Zapalenie trzustki w przebiegu SARS-CoV-2

13.09.2022
prof. dr hab. n. med. Andrzej Dąbrowski
Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Jak cytować: Zapalenie trzustki w: Dąbrowski A.: Choroby trzustki – postępy 2021/2022. Med. Prakt., 2022; 5: 71–78
Pełna treść artykułu: Choroby trzustki – postępy 2021/2022

Powikłania ze strony układu oddechowego są najczęstszą konsekwencją zakażenia SARS-CoV-2 i główną przyczyną zgonów. W przebiegu tego zakażenia często jednak występują także objawy ze strony innych narządów. Z powodu obecności receptora konwertazy angiotensyny 2 nabłonki przewodu pokarmowego, a szczególnie komórki pęcherzykowe oraz komórki wysp trzustkowych, są obiektem ataku wirusa. Świadczą o tym liczne doniesienia o epizodach ostrego zapalenia trzustki (OZT) w przebiegu zakażenia SARS-CoV-2. Nie wyjaśniono jednak do końca, czy kliniczne cechy OZT są konsekwencją bezpośredniego uszkadzania trzustki przez SARS-CoV-2 czy też wpisują się w obraz nasilonej, ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej na zakażenie tym wirusem. Z powodu stosunkowo skąpych i niepełnych danych dotychczas trudno było udzielić odpowiedzi na to pytanie.
Więcej światła na to zagadnienie rzucają wyniki międzynarodowego i wieloośrodkowego prospektywnego badania kohortowego, które objęło 1777 chorych na OZT przyjmowanych do szpitali w czasie pandemii COVID-19, w okresie od 1 marca do 23 lipca 2020 roku.1 U 149 (8,3%) osób stwierdzono współistnienie zakażenia SARS-CoV-2. Wśród pacjentów z dodatnim wynikiem testu RT-PCR na obecność tego wirusa i/lub charakterystycznym obrazem tomografii komputerowej (TK) klatki piersiowej dominowali mężczyźni (63% zakażonych), starsi o około 5 lat (średnia ok. 60 lat) od osób niezakażonych. Ponadto u zakażonych SARS-CoV-2 znamiennie częściej rozwijała się ciężka postać OZT (22,6% vs 6,3%; p <0,001) i zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS; 13,6% vs 4%; p <0,001). W analizie uwzględniającej wpływ czynników zakłócających (wiek, płeć, palenie tytoniu, etiologia OZT [alkoholowa, idiopatyczna, nieznana, inna], wynik w skali ECOG, stopień ciężkości OZT zgodnie z klasyfikacją kliniczną z Atlanty) stwierdzono, że byli oni również obciążeni zwiększonym ryzykiem: przetrwałej niewydolności narządowej (OR 2,77; 95% CI: 1,43– 5,39) oraz przedłużonego pobytu w szpitalu (OR 1,32; 95% CI: 1,16–1,50), a ponadto obserwowano u nich większą śmiertelność 30-dniową – 14,7% vs 2,6% (OR 2,41; 95% CI: 1,02– 5,71).

Podsumowując: u chorych z OZT i zakażeniem SARS-CoV-2 obserwuje się zwiększoną śmiertelność szpitalną oraz znacznie gorszy przebieg kliniczny choroby wyrażony ciężkością OZT, dłuższym czasem pobytu w szpitalu oraz częstszym występowaniem niewydolności narządowej. Wiedzę tę powinno się wykorzystywać do prognozowania ciężkości przebiegu OZT oraz optymalizacji terapii.

Piśmiennictwo:

1. Pandanaboyana S., Moir J., Leeds J.S. i wsp.: SARS-CoV-2 infection in acute pancreatitis increases disease severity and 30-day mortality: COVID PAN collaborative study. Gut, 2021; 70: 1061–1069
Wybrane treści dla pacjenta
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Dieta w chorobach trzustki
  • SARS (zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej)
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!