Aktualizacja na dzień 30.03.2020r.
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej
Zasady postępowania w przypadku podejrzenia zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 u pacjentów w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia spowodowanych: urazem, udarem, przyczyną kardiologiczną lub innymi przyczynami nagłego pogorszenia stanu zdrowia dla Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych (SOR) i Izb Przyjęć (IP) oraz Zespołów Ratownictwa Medycznego (ZRM).
Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej – prof. dr hab. Adam Nogalski
PODSTAWOWE ZASADY:
- Zidentyfikuj potencjalny przypadek jak najszybciej!!!
- Ogranicz ryzyko zakażenia innych pacjentów i personelu.
POSTĘPOWANIE WSTĘPNE:
- Zawsze rozpocznij wywiad medyczny od wywiadu epidemiologicznego oraz w kierunku identyfikacji występowania kryteriów klinicznych (zgodnie z informacjami zamieszczonymi poniżej).
- Zmierz temperaturę ciała pacjenta.
UWAGA!
- Wywiad epidemiologiczny, ocena kryteriów klinicznych i pomiar temperatury ciała powinny być przeprowadzone jako pierwsze, przed etapem rejestracji pacjenta i podjęciem jakichkolwiek czynności.
- ZRM, który przywozi pacjenta, zawsze powinien wcześniej poinformować SOR lub IP o fakcie uzasadnionego podejrzenia zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 u transportowanego pacjenta.
Osobą spełniającą kryteria przypadku podejrzanego o COVID-19 jest pacjent z ostrą infekcją dróg oddechowych o nagłym początku i przynajmniej z jednym z następujących objawów: kaszel, gorączka, duszność, którym czasem mogą towarzyszyć bóle głowy, mięśni, nudności, wymioty, biegunka.
Dodatkowo, prawdopodobieństwo COVID-9 wzrasta, jeśli w ostatnich 14 dniach pacjent miał bliski kontakt z potwierdzonym przypadkiem COVID-19 lub miał bliski kontakt z osobą objętą kwarantanną z powodu COVID-19.
WYWIAD EPIDEMIOLOGICZNY
Pacjent ma dodatni wywiad epidemiologiczny w przypadku, gdy w okresie ostatnich 14 dni:
- Miał bliski kontakt z osobą z potwierdzonym lub prawdopodobnym zachorowaniem na COVID-19 lub
- Miał bliski kontakt z osobą objętą kwarantanną.
KRYTERIA KLINICZNE
| Kryterium A | Kryterium B | Kryterium C |
|---|---|---|
| Pacjent bez objawów chorobowych, ale z dodatnim wywiadem epidemiologicznym. | Pacjent skąpoobjawowy z objawami ostrej infekcji górnych dróg oddechowych, spełniający wszystkie następujące kryteria:
niezależnie od wywiadu epidemiologicznego. |
Pacjent z objawami ostrej infekcji dróg oddechowych (kaszel, gorączka, duszność), spełniający min. jedno z następujących kryteriów:
|
Pacjenta w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia spowodowanego przyczyną inną niż COVID-19, z pozytywnym wywiadem epidemiologicznym (kryterium A) lub spełniającego kryterium B lub C, należy traktować tak jak pacjenta potencjalnie zakażonego koronawirusem SARS-CoV-2 do czasu wykluczenia tego zakażenia (ujemny wynik testu PCR).
Dalsze postępowanie diagnostyczne i lecznicze u pacjentów podejrzanych o COVID-19 powinno odbywać się z zachowaniem zasad izolacji pacjenta i zastosowania odpowiednich środków ochrony osobistej personelu medycznego, do czasu wykluczenia tego zakażenia (ujemny wynik testu PCR).
