Opracowała mgr Małgorzata Ściubisz
Skróty: analiza mITT* (modified intention to treat analysis) –
zmodyfikowana analiza w grupach wyodrębnionych zgodnie z zaplanowanym leczeniem, analiza per protocol – analiza w grupach
wyodrębnionych zgodnie z protokołem badania, CI* (confidence
interval) – przedział ufności, CDC – Centers for Disease Control and
Prevention, COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana
przez SARS-CoV-2, ECMO – pozaustrojowa oksygenacja
przezbłonowa, MIS-C (multisystem inflammatory syndrome in
children) – wieloukładowy zespół zapalny u dzieci związany z SARS-CoV-2,
NOP – niepożądany odczyn poszczepienny, RCT* (randomized
clinical trial) – badanie z randomizacją, RT-PCR (reverse-transcriptase
polymerase-chain-reaction) – reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją, SARS-CoV-2 (severe acute respiratory
syndrome coronavirus 2) – koronawirus zespołu ostrej niewydolności
oddechowej 2
Metodyka: RCT przeprowadzone w 87 ośrodkach w USA i Kanadzie, podwójnie ślepa próba, analiza
per protocol i analiza ITT, mediana okresu obserwacji
wyniosła około 3,4 miesiąca po pierwszej
dawce szczepionki i 2,4 miesiąca po drugiej dawce
szczepionki u dzieci w wieku 2–5 lat oraz 3,3 miesiąca
po pierwszej dawce szczepionki i 2,3 miesiąca
po drugiej dawce szczepionki u dzieci w wieku
6–23 miesięcy; analizowano dane zebrane do
21 lutego 2022 r. (tzn. w okresie dominacji wariantu
Omikron w analizowanej populacji)
Populacja: 6388 dzieci w wieku od 6 miesięcy
do 5 lat, w tym 4038 dzieci w wieku 2–5 lat (mediana
wieku 3 lata, 50,9% chłopców) i 2360 dzieci w wieku 6–23 miesięcy (mediana wieku 16 mies.,
49,2% chłopców) ogólnie zdrowych lub z dobrze
kontrolowanymi przewlekłymi chorobami towarzyszącymi
(np. astma, cukrzyca), w przypadku
niemowląt w wieku 6–12 miesięcy kwalifikowano
tylko dzieci urodzone w fizjologicznym terminie
porodu (≥37. tc.) z urodzeniową masą ciała
≥2500 g; kryteria wykluczające: choroba o ostrym
przebiegu lub gorączka (≥38°C) w dniu kwalifikacji
do badania lub w ciągu 24 h przed nią, potwierdzone
zakażenie SARS-CoV-2 lub ekspozycja
na zakażenie w ciągu 14 dni przed szczepieniem,
wrodzone lub nabyte niedobory odporności (z wyjątkiem
zakażenia HIV), podejrzenie aktywnego
zapalenia wątroby, zaburzenia krzepnięcia będące
przeciwwskazaniem do wstrzyknięć domięśniowych,
anafilaksja, pokrzywka lub jakakolwiek
inna reakcja alergiczna po podaniu szczepionki
wymagająca interwencji medycznej w wywiadzie,
drgawki gorączkowe w wywiadzie, nowotwór złośliwy w wywiadzie, przyjmowanie leków immunosupresyjnych
lub immunomodulujących przez
>14 dni w ciągu ostatnich 6 miesięcy przed rekrutacją
(w przypadku glikokortykosteroidów prednizon w dawce ≥1 mg/kg mc./24 h lub ≥10 mg/24 h
przy mc. >10 kg, lub równoważna dawka innego
preparatu), immunoglobuliny lub preparatów krwi w ciągu 3 miesięcy przed rekrutacją
Interwencja: 2 dawki (każda zawierająca po 25 µg
mRNA**) szczepionki mRNA-1273 podawane i.m. w schemacie 0, 28 dni – 4038 dzieci (grupa eksperymentalna
[szczepiona])
Kontrola: placebo – 2350 dzieci
Wyniki: W okresie od kwietnia do czerwca 2021 r.
do badania zakwalifikowano 6388 dzieci w wieku
od 6 miesięcy do 5 lat, które przydzielono losowo
do jednej z 2 grup (szczegóły – p. wyżej). Ponad
96% uczestników otrzymało 2 dawki szczepionki.
