SARS-CoV-2 utrzymuje się w komórkach ludzkiego organizmu przez wiele miesięcy od momentu zakażenia

Skróty: COVID-19 – ang. coronavirus disease 2019, choroba wywołana przez nowego koronawirusa SARS-CoV-2, SARS-CoV-2 – ang. severe acute respiratory syndrome coronavirus 2, koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2, PCR – ang. polymerase chain reaction, reakcja łańcuchowa polimerazy

Wprowadzenie: Naukowcy z Narodowego Instytutu Zdrowia Stanów Zjednoczonych przeprowadzili badanie mające na celu ocenę rozprzestrzeniania oraz utrzymywania się SARS-CoV-2 w komórkach ludzkiego organizmu. Badacze przeprowadzili sekcję zwłok 44 pacjentów, którzy zmarli z powodu COVID-19 lub w ciągu 230 dni od wystąpienia pierwszych objawów infekcji SARS-CoV-2. Materiał genetyczny wirusa w pobranych próbkach wykrywano techniką emulsyjną PCR (ddPCR, ang. droplet digital polymerase chain reaction). Ponadto do określenia specyficznych dla SARS-CoV-2 sekwencji kwasu nukleinowego i potwierdzenia wyników ddPCR przeprowadzono hybrydyzację in situ, do analizy zaś próbek pochodzących z tkanki mózgowej wykorzystano metody immunohistochemiczne. We wszystkich próbkach, w których metodą ddPCR wykazano materiał genetyczny SARS-CoV-2 przeprowadzono test qRT-PCR (ang. quantitative real-time polymerase chain reaction) w celu wykrycia subgenomowego RNA, którego dodatni wynik sugeruje niedawną replikację wirusa. Następnie potwierdzono replikację SARS-CoV-2 w tkankach pozapłucnych poprzez izolację wirusa w hodowli komórkowej. Na podstawie liczby dni jakie upłynęły od momentu wystąpienia zakażenia SARS-CoV-2 do zgonu pacjenta opisane przypadki sklasyfikowano jako wczesne (poniżej 14 dni, n=17), pośrednie (15–30 dni, n=13) lub późne (powyżej 31 dni, n=14). Za utrzymywanie się SARS-CoV-2 przyjęto obecność wirusa wśród późnych przypadków.

Wyniki: Obecność SARS-CoV-2 wykryto we wszystkich analizowanych 44 przypadkach oraz w 79 z 85 badanych obszarów anatomicznych i płynów ustrojowych. Największą liczbę kopii materiału genetycznego SARS-CoV-2 stwierdzono w tkance płucnej. Ponadto wykazano, że SARS-CoV-2 rozprzestrzenia się poza układ oddechowy i jego obecność stwierdzano także w innych tkankach (tab. 1), m.in. w układzie: sercowo-naczyniowym, pokarmowym, rozrodczym, a także w mięśniach, nerkach, gruczołach dokrewnych oraz w mózgu. Zaobserwowane przez badaczy rozprzestrzenianie się SARS-CoV-2 w ludzkim organizmie na wczesnym etapie infekcji dostarcza dowodów na replikację wirusa w wielu lokalizacjach pozapłucnych już po pierwszym tygodniu po wystąpieniu objawów zakażenia. W większości analizowanych obszarów anatomicznych ilość materiału genetycznego SARS-CoV-2 obniżała się w pośrednich i późnych przypadkach. Zaobserwowano także utrzymywanie się małej liczby kopii materiału genetycznego wirusa w wielu analizowanych tkankach we wszystkich późnych przypadkach pomimo niewykrywalności wirusa w osoczu.