Jak ułożyć kalendarz szczepień dla wcześniaka? - część I

24.10.2016
dr n. med. Hanna Czajka
Poradnia Chorób Zakaźnych Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego im. św. Ludwika w Krakowie

Skróty: DTPa – bezkomórkowa szczepionka przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi, IVH – krwawienie dokomorowe, MCV-C – skoniugowana szczepionka przeciwko meningokokom grupy C, MenB – meningokoki grupy B, MenC – meningokoki grupy C, OITN – Oddział Intensywnej Terapii Noworodka, NOP – niepożądany odczyn poszczepienny, PCV – skoniugowana szczepionka przeciwko pneumokokom, WZW – wirusowe zapalenie wątroby

Opis przypadku

Na szczepienie zgłosili się rodzice z dzieckiem urodzonym w 28. tygodniu ciąży, z urodzeniową masą ciała 950 g i oceną w skali Apgar 7, 7, 8, 8 punktów. Przez pierwsze 4 tygodnie życia chłopiec przebywał na OITN, a przez kolejne 3 tygodnie na oddziale patologii noworodka. Ze względu na zaburzenia oddychania w pierwszych dniach życia konieczne było stosowanie wentylacji mechanicznej, dziecko przebyło zakażenie paciorkowcem grupy B, IVH I stopnia oraz typowe dla wcześniaków zaburzenia okresu adaptacyjnego.

W trakcie pobytu na oddziale wykonano pierwsze szczepienie przeciwko WZW typu B po osiągnięciu masy ciała 1250 g oraz szczepienie BCG po osiągnięciu masy ciała 2000 g. Jeszcze przed wypisem ze szpitala chłopcu podano drugą dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B oraz pierwszą dawkę PCV, a po 7 dniach pierwszą dawkę szczepionki DTPa-IPV-Hib. Chłopca wypisano z oddziału patologii noworodka 3 dni po ostatnim szczepieniu w 8. tygodniu życia, z masą ciała 2500 g.

Rodziców dziecka skierowano do poradni konsultacyjnej ds. szczepień, na którą zgłosili się po 4 tygodniach (w 12. tż.), gdy masa ciała dziecka wynosiła już 3300 g. Wcześniej chłopiec przeszedł badanie kontrolne USG mózgowia, konsultację okulistyczną oraz kontrolę w poradni patologii noworodka. W trakcie badania kwalifikacyjnego do szczepień stwierdzono prawidłowy rozwój w stosunku do wieku urodzeniowego. Dziecko jest leczone z powodu niedokrwistości oraz rehabilitowane z uwagi na asymetrię i zaburzenia napięcia mięśniowego.

Po omówieniu aktualnego PSO rodzicie zdecydowali się nie tylko kontynuować rozpoczęty PSO dla wcześniaków, ale także rozszerzyć zakres ochrony dziecka o inne szczepienia zalecane.

Omówienie – kontynuacja szczepień „krok po kroku”

W trakcie pierwszej wizyty w 12. tygodniu życia, z uwagi na małą masę mięśniową oraz krótszy niż 4 tygodnie odstęp od ostatniego szczepienia DTPa-IPV-Hib, dziecku podano drugą dawkę PCV, trzecią dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B i pierwszą dawkę zalecanego szczepienia przeciwko RV. Ustalono termin kolejnej wizyty szczepiennej za 2 tygodnie, informując rodziców o postępowaniu na wypadek wystąpienia NOP.

Podczas drugiej wizyty w 14. tygodniu życia rodzice zgłosili, że dziecko przeszło konsultację neurologiczną. Badanie to nie wykazało odchyleń od normy, kolejną wizytę u neurologa wyznaczono wraz z kontrolnym badaniem USG mózgowia za kolejne 3 miesiące. Dziecko dobrze przybierało na masie, po poprzednich szczepieniach nie odnotowano żadnych zdarzeń niepożądanych, dlatego podano mu drugą dawkę szczepionki DTPa-IPV-Hib i ustalono termin wizyty w poradni szczepień za 6 tygodni.

