Pytania nadesłane do eksperta serwisu COVID-19
1. Czy w czasie epidemii każdego pacjenta (w tym pacjentów bezobjawowych, u których nie podejrzewa się COVID-19) trafiającego na blok operacyjny na operację, w każdym trybie, należy traktować jako pacjenta potencjalnie zarażonego koronawirusem?
2. Czy w przypadku odpowiedzi pozytywnej na powyższe pytanie do intubacji i ekstubacji i innych czynności obowiązują dodatkowe środki ochrony osobistej dla personelu anestezjologicznego, np. fartuch barierowy/kombinezon, maska FFP2 lub FFP3 lub inne środki (jeśli tak, to jakie ) oraz czy personel bloku – pielęgniarki operacyjne i chirurdzy na czas wykonywania czynności anestezjologicznych typu intubacja powinni opuszczać salę operacyjną?
Odpowiedź eksperta
prof. dr hab. Wojciech Szczeklik
Kierownik Zakładu Intensywnej Terapii i Medycyny Okołozabiegowej, CM UJ, Kraków
Kierownik Kliniki Intensywnej Terapii i Anestezjologii, 5-Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką, Kraków
U każdego pacjenta z uwagi na pandemię należy stosować dodatkowe zabezpieczenia podczas intubacji i ekstubacji. W naszym ośrodku u pacjentów bezobjawowych i bez silnego podejrzenia COVID-19 stosuje się następujące zabezpieczenia personelu (skrót najważniejszych elementów procedury przygotowanej wspólnie z zespołem AIIT 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Krakowie):
- Każdy pacjent wjeżdża na blok operacyjny w maseczce chirurgicznej.
- Przyjmujemy pacjenta w czapce, masce chirurgicznej i rękawiczkach. Można założyć gogle, fartuch barierowy – a obowiązkowo w przypadku pacjenta objawowego lub zabiegu ze wskazań natychmiastowych, gdy nie ma czasu na oczekiwanie na wynik wymazu.
- W trakcie czynności na drogach oddechowych na sali operacyjnej przebywa tylko zespół anestezjologiczny.
- Intubacja – założenie dodatkowo przyłbic (zespół anestezjologiczny), przygotowanie odpowiednich dawek leków (kłopot z komunikacją przy założonej masce i przyłbicy), podwójne rękawiczki, ściągnięcie maseczki chirurgicznej pacjentowi i przyłożenie szczelnie maski twarzowej – preoksygenacja i intubacja; podanie rurki z nałożonym na jej koniec filtrem; po zaintubowaniu pacjenta, zdjęcie zewnętrznych rękawiczek, aby nie brudzić worka oddechowego, osłuchanie i umocowanie rurki. Pamiętajmy o czystym włączeniu respiratora, po zdjęciu rękawiczek zewnętrznych.
a) odpowiednie ściągnięcie rękawiczek, umycie i zdezynfekowanie rąk
b) zmiana rękawiczek na nowe – (poproszenie instrumentariuszek, operatorów) – odpowiednie ułożenie pacjenta itd.
c) sprzęt jednorazowy (maski twarzowe, rurki U-G albo wyrzucić do kosza na śmieci, albo przechowywać do końca zabiegu [miska nerkowata] – odpowiednio zabezpieczone i w bezpiecznej odległości od nas). - Ekstubacja – bardziej niebezpieczna niż intubacja! Więcej aerozolu dostaje się do otoczenia w czasie kaszlu, kichania, odruchów z dróg oddechowych; wykonujmy ją po opuszczeniu sali przez zespół operacyjny; wykonujmy ją w środkach ochrony jak do intubacji; możliwie jak najszybciej zakładajmy pacjentowi ponownie maseczkę chirurgiczną.
- Myjemy i dezynfekujemy ręce tak często jak trzeba! Uwaga – telefony albo je odkładamy, albo często dezynfekujemy. Pamiętajmy o dezynfekcji długopisów!
- Ortopedia – blokady centralne i regionalne – pacjent zawsze w maseczce, przez cały czas przebywania na bloku; tlenoterapia bierna – wąsy tlenowe pod maseczką (chyba że pacjent wymaga więcej).
