Opracowała Małgorzata Ściubisz, redaktor serwisu „Szczepienia”
Jak co roku w czasopiśmie „Morbidity and Mortality Weekly Report” opublikowano wstępne dane dotyczące skuteczności rzeczywistej (efektywności) aktualnej szczepionki przeciwko grypie sezonowej. Badanie przeprowadzono w pięciu ośrodkach w pięciu stanach (Michigan, Pensylwania, Teksas, Waszyngton oraz Wisconsin) tworzących U.S. Influenza Vaccine Effectiveness (Flu VE) Network i nadzorowanych przez Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Do badania kwalifikowano pacjentów w wieku ≥6 miesięcy, którzy w okresie od 23 października 2019 roku do 25 stycznia 2020 roku zgłosili się do placówek pozaszpitalnych z powodu objawów ostrego infekcyjnego zapalenia dróg oddechowych. Od 4112 pacjentów z objawami utrzymujących się ≤7 dni pobrano próbki z górnych dróg oddechowych w celu potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia wirusem grypy metodą łańcuchowej reakcji polimerazy z odwrotną transkryptazą (RT-PCR) oraz ustalono status szczepienia przeciwko grypie (za zaszczepionych uznano pacjentów, którzy otrzymali ≥1 dawkę szczepionki obowiązującej w aktualnym sezonie epidemicznym ≥14 dni przed wystąpieniem pierwszych objawów choroby).
Grypę potwierdzono u 1060 (26%) pacjentów, w tym u 691 (65%) zachorowanie wywołał wirus grypy typu B (niemal wyłącznie należący do linii genetycznej Victoria), a u 35% wirus grypy typu A (w większości A/H1N1pdm2009 – 97%). Wśród osób chorych na grypę (grupa przypadków) zaszczepionych było 37%, a w grupie, w której nie potwierdzono zakażenia wirusem grypy (grupa kontrolna) odsetek ten wyniósł 55%.
Ogółem skuteczność rzeczywista (efektywność) aktualnej szczepionki przeciwko grypie w zapobieganiu zachorowaniom na grypę wymagającej porady lekarskiej wyniosła 45% (95% CI: 36–53). Biorąc pod uwagę typ wirusa grypy, który wywołał zachorowanie, skuteczność szczepionki wyniosła 50% (95% CI: 39–59) wobec wirusa grypy typu B oraz 37% (95 CI: 19–52) wobec wirusa grypy A/H1N1pdm2009. U dzieci (w wieku od 6 miesięcy do 17 lat) skuteczność szczepionki wyniosła 55% (95% CI: 42–65) w zapobieganiu zachorowaniom wywołanym wirusem grypy typu B oraz 56% (95% CI: 42–67) wobec zachorowań wywołanych przez wirus A/H1N1pdm2009. Wśród dorosłych w wieku 18–49 lat oraz ≥50 lat skuteczność rzeczywista szczepionki w zapobieganiu zachorowaniom wywołanym wirusem grypy typu B wyniosła odpowiednio 25% (95% CI: 3–41) oraz 43% (95% CI: 19–60). Skuteczność szczepionki w zapobieganiu zachorowaniom wywołanym wirusem grypy A/H1N1pdm2009 u dorosłych w wieku ≥18 lat wyniosła 32% (95% CI: 11–48).
Autorzy badania zwracają uwagę, że w aktualny sezon epidemiczny grypy rozpoczął się w Stanach Zjednoczonych wcześniej niż w poprzednich kilku latach. Początkowo w populacji krążył głównie wirus grypy typu B, z czasem zwiększała się aktywność wirusa A/H1N1pdm2009 i aktualnie obserwuje się krążenie obu typów wirusa. Tegoroczny sezon epidemiczny wydaje się być cięższy niż poprzedni. Do 8 lutego 2020 roku w Stanach Zjednoczonych zarejestrowano 92 zgony z powodu grypy wśród dzieci i nastolatków. Autorzy podkreślają również, że opublikowane wstępne dane dotyczą skuteczności szczepionki w zapobieganiu zachorowaniom na grypę o łagodniejszym przebiegu. Informacje na temat skuteczności aktualnej szczepionki w zapobieganiu zachorowaniom wymagającym hospitalizacji i zgonom zostaną opublikowane w późniejszym terminie.