Opracowała lek. Iwona Rywczak, redaktor serwisu „Szczepienia”
W czasopiśmie „Vaccine” opublikowano wyniki brytyjskiego badania kliniczno-kontrolnego typu test-negative design, w którym oceniono skuteczność rzeczywistą szczepionek przeciwko grypie przeznaczonych na sezon epidemiczny 2018/2019 w zapobieganiu zachorowaniom na grypę potwierdzoną laboratoryjnie u dzieci i dorosłych. W badaniu uczestniczyli pacjenci zgłaszający się do placówek podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) z powodu choroby grypopodobnej (okres obserwacji od 1 października 2018 r. do 15 kwietnia 2019 r.). Grupę przypadków utworzyły 773 osoby, u których metodą polimerazowej reakcji łańcuchowej (PCR) potwierdzono zakażenie wirusem grypy. Najczęściej wykrywano szczep A(H1N1)pdm09 (584 osoby), a w dalszej kolejności (170 osób) szczep A(H3N2). Do grupy kontrolnej zakwalifikowano 1553 osoby, u których wykluczono grypę.
W sezonie epidemicznym 2018/2019 skuteczność rzeczywista szczepionek w zapobieganiu zachorowaniu na grypie wśród pacjentów placówek POZ wyniosła 44,3% (95% CI: 26,8–57,7). Wobec zachorowań wywołanych przez szczep A(H1N1)pdm09 grypy A skuteczność oszacowano na 45,7% (95% CI: 26,0–60,1). W przypadku zakażenia szczepem A(H3N2) wynik nie był statystycznie istotny (skuteczność 35,1% [95% CI: -3,7–59,3]). W analizie uwzględniającej różne grupy wiekowe skuteczność rzeczywista szczepionek przeciwko grypie u osób >65. roku życia wyniosła 49,9% (95% CI: -13,7–77,9). W sezonie 2018/2019 w Wielkiej Brytanii po raz pierwszy zastosowano nową 3-walentną szczepionkę z adiuwantem zarejestrowaną dla osób w wieku ≥65 lat. Skuteczność tego preparatu oszacowano na 62,0% (95% CI: 3,4–85,0). U dorosłych w wieku 18–64 lat skuteczność rzeczywista szczepionek przeciwko grypie wyniosła 44,2% (95% CI: 21,3–60,5), a u dzieci w wieku 2–17 lat – 53,0% (95% C: 8,5–75,9). W grupie dzieci zaszczepionych „żywą” szczepionką (LAIV) nie uzyskano statystycznie istotnego wyniku (skuteczność 48,6% [95% CI: -4,4–74,7]). Zarówno u dzieci, jak i dorosłych w obliczeniach skuteczności w zapobieganiu zachorowaniom wywołanym przez szczep A(H3N2) uzyskano małe wartości, z szerokimi przedziałami ufności.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepionki przeciwko grypie przeznaczone na sezon 2018/2019 zapewniały umiarkowaną skuteczność w zapobieganiu grypie. Szczepienie chroniło głównie przed zachorowaniem wywołanym przez szczep A(H1N1)pdm09, natomiast było mało skuteczne w odniesieniu do szczepu A(H3N2). Uzyskano również korzystne wyniki w ocenie skuteczności nowej szczepionki z adiuwantem przeznaczonej dla osób >65. roku życia.
