Blokady przedziałowe i centralne w leczeniu bólu u chorych na oddziałach intensywnej terapii (OIT).

16.09.2021
dr. n. med. Renata Zajączkowska
Klinika Intensywnej Terapii Interdyscyplinarnej Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie

Rola technik analgezji regionalnej w grupie ciężko chorych hospitalizowanych w oddziałach intensywnej terapii (OIT) jest cały czas przedmiotem dyskusji. Z jednej strony techniki te oferują szereg korzyści, w tym dobrą skuteczność analgetyczną i potencjalne działanie kardioprotekcyjne, zwłaszcza w przypadku analgezji zewnątrzoponowej w odcinku piersiowym. Ponadto zmniejszają one ryzyko powikłań płucnych i zakrzepowo-zatorowych oraz pozwalają na znaczącą redukcję koniecznych do zastosowania dawek opioidów, o których wiadomo, że mogą powodować wiele działań niepożądanych z działaniem immunosupresyjnym i wzrostem ryzyka zakażeń włącznie. Z drugiej strony techniki te nie są pozbawione ryzyka powikłań, w tym powikłań infekcyjnych lub krwotocznych; te ostatnie są bardziej prawdopodobne ze względu na częste występowanie koagulopatii u chorych w stanie krytycznym. Dlatego też stosowanie technik analgezji regionalnej u pacjentów leczonych w OIT powinno być zawsze rozpatrywane indywidualnie, po rozważeniu bilansu potencjalnych korzyści i ryzyka. Zastosowanie ciągłej analgezji zewnątrzoponowej w odcinku piersiowym należy rozważyć w grupie chorych po ciężkich urazach klatki piersiowej, szczególnie z mnogimi, obustronnymi złamaniami żeber.
U pacjentów z ciężkim, martwiczym zapaleniem trzustki ciągła analgezja zewnątrzoponowa pozwala na skuteczną kontrolę bólu bez konieczności stosowania opioidów. W porównaniu z analgezją, którą można zapewnić stosując opioidy systemowo, techniki analgezji regionalnej skuteczniej uśmierzają ból w warunkach dynamicznych, co umożliwia wczesną rehabilitację i szybsze uruchamianie chorych. Ponadto ciągła analgezja zewnątrzoponowa wykazuje korzystny wpływ na perystaltykę przewodu pokarmowego i przepływ trzewny.
Elementem analgezji multimodalnej mogą także być inne niż blokady centralne techniki znieczulenia przewodowego, w tym będące alternatywą dla ciągłej analgezji zewnątrzoponowej blokady międzypowięziowe. W tych technikach pod kontrolą ultrasonografii deponuje się lek znieczulenia miejscowego w przestrzeni pomiędzy powięziami poszczególnych mięśni, w których znajdują się nerwy czuciowe zaopatrujące ścianę klatki piersiowej lub jamy brzusznej. W zależności od lokalizacji patologii i obszaru, w którym należy zapewnić analgezję, można wykonać jedną z wiele blokad międzypowięziowych, m.in. blokadę przedziału mięśni prostownika grzbietu (Erectus Spinae Block; ESP), PECS I i PECS II (Pectoral Nerve Blocks I i II), Serratus Plane Block (SPB), blokadę pochewki mięśnia prostego brzucha (Rectus Sheath Block; RSB), blokadę przestrzeni mięśnia poprzecznego brzucha (Transversus Abdominis Plane Block; TAP) lub blokadę przedziału mięśnia czworobocznego lędźwi (Quadratus Lumborum Block; QLB).
W przypadku zabiegów lub urazów w obrębie kończyn bezpieczną i skuteczną techniką analgezji są blokady splotów (ramiennego w przypadku kończyny górnej i lędźwiowo-krzyżowego w przypadku kończyny dolnej) lub odpowiednich nerwów obwodowych (promieniowego, pośrodkowego i łokciowego dla kończyny górnej oraz kulszowego i udowego dla kończyny dolnej).
Zastosowanie technik znieczulenia przewodowego zapewnia skuteczną analgezję i pozwala na redukcję dawek leków przeciwbólowych podawanych systemowo. Zmniejsza także ryzyko rozwoju przetrwałego bólu pooperacyjnego i pourazowego. Implantacja cewnika w okolicę wymienionych struktur nerwowych umożliwia kontynuację analgezji przez dłuższy czas, aczkolwiek utrzymanie cewnika w prawidłowej lokalizacji i zapobieganie jego niezamierzonemu usunięciu jest trudnym zadaniem.

Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Zwyrodnienie stawu kolanowego – choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego
  • Kolano skoczka
  • Ból kolana
  • Urazy stawu kolanowego, uraz w obrębie kolana
  • Artroskopia kolana
  • Ból podczas oddawania moczu (mikcji)

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Patronat