Zapalenie kaletki podnaramiennej jako zdarzenie niepożądane po szczepieniu?

06.07.2020
Risk for subdeltoid bursitis after influenza vaccination: a population-based cohort study
Hesse E.M. i wsp.
Ann. Intern. Med., 2020; doi: 10.7326/M19.3176

Opracowała Małgorzata Ściubisz, redaktor serwisu „Szczepienia”

W 2012 roku Institute of Medicine (IOM) opublikował raport dotyczący bezpieczeństwa szczepień, a w jednym z wniosków wskazał, że dostępne dane (16 opisów przypadków) mocno przemawiają za związkiem przyczynowym między domięśniową iniekcją szczepionki a wystąpieniem zapalenia kaletki podnaramiennej (ang. subdeltoid bursitis). Wśród możliwych przyczyn tego zdarzenia niepożądanego wskazywano iniekcje do kaletki maziowej, co wynikało z wykonania wkłucia zbyt blisko wyrostka barkowego łopatki lub przez mięsień naramienny. W ciągu kolejnych lat od ukazania się raportu IOM opublikowano kolejne opisy przypadków, głównie dotyczące podania domięśniowo inaktywowanej szczepionki przeciwko grypie (IIV). Jednak do tej pory w żadnym badaniu populacyjnym nie oceniono ryzyka wystąpienia tego NOP.

W czasopiśmie „Annals of Internal Medicine” opublikowano wyniki amerykańskiego badania obserwacyjnego z retrospektywnym zbieraniem danych, w którym oceniono ryzyko wystąpienia zapalenia kaletki podnaramiennej po domięśniowej iniekcji IIV.

Populację badania stanowiło 2 943 493 osoby w wieku ≥3 lat, które w sezonie epidemicznym grypy 2016/2017 otrzymały ≥1 dawkę IIV. Autorzy zastosowali analizę self-controlled risk intervals, w której porównano częstość występowania zapalenia kaletki podnaramiennej w okresie ryzyka (3 dni po szczepieniu) i okresie kontrolnym (30–60 dni po szczepieniu).

Ogółem wśród osób zaszczepionych IIV zapalenie kaletki podnaramiennej (rozpoznanie w klasyfikacji ICD-10 zgodne z kodami M75.5, M71.31, M71.81) odnotowano u 257 osób, w tym u 16 (6,2%) w okresie ryzyka i u 51 (19,8%) w okresie kontrolnym. W pozostałych przypadkach nie określono czasu po szczepieniu, w jakim postawiono rozpoznanie.

Wykazano, że w okresie 3 dni po szczepieniu IIV, w porównaniu z okresem kontrolnym, ryzyko wystąpienia zapalenia kaletki podnaramiennej było nieznacznie zwiększone (3,75 vs 1,16/1 000 000 osobolat; iloraz współczynników zapadalności [IRR]: 3,24 [95% CI: 1,85–5,68]). Na tej podstawie oszacowano, że IIV odpowiadała za ok. 8 dodatkowych przypadków zapalenia kaletki podnaramiennej na każde 1 000 000 zaszczepionych osób (attributable risk – AR: 7,78 [95% CI: 2,19–13,38]). Podobne wyniki uzyskano również w analizie wrażliwości, w której uwzględniono dłuższy okres ryzyka i kontrolny, a także iniekcję IIV bez innych szczepionek w to samo ramię.

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że podanie IIV domięśniowo może być związane z niewielkim zwiększeniem ryzyka wystąpienia zapalenia kaletki podnaramiennej w ciągu 3 dni po szczepieniu. Choć w opublikowanych opisach przypadków jako możliwą przyczynę tego NOP wskazywano nieodpowiednie miejsce iniekcji, to autorzy zastrzegają, że na podstawie ich pracy nie można jednoznacznie stwierdzić, że przyczyną zapalenia kaletki podnaramiennej była nieprawidłowa technika szczepienia (tylko u dwóch pacjentów w dokumentacji medycznej jako możliwą przyczynę wskazano nieprawidłową technikę iniekcji). Sugerują jednak, że wśród strategii zapobiegania temu NOP można rozważyć edukację i trening praktyczny w technice wykonywania szczepień (zobacz także: https://www.mp.pl/wsp/2020/sesja2-pytania/238915,technika-wykonywania-szczepien-abc-dla-lekarzy-praktykow).

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań