Ocena endokrynologiczna pacjenta z otyłością. Omówienie wytycznych European Society of Endocrinology 2020
13.11.2020
dr n. med. Ewa Płaczkiewicz-Jankowska1, prof. dr hab. n. med. Ewelina Szczepanek-Parulska2, prof. dr hab. n. med. Marek Ruchała2
1 Polski Instytut Evidence Based Medicine, Kraków
2 Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
Wybrane treści dla pacjenta
-
Niedoczynność kory nadnerczy
Niedoczynność kory nadnerczy to zespół objawów wynikających z niedoboru hormonów produkowanych przez korę nadnerczy, głównie kortyzolu. Przyczyną niedoczynności kory nadnerczy może być albo uszkodzenie nadnerczy, albo uszkodzenie/nieprawidłowa funkcja przysadki.
-
Choroba Cushinga
Choroba Cushinga jest to zespół objawów klinicznych związanych z podwyższonym stężeniem kortyzolu (hiperkortyzolemią), wywołany przez nadmierne wydzielanie hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) przez przysadkę.
-
Zespół policystycznych jajników (PCOS)
PCOS może być dziedziczny oraz może występować u kobiet, u których doszło do nadmiernej ekspozycji na hormony męskie w życiu płodowym. Zwiększone ryzyko pojawienia się zaburzeń obserwuje się u kobiet z nadwagą lub otyłych, prowadzących niezdrowy tryb życia, u których wcześnie rozpoczął się proces dojrzewania.
-
Tężyczka
Tężyczka to objaw, charakteryzujący się niekontrolowanymi, często bolesnymi skurczami lub drżeniami mięśni oraz nieprzyjemnymi mrowieniami.
-
Incydentaloma nadnerczy
Termin incydentaloma odnosi się do zmian wykrytych przypadkowo.
Niemniej u części pacjentów można zaobserwować objawy związane z wydzielanymi przez guz nadnercza w nadmiarze hormonami.
-
Hiperaldosteronizm pierwotny
Hiperaldosteronizm to stan spowodowany nadmierną produkcją hormonu zwanego aldosteronem przez nadnercza. Nadmiar aldosteronu powoduje zatrzymanie sodu i wody w organizmie, co skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego.
-
Hirsutyzm, zespół hiperandrogenizacji
Hirsutyzm może występować w chorobach przebiegających z dużymi stężeniami prolaktyny (hiperprolaktynemią), np. guzy produkujące prolaktynę, długotrwały stres, przewlekły wysiłek fizyczny.
-
Akromegalia
Akromegalia jest chorobą przewlekłą związaną z nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu. Charakteryzuje się postępującą stopniowo zmianą wyglądu zewnętrznego oraz wieloma powikłaniami narządowymi.
-
Pierwotna niedoczynność przytarczyc
Rozpoznanie pierwotnej niedoczynności przytarczyc opiera się na wynikach badań biochemicznych krwi. Stwierdza się wówczas: zmniejszone stężenie wapnia (hipokalcemia), zwiększone stężenie fosforanów (hiperfosfatemia) i małe lub nieoznaczalne stężeniem parathormonu.
-
Dieta niskowęglowodanowa w wybranych jednostkach chorobowych
Diety niskowęglowodanowe bywają postrzegane jako remedium na liczne dolegliwości zdrowotne, w tym walkę z nadmiarem kilogramów zdeponowanych w postaci zapasowej tkanki tłuszczowej. W takich modelach żywieniowych udział energii z węglowodanów ulega ograniczeniu na korzyść zarówno tłuszczów, jak i białka, a proporcje makroskładników diety są na ogół indywidualne i zależne od licznych czynników.