Opracowała lek. Iwona Rywczak
W australijskim badaniu kliniczno-kontrolnym oceniono skuteczność rzeczywistą (efektywność) 4-walentnej szczepionki przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV-4) w zapobieganiu zmianom dysplastycznym szyjki macicy w ciągu 4 lat realizacji programu szczepień. W Australii program powszechnych szczepień dziewcząt w wieku 12–13 lat realizuje się od 2007 roku, a do 2009 roku prowadzono szczepienia wychwytujące kobiet do ukończenia 26. roku życia. Do badania zakwalifikowano mieszkanki stanu Queensland objęte programem szczepień, u których pierwsze badanie cytologiczne wykonano w okresie od 1 kwietnia 2007 r. do 31 marca 2011 r. Utworzono dwie grupy przypadków – pierwszą stanowiły kobiety, u których stwierdzono zaawansowane zmiany szyjki macicy (śródnabłonkową neoplazję szyjki macicy co najmniej średniego stopnia [CIN2+]), drugą kobiety ze zmianami o mniejszym stopniu zaawansowania. Do grupy kontrolnej należały kobiety z prawidłowym wynikiem badania cytologicznego. Badaniem objęto łącznie 103 353 kobiety: 1062 z CIN2+, 10 887 z innymi zmianami oraz 96 404 z grupy kontrolnej. Odsetek kompletnie zaszczepionych kobiet w poszczególnych grupach wyniósł odpowiednio 11, 19 i 24%. Skuteczność rzeczywistą HPV w zapobieganiu zaawansowanym zmianom szyjki macicy oszacowano na 46% (95% CI: 33–57), a w zapobieganiu innym, łagodniejszym typom zmian – 34% (95% CI: 30–38). Obliczono, że w celu uniknięcia 1 przypadku CIN2+ należałoby kompletnie zaszczepić 125 kobiet (95% CI: 97–174), a w celu uniknięcia 1 przypadku łagodniejszej zmiany – 22 kobiety (95% CI: 19–25). Obliczono również, że skuteczność szczepienia 2 dawkami HPV-4 w zapobieganiu zarówno zaawansowanym, jak i łagodniejszym zmianom szyjki macicy wyniosła 21%. Natomiast podanie 1 dawki HPV-4 nie zapewniło istotnej ochrony.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie przeciwko HPV zapewniło znamienną ochronę przed zaawansowanymi zmianami szyjki macicy u młodych kobiet, u których cytologiczne badania przesiewowe rozpoczęto już po wprowadzeniu programu szczepień przeciwko HPV.