Opracowały: lek. Iwona Rywczak, mgr Małgorzata Ściubisz
W brytyjskim badaniu kohortowym oceniono wpływ programu szczepień przeciwko pneumokokom na zapadalność na ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) u dzieci do 10. roku życia oraz na częstość przepisywania antybiotyków z powodu OZUŚ. W Wielkiej Brytanii powszechne szczepienia niemowląt 7-walentną skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom (PCV-7) wprowadzono we wrześniu 2006 roku, a w sierpniu 2010 roku PCV-7 zastąpiono szczepionką 13-walentną (PCV-13). Dane do badania zebrano retrospektywnie z bazy IMS Disease Analyzer zawierającej informacje z około 125 placówek podstawowej opieki zdrowotnej z całej Wielkiej Brytanii. Badaniem objęto łącznie 567 275 dzieci.
W okresie obserwacji (2002–2012) odnotowano 240 419 zachorowań na OZUŚ u 106 709 dzieci, z których 43 843 (41,1%) wymagało antybiotykoterapii. Przed wprowadzeniem PCV-7 (lata 2002–2005) średnia roczna zapadalność na OZUŚ wyniosła 133,3/1000 dzieci (95% CI: 131,8–134,8) i była największa u dzieci do 2. roku życia (204,4/1000 [95% CI: 201,8–207,0]). Przez cały okres obserwacji zapadalność na OZUŚ zmniejszyła się o 51,3% – ze 135,8/1000 dzieci (95% CI: 134,4–137,3) w 2002 roku do 66,1/1000 dzieci (95% CI: 64,9–67,4) w 2012 roku. Natomiast częstość przepisywania antybiotyków zmniejszyła się o 72,9% – odpowiednio z 57,9/1000 osób (95% CI: 56,9–58,9) do 15,7/1000 osób (95% CI: 15,1–16,3). Analizując poszczególne okresy, w czasie stosowania PCV-7, w porównaniu z okresem przed wprowadzeniem PCV-7, w całej populacji objętej badaniem stwierdzono mniejszą zapadalność na OZUŚ o 21,8% (95% CI: 20,2–23,4), a w grupach wiekowych <2 lat, 2–4 lat i 5–9 odpowiednio o 19,8 (95% CI: 16,0–23,5), 23,0 (95% CI: 20,4–25,4) i 20,2% (95% CI: 17,6–22,7). Zastąpienie PCV-7 szczepionką 13-walentną wiązało się z dalszą redukcją zapadalności – o 18,5% (95% CI: 16,7–20,2) w całej populacji, a w wyżej wymienionych grupach wiekowych odpowiednio o 6,6 (95% CI: 1,9–11,0), 13,0 (95% CI: 10,1–15,9) i 20% (95 CI: 17,3–22,6). Zmniejszenie zapadalności o 22% (po PCV-7) i o 19% (po PCV-13) odpowiadało zmniejszeniu liczby wizyt i hospitalizacji z powodu OZUŚ odpowiednio o 592 000 i 15 700 rocznie.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że wprowadzenie szczepień niemowląt przeciwko pneumokokom wiązało się z istotnym zmniejszeniem zapadalności na OZUŚ oraz rzadszym przepisywaniem antybiotyków. Taki trend zaobserwowano również u dzieci nieobjętych programem szczepień. Zastąpienie PCV-7 szczepionką PCV-13 wiązało się z dalszą redukcją zapadalności. Autorzy wskazali jednak na konieczność monitorowania długofalowych trendów zapadalności na choroby związane z zakażeniem Streptococcus pneumoniae.
