American College of Allergy, Asthma, and Immunology (ACAAI) opublikowało zalecenia skierowane do lekarzy i innych osób realizujących szczepienia ochronne dotyczące ryzyka wystąpienia reakcji alergicznych po szczepieniu przeciwko COVID-19 preparatami zawierającymi matrycowe RNA (mRNA). Zalecenia ACAAI są zgodne z wytycznymi wydanymi przez Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Fot. istockphoto.com
Aktualnie w Stanach Zjednoczonych dostępne są 2 szczepionki przeciwko COVID-19 zawierające mRNA – szczepionka BNT162b2 zespołu Pfizer/BioNTech (w krajach Unii Europejskiej [UE] zarejestrowana i dostępna pod nazwą Comirnaty); p. Co wiadomo o szczepionce BNT162b2 przeciwko COVID-19 firmy Pfizer?) oraz szczepionka mRNA-1274 firmy Moderna (obecnie preparat oczekuje na decyzję Komisji Europejskiej w sprawie pozwolenia na warunkowe dopuszczenie do obrotu w krajach UE; p. Co wiadomo o szczepionce mRNA-1273 przeciwko COVID-19 firmy Moderna?) – przyp. Red.
Zalecenia ACAAI
1. Szczepienie przeciwko COVID-19 preparatami zawierającymi mRNA należy realizować w placówkach medycznych, w których można skutecznie leczyć anafilaksję (tj. wyposażonych w zestaw przeciwwstrząsowy i pod nadzorem personelu, który potrafi rozpoznać i leczyć ciężkie reakcje alergiczne; w Polsce taki wymóg dotyczy realizacji także wszystkich innych szczepień – przyp. red.). Wszystkie osoby należy obserwować przez co najmniej 15–30 minut po podaniu szczepionki w celu monitorowania wystąpienia jakichkolwiek natychmiastowych zdarzeń niepożądanych. W sytuacji wystąpienia reakcji anafilaktycznej leczenie należy rozpocząć niezwłocznie. Podstawowym lekiem w leczeniu anafilaksji jest adrenalina.
2. Szczepionek przeciwko COVID-19 zawierających mRNA nie należy podawać osobom, u których w przyszłości wystąpiła ciężka reakcja alergiczna na którykolwiek składnik szczepionki. Nie zidentyfikowano konkretnej substancji w tych preparatach powodującej anafilaksję, jednak takim składnikiem obu szczepionek może być glikol polietylenowy (glikol polietylenowy [PEG] 2000 – przyp. red.), który sporadycznie identyfikowano już wcześniej jako przyczynę anafilaksji.
3. Nie należy podawać drugiej dawki szczepionki przeciwko COVID-19 zawierającej mRNA osobom, u których po podaniu pierwszej dawki wystąpiła ciężka reakcja alergiczna (zalecenie to dotyczy również podawania wszystkich innych szczepionek – przyp. red.). Pacjentów, u których wystąpiła ciężka reakcja alergiczna po podaniu pierwszej dawki szczepionki można skierować do lekarza specjalisty alergologii lub immunologii w celu zapewnienia dalszej opieki lub porady.
4. Dane dotyczące ryzyka wystąpienia ciężkiej reakcji alergicznej u osób z reakcją alergiczną po podaniu innych szczepionek w wywiadzie i/lub zespołem aktywacji komórek tucznych/anafilaksją idiopatyczną są bardzo ograniczone i ewoluują. Decyzję o podaniu którejkolwiek ze szczepionek przeciwko COVID-19 zawierających mRNA należy podjąć wspólnie z pacjentem po ocenie bilansu korzyści i ryzyka wynikającego ze szczepienia.
5. Pacjenci z powszechnie występującymi uczuleniami na leki, pokarmy, jad owadów, lateks lub alergią na alergeny wziewne nie są obciążeni większym ryzykiem wystąpienia ciężkiej reakcji anafilaktycznej po szczepieniu preparatem zawierającym mRNA niż populacja ogólna. Pacjentów tych należy poinformować o korzyściach i ryzyku wynikających ze szczepienia.
6. Szczepionki przeciwko COVID-19 zawierające mRNA nie są preparatami „żywymi” i można je podawać pacjentom z niedoborami odporności. Pacjentów tych należy jednak poinformować o ryzyku zmniejszonej odpowiedzi immunologicznej na szczepionki, a tym samym mniejszą skutecznością szczepienia.
ACAAI zaznacza, że opublikowane zalecenia opierają się na najlepszej dotychczasowej wiedzy medycznej, jednak mogą się zmienić wraz z pojawianiem się nowych danych i dalszych wytycznych amerykańskiego Urzędu ds. żywności i Leków (FDA) lub CDC.