Skuteczność kliniczną szczepionki
mRNA-1273 w zapobieganiu objawowej
COVID-19 potwierdzonej laboratoryjnie
(≥1 [definicja wg CDC] lub ≥2 [definicja z badania
COVE] z następujących objawów: gorączka ≥38°C,
dreszcze, kaszel, duszności niezależnie od czasu
utrzymywania się, ogólne zmęczenie, ból mięśni
lub całego ciała, ból głowy, utrata węchu lub
smaku o nagłym początku, ból gardła, nudności
lub wymioty, biegunka lub zmniejszone łaknienie
+ dodatni wynik badania RT-PCR w kierunku
SARS-CoV-2 [w próbce pobranej z dróg oddechowych]),
zakażeniom SARS-CoV-2 (dodatni wynik
testu serologicznego w kierunku przeciwciał
przeciwko białku N [nukleokapsydu] lub badania
RT-PCR niezależnie od objawów COVID-19 u osób bez zakażenia SARS-CoV-2 wyjściowo lub w przeszłości) i bezobjawowym zakażeniom
SARS-CoV-2 (dodatni wynik testu serologicznego w kierunku przeciwciał przeciwko białku N
[nukleokapsydu] lub badania RT-PCR u osób bez
objawów klinicznych) oceniono w grupie:
- 4038 dzieci w wieku 2–5 lat oraz 2360 dzieci w wieku 6–23 miesięcy bez zakażenia SARS-CoV-2 wyjściowo lub w przeszłości, które otrzymały ≥1 dawkę szczepionki lub placebo (analiza mITT)
- 3930 dzieci w wieku 2–5 lat oraz 2129 dzieci w wieku 6–23 miesięcy bez zakażenia SARS-CoV-2 wyjściowo lub w przeszłości, które otrzymały 2 dawki szczepionki lub placebo (analiza per protocol).
Wykazano, że w okresie dominacji wariantu Omikron u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat 2 dawki szczepionki mRNA-1273 (Spikevax) zmniejszyły o około 50% ryzyko zachorowania na objawową COVID-19 potwierdzoną laboratoryjnie oraz ryzyko zakażenia SARS-CoV-2. Wyniki – p. tab. 1.
Tabela 1. Skuteczność kliniczna szczepionki mRNA-1273 (Spikevax), w porównaniu z placebo, w zapobieganiu zakażeniom SARS-CoV-2 lub zachorowaniom na objawową COVID-19 potwierdzoną laboratoryjnie u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Punkty końcowe | Dzieci w wieku 2–5 lat | Dzieci w wieku 6–23 mies. | ||||
Grupa szczepionaa | Grupa kontrolnaa | Skuteczność (95% CI) | Grupa szczepionaa | Grupa kontrolnaa | Skuteczność (95% CI) | |
analiza per protocolb | ||||||
COVID-19 potwierdzona laboratoryjnie wg definicji CDC | 119 (4,6) | 61 (7,1) | 36,8% (12,5–54,0) | 51 (3,4) | 34 (6,6) | 50,6% (21,4–68,6) |
COVID-19 potwierdzona laboratoryjnie wg definicji z badania COVE | 71 (2,7) | 43 (5) | 46,4% (19,8–63,8) | 37 (2,4) | 18 (3,5) | 31,5% (od -27,7 do 62,0) |
zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzone laboratoryjnie (objawowe lub bezobjawowe) | 198 (7,6) | 93 (10,8) | 31,5% (11,4–46,7) | 81 (5,4) | 45 (8,8) | 40,5% (12,3–59,2) |
bezobjawowe zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzone laboratoryjnie | 79 (3) | 33 (3,8) | 22,9% (od -19,5 do 49,3) | 32 (2,1) | 11 (2,1) | 3,8% (od -111,5 do 52,8) |
analiza ITTc | ||||||
COVID-19 potwierdzona laboratoryjnie wg definicji CDC | 143 (5,4) | 76 (8,6) | 39,6% (19,1–54,6) | 72 (4,7) | 43 (8,4) | 45,8% (19,0–63,4) |
COVID-19 potwierdzona laboratoryjnie wg definicji z badania COVE | 90 (3,4) | 53 (6) | 45,3% (21,6–61,4) | 53 (3,5) | 24 (4,7) | 27,8% (od -22,3 do 56,2) |
zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzone laboratoryjnie (objawowe lub bezobjawowe) | 257 (9,6) | 125 (14,1) | 34,6% (18,3–47,3) | 120 (7,9) | 58 (11,3) | 32,8% (6,4–51,3) |
bezobjawowe zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzone laboratoryjnie | 114 (4,3) | 49 (5,5) | 25,9% (od -5,8 do 47,4) | 48 (3,2) | 15 (2,9) | 3,9% (od -99,8 do 42,8) |
a Liczba (%) osób, u których rozpoznano dany punkt końcowy (definicje – p. tekst). b Uwzględniono zakażenia lub zachorowania, które wystąpiły ≥14 dni po podaniu drugiej dawki szczepionki lub placebo. c Uwzględniono zakażenia lub zachorowania, które wystąpiły po podaniu drugiej dawki szczepionki lub placebo. |