Na trzeciej wizycie w poradni konsultacyjnej ds. szczepień w 20. tygodniu życia odnotowano dalszy prawidłowy rozwój dziecka – masa ciała wynosiła 4600 g. W wywiadzie nie stwierdzono NOP po ostatnich szczepieniach. W trakcie tej wizyty chłopcu podano trzecią dawkę PCV, trzecią dawkę DTPa-IPV-Hib oraz drugą dawkę szczepionki przeciwko RV.

Chłopiec otrzymał także pierwszą dawkę szczepionki MCV-C, zgodnie ze schematem 1+1 zarejestrowanym po ukończeniu 4. miesiąca życia. Rodzice postanowili zapewnić dziecku także ochronę przed zakażeniem MenB, a w celu podania szczepionki ustalono termin odrębnej wizyty za 5 tygodni.

Na czwartej wizycie po ukończeniu 6 miesięcy dziecko ważyło 5500 g. Nadal prowadzono rehabilitację. W wywiadzie stwierdzono dobrą tolerancję dotychczasowych szczepień. Podano pierwszą dawkę szczepionki przeciwko MenB oraz ustalono termin następnej wizyty w poradni za kolejne 2 miesiące. Rodziców poinformowano o postępowaniu na wypadek wystąpienia gorączki lub większej drażliwości i płaczliwości, ustalając dawkowanie paracetamolu.

Po zgłoszeniu się na piątą wizytę w sierpniu, w 9. miesiącu życia dziecka, w celu podania drugiej dawki szczepionki przeciwko MenB, rodziców poinformowano o możliwości przeprowadzenia immunoprofilaktyki grypy.

Na kolejnej wizycie, która odbyła się pod koniec września, w 11. miesiącu życia dziecka, podano pierwszą dawkę inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie, wyznaczając termin kolejnej wizyty za miesiąc.

W 12. miesiącu życia chłopcu podano drugą dawkę szczepionki przeciwko grypie. W trakcie tej samej wizyty dziecko otrzymało czwartą dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B.

Na kolejnej wizycie w 13. miesiącu życia dziecko otrzymało czwartą dawkę PCV oraz drugą dawkę szczepionki MCV-C.

Po upływie kolejnego miesiąca przeprowadzono szczepienie MMR, a za następne 4 tygodnie chłopca zaszczepiono przeciwko ospie wietrznej.

Na kolejnej wizycie w 18. miesiącu życia dziecku podano czwartą dawkę szczepionki DTPa-IPV-Hib, a miesiąc później – trzecią dawkę szczepionki przeciwko MenB.

Przed ukończeniem 24. miesiąca życia chłopiec zgłosił się do poradni w celu podania drugiej dawki szczepionki przeciwko ospie wietrznej.

Piśmiennictwo:

1. Szczapa J., Jackowska T., Szenborn L. i wsp.: Szczepienie dzieci przedwcześnie urodzonych oraz z małą urodzeniową masą ciała. Zalecenia polskiej grupy ekspertów. Pediatria Polska, 2011; 86: 506–516 (p. Med. Prakt. Szczepienia 1/2012, s. 32–43 – przyp. red.)
2. Immunization in preterm and low birth weight infants. W: Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases. Wyd. 30., AAP, 2015 www.gov.uk/government/collections/immunisation-against-infectious-disease-the-green-book
3. Canadian Immunization Guide, part 3. Vaccination of specific populations – immunization of infants born prematurely. www.phac-aspc.gc.ca/publicat/cig-gci/p03-05-eng.php
4. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2015 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2016. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 63 (19 października 2015 r.)
5. D’Ango C.T., Hall C.B.: Timing of vaccination in premature infants. BioDrugs, 2000; 13: 335–346
6. Kroger A.T., Sumaya C.V., Pickering L.K., Atkinson W.L., Centers for Disease Control and Prevention: General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60: 1–60
Zobacz także
  • Jak ułożyć kalendarz dla wcześniaka - cz. II
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań