Wakacje A.D. 2021 - strona 2

05.07.2021
Katarzyna Pelc
Kurier MP

Jakie jest ryzyko związane z nowymi wariantami SARS­CoV­2 w podróżach międzynarodowych, dla zdrowia osób podróżujących i w kontekście zdrowia publicznego?

Obecnie właśnie nowe warianty SARS­CoV-2 wzbudzają najwięcej obaw, szczególnie związane z większą zakaźnością i ucieczką immunologiczną przed odpornością wytworzoną przez szczepienia. Przekonano się już, że restrykcje dotyczące podróżujących nie gwarantują zatrzymania rozprzestrzeniania się wirusa i jego odmian, mogą jednak spowolnić ten proces.

Pomimo że pandemia trwa już ponad rok, nadal wydaje się nieprzewidywalna. W kwietniu i maju br. turyści i himalaiści z Polski zostali zaskoczeni przez lockdown w Indiach i Nepalu, nie mając możliwości powrotu do kraju. Czy można uniknąć takich sytuacji w podróży? Jak wiarygodnie oceniać sytuację epidemiologiczną w kraju docelowym, do którego planujemy wyjazd?

W sytuacji ekstremalnej, jaką jest światowa pandemia, nie można mieć pewności, że zaplanowana podróż odbędzie się bez żadnych przeszkód. Teraz bardziej niż kiedykolwiek wystąpić mogą niespodzianki w czasie wyjazdu, również te najbardziej niepożądane i diametralnie zmieniające plany podróżnika. Na pewno warto zaszczepić się przeciwko COVID-19 i mieć zaświadczenie o tym uodpornieniu; może zdarzyć się, że po wprowadzeniu restrykcji dla podróżujących zwolnione z nich będą właśnie osoby zaszczepione.

Czy osoby obciążone chorobami przewlekłymi mogą aktualnie podróżować za granicę?

Tak, zarówno przed pandemią COVID-19, jak i teraz osoby chore przewlekle mogą bezpiecznie podróżować. Wszystko zależy od regionu planowanej podróży i odpowiedniego przygotowania.

Informacje służb sanitarnych i ostrzeżenia dla podróżujących koncentrują się obecnie na SARS­CoV­2, a co z pozostałymi problemami zdrowotnymi związanymi z podróżowaniem? Czy sprawdziły się przewidywania dotyczące wzrostu zagrożenia chorobami tropikalnymi ze związanymi z pandemią utrudnieniami w programach prewencyjnych w krajach rozwijających się? Jakie jest właściwe przygotowanie medyczne do takich podróży w czasie pandemii COVID­19?

Obecnie każdy podróżujący powinien stosować środki ochrony osobistej w czasie wyjazdu oraz przestrzegać wytycznych obowiązujących w danym kraju. Według CDC wszystkie osoby powyżej 16. roku życia należy zaszczepić przeciwko COVID­19 i taka propozycja powinna być uwzględniona w czasie konsultacji przed podróżą. Pozostałe zalecenia nie uległy zmianie, czyli w zależności od rejonu podróży, należy rozważyć dostępne szczepienia ochronne przeciwko chorobom występującym w tropiku, objaśnić zasady higieny żywienia, zaproponować chemioprofilaktykę malarii w przypadkach koniecznych i uzupełnić apteczkę podróżnych.

Czy w trakcie pandemii zmieniła się epidemiologia chorób infekcyjnych związanych z podróżowaniem?

Dane epidemiologiczne pojawiają się w medycynie tropikalnej z pewnym opóźnieniem. Obecnie oczekujemy na analizę danych liczbowych z ostatnich lat, np. ostatni dostępny World ­Malaria ­Report 2020 przedstawia sytuację epidemiologiczną malarii w 2019 roku. W wielu publikacjach autorzy podejmowali próby oceny możliwego wpływu pandemii COVID­19 na choroby tropikalne, jednak rzeczywisty związek tych jednostek chorobowych wykazać będzie można w następnych miesiącach lub nawet latach.

Kto w Polsce zajmuje się profilaktyką dla podróżujących do tropiku lub miejsc o złych warunkach sanitarnych? Dokąd mogą zgłaszać się osoby potrzebujące szczepień lub innych form profilaktyki przed podróżą, zwłaszcza teraz, podczas pandemii?

Zarówno przed pandemią COVID-19, jak i obecnie medycznym przygotowaniem podróżujących do tropiku zajmują się w Polsce przede wszystkim poradnie chorób tropikalnych i punkty szczepień. W pewnym zakresie, w zależności od merytorycznego przygotowania lekarza, może takiej porady przed podróżą udzielić lekarz rodzinny, specjalista chorób zakaźnych i pediatra (wielu z nich szkoli się w tym kierunku). Z uwagi na okresowe trudności w dostępie do lekarzy, a także wprowadzenie szczepień przeciwko COVID­-19 w zakres obowiązków wielu poradni chorób tropikalnych, podróżnicy często korzystają ze stron internetowych (polecamy sprawdzone, jak cdc.gov/travel, aplikację TravWell, www.who.int) i zgłaszają się po pomoc medyczną na ostatnim etapie, czyli wykonania szczepień ochronnych. Poradnie chorób tropikalnych nadal działają, choć z powodu pandemii często na nieco innych zasadach, o których trzeba najpierw dowiedzieć się telefonicznie lub e-mailowo, żeby nie tracić czasu i nerwów w przypadku zmiany godzin funkcjonowania czy zasad przyjęć osób zainteresowanych.

Z jednej strony słyszymy o kolejnych badaniach potwierdzających bezpieczeństwo podróży lotniczych podczas pandemii, tj. małe ryzyko zakażenia SARS­CoV­2 w samolocie, z drugiej pojawiają się doniesienia o takich infekcjach wywołanych wariantem Delta („indyjskim”). Co wiadomo na ten temat?

Właściwie od początku pandemii podróże lotnicze zostały uznane za jedne z bezpieczniejszych form transportu, między innymi z powodu obiegu powietrza w kabinie lotniczej z uwzględnieniem filtrów przeciwwirusowych. Nie oznacza to jednak zupełnego bezpieczeństwa tej formy podróży, szczególnie gdy mowa o bardzo zakaźnych wariantach, jak Delta, które zmieniają w ogóle dotychczasowe postrzeganie transmisji wirusa.

Po powrocie z tropiku chory z gorączką zgłasza się do lekarza POZ lub na SOR podczas pandemii COVID­-19. Jakie jest obecnie właściwe postępowanie w takiej sytuacji?

Obowiązują wszystkie dotychczasowe zasady diagnozowania gorączki po powrocie z tropiku, dodatkowo z jednoczesnym uwzględnieniem możliwości zakażenia SARS­CoV­2.

Jaka przyszłość czeka podróżnych w kontekście profilaktyki zdrowotnej? Co zmieni się w medycynie podróży?

Mam nadzieję, że wkrótce pandemia COVID­-19 zakończy się i będziemy mogli wrócić do zapewne nowej, ale jednak normalności. Myślę, że na długo pozostanie z nami brak wcześniejszego poczucia bezpieczeństwa oraz czujność w śledzeniu doniesień epidemiologicznych. Wiem, że ludzie z coraz większym trudem znoszą obostrzenia między innymi w swobodnym poruszaniu się po świecie i spodziewam się ogromnego ożywienia ruchu turystycznego. Z uwagi jednak na nieprzewidywalność tej pandemii są to na razie tylko moje przypuszczenia.

Dziękuję za rozmowę.

A ja dziękuję za wsparcie merytoryczne dr n. med. Agnieszce Wroczyńskiej.

Rozmawiała Katarzyna Pelc

strona 2 z 2
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!