Opracowały: mgr Małgorzata Ściubisz, lek. Iwona Rywczak
W duńskim badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych oceniono, czy przypadkowe podanie 4-walentnej szczepionki przeciwko HPV (HPV-4) w okresie okołokoncepcyjnym lub w ciąży ma wpływ na ryzyko samoistnego poronienia, urodzenia martwego dziecka oraz zgonu dziecka w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia.
Dane do badania za okres od października 2006 roku do grudnia 2014 roku na temat ciąż, ich przebiegu, statusu szczepienia kobiet przeciwko HPV oraz umieralności dzieci uzyskano z oficjalnych krajowych rejestrów danych medycznych (The Medical Birth Registry, Health Service Registry oraz Danish Prescription Registry).
W analizie oceniającej ryzyko samoistnego poronienia (utrata ciąży ≤22. tc. [rozpoznanie w klasyfikacji ICD-10 zgodne z kodami O03, O02.0, O02.1, O02.9]) ekspozycję na HPV-4 definiowano jako podanie ≥1 dawki HPV-4 w okresie od 4 tygodni przed zapłodnieniem do 22. tygodnia ciąży lub momentu poronienia (w zależności co nastąpiło pierwsze). Uwzględniono łącznie 487 145 ciąż, z których 479 298 dotyczyło kobiet nieeksponowanych na HPV-4 w czasie ciąży, a 7847 dotyczyło kobiet eksponowanych na HPV-4 w czasie ciąży. Częstość samoistnego poronienia była podobna w obu grupach i w zależności od tygodnia ciąży wynosiła 1,1–1,6% wśród ciąż nieeksponowanych na HPV-4 oraz 0,8–1,8% wśród ciąż eksponowanych na HPV-4. Wykazano, że przypadkowe podanie ≥1 dawki HPV-4 w okresie od 4 tygodni przed zapłodnieniem do 22. tygodnia ciąży włącznie, w porównaniu z brakiem ekspozycji na HPV-4 w czasie ciąży i w okresie okołokoncepcyjnym, nie zwiększyło ryzyka samoistnego poronienia w żadnym tygodniu ciąży (ryzyko względne [RR] skorygowane o znane czynniki zakłócające wyniosło: 1,08 [95% CI: 0,87–1,34] przed 7. tc.; 0,79 [95% CI: 0,63–0,98] w 7. tc.; 0,85 [95% CI: 0,68–1,05] w 8. tc.; 0,69 [95% CI: 0,54–0,88] w 9. tc.; 0,96 [95% CI: 0,76–1,22] w 10. tc.; 0,66 [95% CI: 0,48–0,89] w 11. tc.; 0,98 [95% CI: 0,76–1,26] w 12. tc. oraz 1,04 [95% CI: 0,85–1,28] w 13.–22. tc.). Podobne ryzyko samoistnego poronienia w obu grupach obserwowano również w zależności od liczby dawek HPV-4 podanych w okresie okołokoncepcyjnym lub w czasie ciąży oraz w zależności od momentu podania szczepionki (≥1 dawka HPV-4 w okresie od zapłodnienia do 22 tc. vs w okresie od 4 tygodni przed koncepcją do momentu koncepcji; iloraz szans [OR] skorygowany o znane czynniki zakłócające: 0,87 [95% CI: 0,74–1,04]).
W analizie dotyczącej ryzyka urodzenia martwego dziecka (utrata ciąży ≥23. tc. lub zgon dziecka w czasie porodu), ekspozycję na HPV-4 definiowano jako podanie ≥1 dawki HPV-4 w okresie od 4 tygodni przed koncepcją do momentu porodu. Uwzględniono łącznie 327 505 ciąż, z których 322 243 dotyczyło kobiet nieeksponowanych na HPV-4 w czasie ciąży, a 5262 kobiet eksponowanych na HPV-4. Częstość urodzenia martwego dziecka była podobna w obu grupach i wyniosła 0,31% w grupie nieeksponowanej na HPV-4 oraz 0,29% w grupie eksponowanej na HPV-4. Wykazano, że przypadkowe podanie ≥1 dawki HPV-4 w okresie od 4 tygodni przed zapłodnieniem do momentu porodu, w porównaniu z brakiem ekspozycji na HPV-4 w czasie ciąży i w okresie okołokoncepcyjnym, nie zwiększyło ryzyka urodzenia martwego dziecka (OR: 0,96 [95% CI: 0,57–1,61]).
W analizie dotyczącej ryzyka zgonu dziecka w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia, ekspozycję na HPV-4 definiowano jako podanie ≥1 dawki HPV-4 w okresie od 4 tygodni przed koncepcją do momentu porodu. Uwzględniono łącznie 326 443 dzieci, z których 321 198 urodziły matki nieeksponowane na HPV-4 w czasie ciąży, a 5245 urodziły matki eksponowane na HPV-4. Częstość zgonów w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia była podobna w obu grupach i wyniosła 0,25% wśród dzieci matek nieeksponowanych na HPV-4 w czasie ciąży oraz 0,23% wśród dzieci matek eksponowanych na HPV-4 w czasie ciąży. Wykazano, że przypadkowe podanie ≥1 dawki HPV-4 w okresie od 4 tygodni przed zapłodnieniem do momentu porodu, w porównaniu z brakiem ekspozycji na HPV-4 w czasie ciąży i w okresie okołokoncepcyjnym, nie zwiększyło ryzyka zgonu dziecka w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia (OR: 0,94 [95% CI: 0,53–1,67]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że choć szczepienie przeciwko HPV nie jest zalecane w czasie ciąży, to przypadkowe podanie szczepionki kobiecie, która nie wiedziała, że jest w ciąży, nie zwiększa ryzyka wystąpienia powikłań ciąży (samoistne poronienie, urodzenie martwego dziecka) i zgonu dziecka w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia.
