disease 2019, choroba wywołana przez nowego koronawirusa SARS-CoV-2, RCT – ang. randomized controlled trial, randomizowane kontrolowane badanie kliniczne, SARS-CoV-2 – ang. severe acute respiratory syndrome coronavirus 2, koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2
Wprowadzenie
Iwermektyna jest lekiem przeciwpasożytniczym. Obecnie trwają badania nad skutecznością i bezpieczeństwem zastosowania iwermektyny w profilaktyce i leczeniu COVID-19.
Cel pracy
Celem niniejszej analizy była ocena skuteczności i bezpieczeństwa iwermektyny w profilaktyce i leczeniu zakażeń SARS-CoV-2 u pacjentów hospitalizowanych lub leczonych ambulatoryjnie z powodu COVID-19.
Metody
Badacze przeszukali bazy danych: Cochrane COVID-19 Study Register, Web of Science (Emerging Citation Index and Science Citation Index), medRxiv i Research Square w celu identyfikacji ukończonych i trwających badań klinicznych nad skutecznością iwermektyny w okresie do 26 maja 2021 r.
Analizowane parametry: randomizowane badania kontrolowane (RCT) porównujące skuteczność i bezpieczeństwo iwermektyny z brakiem leczenia, standardowym leczeniem, placebo lub inną sprawdzoną interwencją u chorych leczonych ambulatoryjnie lub w warunkach szpitalnych z powodu COVID-19 niezależnie od ciężkości choroby. Analizie poddano także zastosowanie iwermektyny w profilaktyce zakażeń SARS-CoV-2. Oceniano m.in. wskaźnik śmiertelności, wystąpienie pogorszenia lub poprawy stanu klinicznego, działania niepożądane, czas trwania hospitalizacji, a w przypadku pacjentów ambulatoryjnych czas po jakim zostali przyjęci do szpitala; w przypadku zastosowania iwermektyny w profilaktyce - wystąpienie objawów COVID-19.
Wyniki
Analizą objęto łącznie 14 badań, w których wzięło udział 1678 chorych na COVID-19. Porównano zastosowanie iwermektyny z brakiem leczenia, placebo lub standardową opieką. W żadnym badaniu nie porównywano skuteczności zastosowania leku z inną interwencją o udowodnionej skuteczności. W 9 badaniach analizowano wyniki chorych hospitalizowanych z powodu zakażenia SARS-CoV-2, w 4 badaniach chorych leczonych ambulatoryjnie, natomiast jedno badanie dotyczyło oceny iwermektyny w profilaktyce zakażeń SARS-CoV-2. Dawki oraz czas trwania leczenia iwermektyną różniły się pomiędzy analizowanymi badaniami. Nie wykazano jednoznacznie czy iwermektyna w porównaniu z placebo lub standardową opieką zmniejsza lub zwiększa śmiertelność oraz czy wpływa na pogorszenie/poprawę stanu klinicznego u pacjentów hospitalizowanych z powodu COVID-19. Podobne obserwacje dotyczyły chorych leczonych ambulatoryjnie. Nie ustalono także jednoznacznie czy iwermektyna jest skuteczna w profilaktyce zakażeń SARS-CoV-2.
Podsumowanie
Dostępne w literaturze wyniki badań nie dostarczyły wystarczających dowodów na skuteczność oraz bezpieczeństwo iwermektyny w profilaktyce i leczeniu COVID-19.