Niezwłocznie po potwierdzeniu, że zidentyfikowano
osobę zakażoną wirusem powodującym COVID-19,
należy podjąć kolejno następujące kroki:
1) identyfikacja i spis osób z kontaktu; klasyfikacja
osób z kontaktu jako narażenia dużego
(bliski kontakt) lub małego ryzyka
2) identyfikacja i ocena osób z kontaktu (tzn. komunikacja z osobami z kontaktu i ocena ich
ryzyka)
3) postępowanie z osobami z kontaktu i dalsza
obserwacja (tzn. udzielanie informacji, poradnictwo i dalsza obserwacja, która obejmuje badania
laboratoryjne w razie wskazań)
4) śledzenie wyników obserwacji osób z kontaktu
przez zespół sanitarno-epidemiologiczny zajmujący
się danym ogniskiem zachorowań.
Monitorowanie osób z kontaktu
Na rycinie przedstawiono zasady monitorowania
osób z kontaktu i działania, które należy podjąć.
Zależnie od sytuacji władze odpowiedzialne
za zdrowie publiczne mogą wspierać, promować
lub wprowadzać dodatkowe ograniczenia (np. dobrowolne
ograniczenie kontaktów z innymi osobami
lub powstrzymanie się od kontaktów z dużymi
grupami osób).5
Śledzenie osób z kontaktu i odpowiednie postępowanie z nimi wynika z najnowszych dostępnych
danych, które opisano poniżej.
1. Aktualne szacunki sugerują, że mediana
okresu wylęgania wynosi 5–6 dni, a górna granica
przedziału 14 dni. W niedawnym badaniu z zastosowaniem
modelowania potwierdzono, że nadal
racjonalne jest przyjęcie okresu wylęgania wynoszącego
≥14 dni.6,7
2. Uważa się, że osoba zakażona wirusem powodującym
COVID-19 jest najbardziej zakaźna w okresie występowania objawów, ale może być
zakaźna już przed ich wystąpieniem.
3. Uważa się, że do przeniesienia zakażenia
dochodzi głównie drogą kropelkową. Aktualnie
nadal nie jest jasne, czy możne się ono przenosić
drogą powierzną lub fekalno-oralną.
4. Na podstawie dostępnych danych dotyczących
częstego przenoszenia zakażenia w placówkach
ochrony zdrowia (zakażenia „wewnątrzszpitalne”) sugeruje
się dodatkowe działania ochronne w odniesieniu
do pracowników ochrony zdrowia. W serii
138 przypadków ze szpitala Zhongnan w Wuhanie
przeniesienie zakażenia w szpitalu podejrzewano u 40 (29%) pracowników ochrony zdrowia i 17
(12,3%) hospitalizowanych pacjentów.9

Ryc. Algorytm postępowania z osobami z kontaktu z osobą z prawdopodobnym lub potwierdzonym COVID-19
Najważniejsze działania wobec osób z kontaktu
Osoby z kontaktu dużego ryzyka:
1) czynne monitorowanie przez władze odpowiedzialne
za zdrowie publiczne przez 14 dni
po ostatnim narażeniu
2) codzienne monitorowanie pod kątem objawów
COVID-19, w tym gorączki (niezależnie od jej
wysokości), kaszlu lub trudności z oddychaniem
3) powstrzymanie się od kontaktów z innymi osobami
4) powstrzymanie się od podróży
5) zapewnienie władzom możliwości kontaktu w celu czynnego monitorowania.
Osoby z kontaktu małego ryzyka:
1) samodzielne monitorowanie pod kątem objawów
COVID-19, w tym gorączki (niezależnie od jej
wysokości), kaszlu lub trudności z oddychaniem,
przez 14 dni po ostatnim narażeniu
2) zależnie od sytuacji władze odpowiedzialne
za zdrowie publiczne mogą podjąć dodatkowe
działania wykraczające poza powyższą listę.
Osoby z kontaktu, niezależnie od tego, czy chodzi o narażenie dużego czy małego ryzyka, powinny
natychmiast samodzielnie pozostać w izolacji i skontaktować się ze służbami ochrony zdrowia w razie jakiegokolwiek objawu, który wystąpi w ciągu 14 dni od narażenia. Jeżeli w ciągu 14 dni
od ostatniego narażenia nie pojawią się żadne objawy,
uznaje się, że u osoby z kontaktu nie występuje
już ryzyko zachorowania na COVID-19.
Wprowadzanie niniejszych zaleceń może być
modyfikowane przez władze odpowiedzialne
za zdrowie publiczne zależnie od oceny ryzyka w odniesieniu do poszczególnych osób zakażonych
wirusem powodującym COVID-19 i osób z kontaktu.
Piśmiennictwo:
1. World Health Organization (WHO): Home care for patients with suspected novel coronavirus (nCoV) infection presenting with mild symptoms and management of contacts. Interim guidance. 2020 [updated 4.02.2020]. https://www.who.int/publications-detail/home-care-for-patients-with-suspected-novel-coronavirus-(ncov)-infection-presenting-with-mild-symptoms-and-management-of-contacts (dostęp: 19.02.2020)2. Cowling B.J., Ip D.K.M., Fang V.J., Suntarattiwong P., Olsen S.J., Levy J., et al.: Aerosol transmission is an important mode of influenza A virus spread. Nature Communications, 2013; 4: 1935
3. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC): Infection prevention and control for the care of patients with 2019-nCoV in healthcare settings 2020. https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/infection-prevention-and-control-care-patients-2019-ncov-healthcare-settings (dostęp: 20.02.2020)
4. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC): Risk assessment guidelines for infectious diseases transmitted on aircraft (RAGIDA) Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV) 2020 (updated 01.2020). https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/infectious-diseases-transmitted-on-aircrafts-ragida-risk-assessment-guidelines.pdf
5. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC): Guidelines for the use of non-pharmaceutical measures to delay and mitigate the impact of 2019-nCoV 2020. https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/novel-coronavirus-guidelines-non-pharmaceutical-measures_0.pdf (dostęp: 20.02.2020)
6. Chinese Center for Disease Control and Prevention. Epidemic update and risk assessment of 2019 Novel Coronavirus 28 January 2020 2020 Available from: http://www.chinacdc.cn/yyrdgz/202001/P020200128523354919292.pdf (dostęp: 20.02.2020)
7. Backer J.A., Klinkenberg D., Wallinga J.: Incubation period of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) infections among travellers from Wuhan, China, 20–28 January 2020. Eurosurveillance, 2020; 25: 2000062
8. Huang C., Wang Y., Li X., Ren L., Zhao J., Hu Y., et al.: Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet, 2020: 395: 497–506
9. Wang D., Hu B., Hu C., Zhu F., Liu X., Zhang J., et al.: Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus–infected pneumonia in Wuhan, China. JAMA, 2020; doi: 10.1001/jama.2020.1585
10. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Interim U.S. Guidance for Risk Assessment and Public Health Management of Healthcare Personnel with Potential Exposure in a Healthcare Setting to Patients with 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV). https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/guidance-risk-assesment-hcp.html (dostęp: 20.02.2020)