Skróty: COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) – koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2, WHO – (World Health Organization) Światowa Organizacja Zdrowia
Pytanie. Jakie są aktualne zalecenia dotyczące stosowania masek w zapobieganiu COVID-19 w placówkach opieki zdrowotnej oraz w miejscach publicznych?
W grudniu 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała zaktualizowane zalecenia dotyczące stosowania masek ochronnych w celu prewencji i kontroli zakażeń SARS-CoV-2 w placówkach opieki zdrowotnej oraz w miejscach publicznych.1 WHO nadal rekomenduje wykorzystanie masek jako element kompleksowej strategii zapobiegania COVID-19 dla ochrony osób zdrowych przed zakażeniem oraz w celu zmniejszenia ryzyka transmisji od osób zakażonych. W placówkach opieki zdrowotnej WHO zaleca uniwersalne stosowanie masek medycznych (chirurgicznych) wraz z pozostałymi środkami ochrony osobistej przez personel, który zajmuje się pacjentami z podejrzeniem COVID-19 lub z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2. W przypadku przeprowadzania procedur związanych z powstawaniem aerozolu lub przebywania w strefach, w których wykonuje się takie procedury, właściwy stopień zabezpieczenia zapewniają maski filtrujące (klasy FFP2 lub FFP3). WHO zauważa, że pracownicy medyczni zwykle preferują wykorzystanie środków ochrony o możliwie największej skuteczności i dlatego zgodnie z aktualnym stanowiskiem tej organizacji dopuszczalne jest stosowanie masek typu FFP2 lub FFP3 podczas opieki nad pacjentami z COVID-19 także w okolicznościach, które nie wiążą się z ryzykiem ekspozycji na aerozol, o ile nie występują ograniczenia wynikające z dostępności lub ceny masek filtrujących.
W regionach, w których występują ogniska zakażeń lub powszechna transmisja SARS-CoV-2 w społeczności, WHO zaleca ciągłe stosowanie masek przez osoby przebywające w placówkach opieki zdrowotnej, w tym przez personel medyczny, pacjentów, osoby odwiedzające oraz pracowników firm zewnętrznych świadczących usługi na terenie zakładów opieki zdrowotnej. W regionach, w których występują sporadyczne zakażenia SARS-CoV-2, WHO zaleca ciągłe stosowanie masek personelowi medycznemu w strefie kontaktu z pacjentem. Nadal rekomenduje się maski medyczne wszystkim osobom z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2 lub podejrzeniem COVID-19, w tym oczekującym na wynik testu w placówce opieki zdrowotnej. Szczegółowe zasady stosowania masek przez personel medyczny przedstawia tabela 1.
| Tabela 1. Zalecenia dotyczące stosowania masek w placówkach opieki zdrowotnej w zależności od nasilenia transmisji wirusa, personelu, miejsca i okoliczności, wykonywanych czynności oraz rodzaju maskia | ||||
|---|---|---|---|---|
| Sytuacja epidemiologiczna | Personel | Miejsce | Wykonywane czynności / okoliczności | Rodzaj maski |
| rozpowszechniona transmisja SARS-CoV-2 lub ogniska zakażeń w społeczności lokalnej | pracownicy medyczni i opiekunowie | placówki opieki zdrowotnej (w tym podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, szpitale, przychodnie i placówki opieki długoterminowej) | wszystkie czynności wykonywane w miejscach pobytu pacjentów (z COVID-19 lub bez) lub w przestrzeniach publicznych placówek opieki zdrowotnej (np. w kafeterii lub pokoju personelu) | maseczka medyczna (chirurgiczna) lub maseczka filtrująca, jeżeli przeprowadzane są procedury związane z powstawaniem aerozolu |
| inny personel, pacjenci, odwiedzający, dostawcy usług | wszystkie czynności w jakichkolwiek częściach placówki | maseczka medyczna (chirurgiczna) lub maseczka z tkaniny | ||
| pacjenci hospitalizowani | sale chorych (jedno- lub wieloosobowe) | w sytuacji, kiedy nie jest możliwe utrzymanie dystansu ≥1 m | ||
| pracownicy medyczni i opiekunowie | wizyty domowe (np. przed- lub poporodowe oraz związane z chorobą przewlekłą) | w razie bliskiego kontaktu z pacjentem lub kiedy nie jest możliwe utrzymanie dystansu ≥1 m | maseczka medyczna (chirurgiczna) | |
| społeczność lokalna | czynności wykonywane w społeczności lokalnej (np. programy profilaktyki zdrowotnej) | |||
| udokumentowane lub podejrzewane przypadki sporadyczne | pracownicy medyczni i opiekunowie | placówki opieki zdrowotnej (w tym podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, szpitale, przychodnie i placówki opieki długoterminowej) | opieka nad pacjentami (niezależnie od tego, czy są to pacjenci z rozpoznanym lub podejrzewanym COVID-19) | maseczka medyczna (chirurgiczna) |
| inny personel, pacjenci, odwiedzający, dostawcy usług, pozostałe osoby | inne czynności | maseczki medyczne nie są wymagane; maseczki medyczne powinny być stosowane w razie kontaktu z pacjentami w odległości do 1 m lub w zależności od lokalnej oceny ryzyka | ||
| pracownicy medyczni i opiekunowie | wizyty domowe (np. przed- lub poporodowe oraz związane z chorobą przewlekłą) | w razie bliskiego kontaktu z pacjentem lub kiedy nie jest możliwe utrzymanie dystansu ≥1 m | maska medyczna (chirurgiczna) | |
| społeczność lokalna | czynności wykonywane w społeczności lokalnej (np. programy profilaktyki zdrowotnej) | |||
| nie występuje lokalna transmisja SARS-CoV-2 | pracownicy medyczni i opiekunowie | placówki opieki zdrowotnej (w tym podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, szpitale, przychodnie i placówki opieki długoterminowej) | wszystkie czynności związane z opieką nad pacjentami | maseczka medyczna (chirurgiczna) zgodnie z zasadami profilaktyki zakażeń |
| społeczność lokalna | czynności wykonywane w społeczności lokalnej (np. programy profilaktyki zdrowotnej) | |||
| każda sytuacja epidemiologiczna | pracownicy medyczni | placówki opieki zdrowotnej (w tym podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, szpitale, przychodnie i placówki opieki długoterminowej), w miejscach, w których przeprowadza się procedury związane z powstawaniem aerozolu | procedury związane z powstawaniem aerozolu u pacjenta z podejrzewanym lub potwierdzonym COVID-19, opieka nad pacjentami w miejscu, w którym wykonuje się czynności związane z powstawaniem aerozolu u chorych na COVID-19 | maseczki filtrujące (FFP2 lub FFP3) |
| a Tabela odnosi się wyłącznie do stosowania masek medycznych (chirurgicznych oraz filtrujących). Maski należy stosować łącznie z pozostałymi środkami ochrony osobistej w zależności od okoliczności oraz zawsze w połączeniu z przestrzeganiem zasad higieny rąk. | ||||
