Opracowała lek. Iwona Rywczak
W badaniu kohortowym z prospektywnym zbieraniem danych oceniono skuteczność rzeczywistą 23-walentnej polisacharydowej szczepionki przeciwko pneumokokom (PPSV-23) w zapobieganiu pozaszpitalnemu zapaleniu płuc (PZP) wymagającemu hospitalizacji u osób w wieku ≥60 lat w trakcie 3-letniej obserwacji. Badaniem objęto 27 204 osoby przypisane do 9 placówek podstawowej opieki zdrowotnej w południowej Katalonii. W odniesieniu do momentu rozpoczęcia badania, 8981 osób otrzymało PPSV-23 w ciągu ostatnich 5 lat, 6179 zaszczepiono ponad 5 lat wcześniej, a u 12 044 nigdy nie wykonywano szczepienia PPSV-23. Natomiast w trakcie przeprowadzania badania PPSV-23 podano 2390 osobom.
Zapadalność na PZP w całej populacji oraz w grupie szczepionej i nieszczepionej wyniosła odpowiednio 7,51, 7,19 i 7,71/1000 osobolat. Zapadalność na pneumokokowe PZP z bakteriemią wyniosła odpowiednio 0,21, 0,14 i 0,26/1000 osobolat, a na pneumokokowe PZP bez bakteriemii odpowiednio 1,45, 1,46 i 1,44/1000 osobolat. Szczepienie PPSV-23 nie zmniejszyło ryzyka zachorowania na pneumokokowe PZP z bakteriemią lub bez bakteriemii – HR odpowiednio 0,58 (95% CI: 0,17–2,03) i 1,14 (95% CI: 0,76–1,72) ani na PZP o jakiejkolwiek etiologii (HR: 0,98 [95% CI: 0,81– 1,17]). Szczepienie PPSV-23 nie wiązało się również ze zmniejszeniem umieralności z jakiejkolwiek przyczyny ani z powodu PZP. Efekt ochronny szczepienia zaobserwowano jednak u osób, które PPSV-23 otrzymały już po rozpoczęciu badania – podanie PPSV-23 wiązało się z mniejszym ryzykiem pneumokokowego PZP (HR: 0,09 [95% CI: 0,02–0,48; p = 0,004]). Korzystny efekt szczepienia stwierdzono również po wykluczeniu z analizy osób zaszczepionych >5 lat od rozpoczęcia badania. W porównaniu z osobami nieszczepionymi, w grupie niedawno szczepionej PPSV-23 (tj. do 5 lat wcześniej) zaobserwowano mniejsze ryzyko zachorowania na pneumokokowe PZP (HR: 0,49 [95% CI: 0,29–0,84]) oraz na PZP o jakiejkolwiek etiologii (HR: 0,75 [95% CI: 0,58–0,98]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie PPSV-23 w ciągu ostatnich 5 lat wiązało się z mniejszym ryzykiem zachorowania na PZP wymagające hospitalizacji. Korzystny efekt szczepienia zaobserwowano zarówno wobec pneumokokowego zapalenia płuc, jak i PZP o jakiejkolwiek etiologii.