Czy jesteśmy blisko całkowitej eradykacji poliomyelitis?

Data utworzenia:  02.12.2014
Aktualizacja: 09.02.2015
Progress toward poliomyelitis eradication – Nigeria, January 2013–September 2014
Etsano E. i wsp.
MMWR Morb. Mortal. Wkly Rep., 2014; 63: 1059–1063

Nigeria jest jednym z 3 krajów, obok Afganistanu i Pakistanu, gdzie do tej pory nie udało się dokonać całkowitej eradykacji poliomyelitis, mimo iż działania w tym kierunku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podjęła już w 1988 roku.

Głównym celem przyjętego przez rząd Nigerii programu eradykacji polio opartego na wytycznych WHO jest przerwanie rozprzestrzeniania się typu 1 wirusa polio (WPV1) do końca 2014 roku. W wyniku podjętych w tym zakresie działań od 1 stycznia do 30 września 2014 roku zarejestrowano tylko 6 przypadków zakażeń tym typem wirusa, czyli znacznie mniej niż w analogicznym okresie 2013 roku, kiedy liczba zgłoszeń wyniosła 49. W ramach strategii eradykacji poliomyelitis w Nigerii prowadzi się czynną immunoprofilaktykę, obejmującą rutynowe szczepienia niemowląt i dzieci 3-walentną „żywą” szczepionką (OPV-3) w momencie urodzenia oraz w wieku 6, 10 i 14 tygodni, a także szczepienia wychwytujące. Według danych za 2013 rok, odsetek dzieci w wieku 12–23 miesięcy zaszczepionych 3 dawkami OPV-3 wyniósł 38,2%, a w regionach tzw. dużego ryzyka wahał się w przedziale 2,6–43,7%. W okresie od stycznia 2013 do września 2014 roku przeprowadzono 24 akcje szczepień wychwytujących z wykorzystaniem szczepionek OPV-3 oraz szczepionki 2-walentnej (OPV-2). W czerwcu i sierpniu 2014 roku dzięki takim działaniom zaszczepiono 1,7 mln dzieci w wieku od 14 tygodni do 5 lat – dodatkowo zastosowano wtedy szczepionkę inaktywowaną (IPV). Analiza jakości kampanii szczepień wychwytujących wykazała, że w okresie od lutego 2013 roku do września 2014 roku odsetek regionów z poziomem wyszczepialności szczepionką OPV przekraczającym 90% zwiększył się z 36 do 67%, a odsetki regionów z poziomem wyszczepialności 80–89% i <80% zmniejszyły się odpowiednio z 29 do 25% i z 36 do 7%.

Nadzór epidemiologiczny obejmuje działania opierające się głównie na wykrywaniu nowych zachorowań na poliomyelitis i potwierdzaniu tych zachorowań poprzez testy laboratoryjne. Zgodnie z kryteriami WHO dwa podstawowe wskaźniki efektywności nadzoru epidemiologicznego nad ostrym porażeniem wiotkim (AFP) to roczna zapadalność na AFP niezwiązane z poliomyelitis ≥2 na 100 000 dzieci <15. roku życia oraz prawidłowe pobranie próbek stolca w ≥80% przypadków AFP. W 2014 roku w Nigerii zapadalność na AFP niezwiązane z poliomyelitis wyniosła 14,4/100 000 dzieci <15. roku życia, a odsetek pobieranego do badań materiału osiągnął poziom 98,8%. Wartości tych wskaźników są większe niż w roku 2013 (zapadalność 12,1/100 000, prawidłowe próbki do badań pobrano w 96,9% przypadków AFP). Z kolei nadzór nad występowaniem wirusa polio w środowisku opiera się na pobieraniu co 4-5 tygodni próbek ze ścieków kanalizacyjnych w celu wykrycia obecności wirusa. W okresie od stycznia do września br. WPV1 wykryto w 1 próbce zebranej w maju. Dla porównania w 2013 roku WPV1 wykryto w 4 próbkach. Typ 3 (WPV3) po raz ostatni potwierdzono w materiale pobranym w listopadzie 2012 roku. Liczba potwierdzonych przypadków zakażenia dzikim wirusem polio wyraźnie się zmniejszyła – od stycznia do września 2014 roku zgłoszono 6 zachorowań, a w analogicznym okresie 2013 roku aż 49. Liczba zakażeń krążącym wirusem pochodzenia szczepionkowego była zmienna i wahała się od 10 w 2012 roku, przez 4 w 2013, do 21 w 2014 roku.

Znaczące zmniejszenie liczby zarejestrowanych zakażeń dzikim wirusem polio w latach 2013–2014 wskazuje na skuteczność działań podejmowanych w ramach Międzynarodowego Programu Eradykacji Polio. Na uwagę zasługuje fakt, iż w sezonie szczególnie dużego ryzyka transmisji wirusa, tj. od czerwca do września, liczba odnotowanych przypadków zmniejszyła się o 96% – z 24 przypadków w 2013 roku do 1 w roku 2014, a ostatni przypadek zakażenia WPV3 zgłoszono w listopadzie 2012 roku, co wskazuje na prawdopodobną eliminację tego typu wirusa.

Niestety, pomimo poprawy wskaźników jakości dla nadzoru epidemiologicznego jak i samych wskaźników epidemiologicznych zakażeń dzikim wirusem polio, nadal identyfikuje się luki w prowadzonych działaniach eradykacyjnych. Na koniec 2014 roku planowane są dwie akcje szczepień wychwytujących z użyciem szczepionek OPV-3 i IPV w celu zwiększenia odsetka zaszczepionej populacji do poziomu umożliwiającego przerwanie transmisji wirusa pochodzenia szczepionkowego.

Wybrane treści dla pacjenta
  • Cytomegalia u dzieci
  • Bezdechy u noworodków
  • Niedoczynność tarczycy u dzieci
  • Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci
  • Zapalenie oskrzelików
  • Wizyta adaptacyjna dziecka w gabinecie stomatologicznym
  • Wady zgryzu u dzieci
  • Choroba Kawasakiego u dzieci
  • Krwawienia śródczaszkowe u noworodków
  • Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci i młodzieży

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań