Opracowała Małgorzata Ściubisz
Od początku pandemii COVID-19 trwają intensywne poszukiwania skutecznego leku i szczepionki przeciwko tej chorobie. Sprawdzane są różne hipotezy, również ta, czy w walce z COVID-19 może pomóc szczepionka BCG i jej nieswoisty efekt ochronny (o czym więcej pisaliśmy tutaj: https://www.mp.pl/szczepienia/specjalne i tutaj: https://www.mp.pl/szczepienia/aktualnosci ). Odpowiedzi na to pytanie poszukują również polscy naukowcy.
Badanie, o którym mowa, prowadzone jest w 5 ośrodkach (Kolegium Nauk Medycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Szpital św. Ludwika i Szpital im. S. Żeromskiego w Krakowie, Szpital Bielański i Szpitala Praski w Warszawie), a pracami całego zespołu kieruje dr hab. n. med. Hanna Czajka. Badanie realizowane jest przy wsparciu finansowym Agencji Badań Medycznych.
Jest to badanie z randomizacją (RCT) prowadzone metodą podwójnie ślepej próby z placebo w grupie kontrolnej, oceniające czy szczepionka BCG (z podszczepu Moreau, od lat stosowana i produkowana w Polsce) ma wpływ na częstość i przebieg zakażenia SARS-CoV-2 wśród personelu medycznego (p. https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial). Protokół przewiduje włączenie 1000 zdrowych ochotników w wieku 18–64 lat, którzy otrzymają dawkę BCG lub placebo. Okres obserwacji w badaniu wynosi 3 lub 18 miesięcy w zależności od punktu końcowego.
Do badania kwalifikowany jest personel medyczny (lekarze, pielęgniarki, położne, ratownicy medyczni, pracownicy laboratoriów i wszyscy inni sprawujący bezpośrednią opiekę nad pacjentami) szczepiony BCG w przeszłości, u którego wykluczono zachorowanie na COVID-19.
Dwa główne pytania, na jakie naukowcy mają nadzieję uzyskać odpowiedź, to:
- Czy dodatkowa dawka BCG u osób z ujemnym wynikiem próby tuberkulinowej (RT23) zmniejsza ryzyko zachorowania na COVID-19, hospitalizacji, w tym na oddziale intensywnej terapii, z powodu COVID-19 lub zgonu?
- Czy dodatkowa dawka BCG u osób z dodatnim wynikiem RT23 zmniejsza ryzyko zachorowania na COVID-19, hospitalizacji, w tym na oddziale intensywnej terapii, z powodu COVID-19 lub zgonu?
Dodatkowo analizowane będą:
- Zależność pomiędzy odsetkiem dodatnich wyników RT23 a liczbą przypadków COVID-19 w danym województwie
- Zależność pomiędzy obecnością blizny po poprzednim szczepieniu BCG a przebiegiem COVID-19
- Zależność pomiędzy czasem jaki upłynął od ostatniego szczepienia BCG a zachorowaniem na COVID-19 i jego przebiegiem.
Aktualnie podobne RCT prowadzone są także w pięciu innych europejskich krajach, w Danii (p. https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-001888-90/DK), Holandii (p. https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-000919-69/NL), Grecji (p. https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-002448-21/GR), we Francji (p. https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-001678-31/FR) oraz na Węgrzech p. https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-001783-28/HU).
Piśmiennictwo:
1. A multi-centre, randomised, double-blind, placebo-controlled phase III study assessing the impact of BCG vaccination on the incidence and course of SARS-CoV-2 infection among healthcare workers in Poland during the COVID-19 pandemic. https://www.clinicaltrialsregister.eu/ctr-search/trial/2020-002111-22/PL(cyt. 10.06.2020)2. Kulczycka A. Szczepionka przeciw gruźlicy pomaga w walce z koronawirusem? Badaniami kieruje Hanna Czajka z Uniwersytetu Rzeszowskiego. https://rzeszow.wyborcza.pl/rzeszow/7,34962,25893515,szczepionka-przeciw-gruzlicy-pomaga-w-walce-z-koronawirusem.html(cyt. 10.06.2020)