DECYZJA O MIEJSCU WSTĘPNEGO ZAOPATRZENIA PACJENTA
- Pacjentów w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, u których jednocześnie występują objawy chorobowe opisane jako kryterium B lub C oraz pacjentów bezobjawowych (kryterium A) w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia, u których występuje pozytywny wywiad epidemiologiczny, gdy stan pacjenta na to pozwala, należy podjąć transport bezpośrednio do dedykowanego szpitala jednoimiennego (wymienionego na liście 19 szpitali zakaźnych uruchomionych od dnia 16.03.2020r).
- Gdy stan zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta nie pozwala na taki transport lub gdy wystąpią inne okoliczności uniemożliwiające transport do szpitala jednoimiennego, pacjent powinien być leczony w SOR lub IP do czasu zakończenia procedur ratujących życie lub zdrowie.
POSTĘPOWANIE W SOR/IP Z PACJENTEM PODEJRZANYM O COVID-19
- Jeżeli stan kliniczny pacjenta na to pozwala, należy niezwłocznie wyposażyć pacjenta w maseczkę ochronną i dozownik z płynem do odkażania rąk.
- Należy przeprowadzić proces diagnostyczno-leczniczy odpowiednio do stanu nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.
- Należy zapewnić niezbędny, najkrótszy pobyt pacjenta w SOR lub IP, w miejscu odizolowanym od innych pacjentów przebywających i zgłaszających się do oddziału (zgodnie z wewnętrznymi procedurami izolacji chorych).
- W miarę możliwości, należy ograniczyć diagnostykę obrazową do niezbędnego minimum, unikając transportowania pacjenta do innych obszarów szpitala.
- Należy stosować odpowiedni sprzęt medyczny (pojemniki do pobierania i transportu próbek materiału rekomendowane dla pacjentów podejrzanych o COVID-19).
- Należy stosować środki ochrony osobistej dla personelu medycznego zalecane do procedur medycznych wykonywanych u pacjentów podejrzanych o COVID-19.
DECYZJE O DALSZYM LECZENIU PACJENTA
1. Pacjenci z podejrzeniem COVID-19, którzy ze względu na stan nagłego zagrożenia życia lub zdrowia (inny niż COVID-19) wymagają dalszej hospitalizacji:
Po zakończeniu procesu diagnostyczno-leczniczego lub po stabilizacji funkcji życiowych, czyli po zakończeniu wszystkich niezbędnych działań ratunkowych lub odpowiednich procedur medycznych koniecznych do wykonania w trybie pilnym, podejmowana jest decyzja o dalszym leczeniu pacjenta:
- Jeśli stan zdrowia pacjenta pozwala na przewiezienie go do jednoimiennego szpitala zakaźnego (wymienionego na liście 19 szpitali zakaźnych uruchomionych od dnia 16.03.2020r.), a szpital ten posiada możliwości leczenia schorzenia występującego u tego pacjenta, należy przewieźć pacjenta do takiego szpitala, po uprzednim kontakcie i porozumieniu telefonicznym. W przeciwnym wypadku, pacjent powinien pozostać w szpitalu, w którym aktualnie przebywa, w miejscu wyznaczonym w wewnętrznych procedurach danego szpitala, do czasu uzgodnienia innego miejsca hospitalizacji lub wypisania ze szpitala.
- Należy skontaktować się z lekarzem z oddziału zakaźnego lub Powiatową Stacją Sanitarną w celu ustalenia dalszego postępowania w zakresie leczenia i diagnostyki COVID-19, w tym hospitalizacji.
- W przypadku trudności w ustaleniu docelowego miejsca leczenia pacjenta z podejrzeniem COVID-19, który wymaga hospitalizacji, szpital, w którym aktualnie przebywa pacjent kontaktuje się z Wojewódzkim Koordynatorem Ratownictwa Medycznego, który ustala i wskazuje miejsce hospitalizacji pacjenta. Wskazanie Wojewódzkiego Koordynatora jest wiążące dla szpitala, do którego zostaje skierowany pacjent.
2. Pacjenci z podejrzeniem COVID-19 spełniający kryterium A lub B, którzy ze względu na przyczynę zgłoszenia się do SOR lub IP mogą zostać wypisani do domu:
