Podwariant XBB.1.5 wariantu Omikron SARS-CoV-2 został po raz pierwszy wykryty w październiku 2022 r. w Stanach Zjednoczonych. Od tego czasu obserwowany jest wzrost udziału XBB.1.5 w całkowitej liczbie zakażeń SARS-CoV-2 w Stanach Zjednoczonych i w wielu innych krajach, w tym na terenie Unii Europejskiej oraz na Europejskim Obszarze Gospodarczym (UE/EOG). XBB.1.5 to podwariant XBB, który jest rekombinantem dwóch linii wariantu Omikron, zawierający mutacje domeny RBD wiążącej receptor białka kolca S486P. Według danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ang. European Centre for Disease Prevention and Control – ECDC) w dwóch ostatnich tygodniach 2022 roku odsetek zakażeń wywołanych przez podwariant XBB.1.5 w krajach UE/EOG był niższy niż 2,5%.
Podwarianty XBB i XBB.1 charakteryzują się największą zdolnością do ucieczki immunologicznej spośród sublinii wariantu Omikron. Ponadto zaobserwowano znaczne zmniejszenie zdolności neutralizacyjnej przeciwciał w surowicy pobranej od zaszczepionych pacjentów wobec tych podwariantów. Aktualnie nie są dostępne szczegółowe dane oceniające skuteczność szczepień przeciwko COVID-19 wobec XBB.1.5. Mimo to dostępne szczepionki nadal pozostają skuteczne w walce z zakażeniami SARS-CoV-2, zapobiegają ciężkiemu przebiegowi choroby wywołanej przez dominujące obecnie warianty wirusa w Unii Europejskiej. Obecnie nie są obserwowane różnice w ciężkości przebiegu zakażeń wywołanych przez XBB.1.5 w porównaniu z innymi podwariantami Omikron. Aktualnie nie są również dostępne szczegółowe dane dotyczące skuteczności leków przeciwwirusowych wobec nowego podwariantu XBB.1.5, jednak przypuszcza się, że będzie on tak samo wrażliwy na leki jak pozostałe sublinie XBB. Według modelu matematycznego istnieje umiarkowane prawdopodobieństwo, że XBB.1.5 stanie się dominującym podwariantem Omikron w UE/EOG za 1–2 miesiące i spowoduje znaczny wzrost zachorowań na COVID-19. Aktualna sytuacja epidemiologiczna w UE/EOG wymaga monitorowania.
