Jak zwraca uwagę Michał Rogalski, który po dłuższej przerwie powrócił do analizy danych covidowych, potwierdzają się obawy i przewidywania ekspertów: fala nie dotyczy całego kraju, a zakażenia, w przeliczeniu na liczbę mieszkańców, kumulują się w dwóch województwach: lubelskim i podlaskim. Za kilka tygodni w tych regionach – przede wszystkim w tych, choć oczywiście nie tylko – trzeba się liczyć z wyraźnie większą liczbą zgonów.
To, w jaki sposób będzie się dalej rozwijać kolejna fala pandemii, w dużym stopniu zależy od indywidualnych decyzji dotyczących zaszczepienia czy zachowywania zasad sanitarnych (a o tym, że z jednym i drugim mamy ogromny, w porównaniu do większości innych krajów UE, problem, nawet nie warto przypominać). Jednak ważyć będą również decyzje zapadające na szczeblu centralnym – chodzi na przykład o rozwiązania dotyczące intensyfikacji testowania w powiatach, gdzie już w tej chwili stwierdza się dużo większą liczbę zakażeń. To również kwestia akcji edukacyjnej skierowanej do pracowników ochrony zdrowia – ze szpitali dochodzą informacje o zakażeniach przełamujących, również objawowych (w tym – z ciężkimi objawami) u pracowników, którzy przyjęli pełny cykl szczepień na samym początku 2021 roku. Specjaliści apelują o badanie stężenia przeciwciał, przyjmowanie trzeciej dawki szczepionki, ale – przede wszystkim – powrót do procedur bezpieczeństwa, wyćwiczonych podczas drugiej fali pandemii (które zostały w dużym stopniu „zapomniane” w trzeciej fali, gdy większość pracowników medycznych była tuż po szczepieniu). Ponownie bowiem istnieje obawa, że – tak jak podczas jesiennej fali z ubiegłego roku – w tej chwili szpitale mogą zmienić się w ogniska zakażeń SARS-CoV-2.
Sukces/porażka. Szczepienia. Jest w Europie kraj, w którym udało się zaszczepić 100 proc. populacji powyżej 60. roku życia i 99 proc. pięćdziesięciolatków. Mowa oczywiście o Portugalii, w której akcja szczepień przeciw COVID-19 zaczyna zwalniać, ale na oszałamiająco wysokim pułapie 88 proc. populacji zaszczepionej minimum jedną dawką – przyjęło ją 98 proc. dorosłych. W pełni zaszczepionych jest 90 proc. dorosłych Portugalczyków.
Siedmiu krajom UE/EFTA udało się zaszczepić wszystkie osoby 80+, sześciu – wszystkich siedemdziesięciolatków. Jeśli za sukces uznać osiągnięcie progu 90 proc. zaszczepienia, cel zrealizowało, w przypadku osób najstarszych, dwanaście krajów, zaś w przypadku grupy 70+ trzynaście krajów. Na żadnej z tych list nie ma Polski, choć w przypadku grupy 70-79 lat jesteśmy stosunkowo blisko, z 87 proc. zaszczepionych minimum jedną dawką.
Dane ECDC nie pozostawiają wątpliwości: zachodnia Europa – od Półwyspu Iberyjskiego po Finlandię – zaszczepiona jest wręcz wzorowo, wakcynosceptyczna Francja ma 71 proc. w pełni zaszczepionych, a Niemcy powoli zbliżają się do poziomu dwóch trzecich. Wschodnia flanka UE – fatalnie. Barierę 60 proc. zaszczepionych – i to minimum jedną dawką – pokonały na razie tylko Litwa, Grecja i Cypr. Polska, co trzeba przyznać, nie jest w grupie absolutnych europejskich maruderów, jednak dramatyczna sytuacja w Rumunii i Bułgarii, czy gorsze wyniki Chorwacji, Słowenii, Słowacji i Łotwy trudno uznać za jakąkolwiek okoliczność „łagodzącą”. Brak zaufania do instytucji państwa, niskie poczucie solidarności i współodpowiedzialności, braki w zakresie edukacji prozdrowotnej – to wspólny mianownik Europy Wschodniej, której jesteśmy częścią nie tylko geograficznie, ale przede wszystkim – mentalnie.
