Opracowała lek. Iwona Rywczak
W badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych przeprowadzonym we Włoszech oceniono skuteczność rzeczywistą dawki przypominającej 2-walentnej szczepionki mRNA przeciwko COVID-19 u osób w wieku ≥60 lat w zapobieganiu COVID-19 o ciężkim przebiegu, w zależności do czasu, jaki upłynął od poprzedniego zakażenia SARS-CoV-2. Dane do badania pozyskano z rejestru szczepień i systemu nadzoru epidemiologicznego nad COVID-19. W badaniu uwzględniono 9 984 883 osoby poddane szczepieniu przypominającemu wyłącznie preparatem monowalentnym ≥120 dni przed zakończeniem badania i 1 205 353 osoby zaszczepione szczepionką 2-walentną firmy Pfizer/BioNtech w ramach drugiej dawki przypominającej. Jako COVID-19 o ciężkim przebiegu zdefiniowano chorobę wymagającą hospitalizacji lub prowadzącą do zgonu w ciągu 4 tygodni od zakażenia SARS-CoV-2. Okres obserwacji przypadał na dominację podwariantu BA.5 wariantu Omikron – rozpoczynał się 12 września 2022 roku lub później, kiedy dany pacjent nabywał prawo do drugiego szczepienia przypominającego i kończył się 11 grudnia 2022 roku lub wcześniej, w przypadku uzyskania dodatniego wyniku testu dla SARS-CoV-2 lub zgonu pacjenta.
W porównaniu z osobami, które w ramach szczepienia przypominającego otrzymały wyłącznie 1 dawkę szczepionki monowalentnej, ogólna względna skuteczność rzeczywista dawki przypominającej szczepionki 2-walentnej w zapobieganiu COVID-19 o ciężkim przebiegu w okresie 7–90 dni od szczepienia wyniosła 58,7% (95% CI: 54,6–62,5). Nie stwierdzono jednak dodatkowych korzyści szczepienia przypominającego preparatem 2-walentnym u osób, u których 17–26 tygodni wcześniej wykryto zakażenie SARS-CoV-2. Uzyskane wyniki nie były statystycznie istotne, a względna skuteczność rzeczywista wyniosła 10,0% (95% CI: od -44,0 do 43,8). U osób, u których nie wykryto wcześniej zakażenia SARS-CoV-2 lub wykryto je 27–39 tygodni lub ≥40 tygodni przed szczepieniem, względna skuteczność rzeczywista dawki przypominającej szczepionki 2-walentnej wyniosła ok. 60% (odpowiednio 59,4 [95% CI: 55,1–63,3], 61,7 [95% CI: 43,1–74,2] i 61,6% [95% CI: 37,5–76,3]).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że w grupie wiekowej ≥60 lat szczepienie przypominające 2-walentną szczepionką mRNA przeciwko COVID-19 nie zapewniło dodatkowej ochrony przed zachorowaniem o ciężkim przebiegu u osób, które przebyły zakażenie SARS-CoV-2 4–6 miesięcy wcześniej. U osób, u których zakażenie wykryto >6 miesięcy wcześniej oraz u osób bez potwierdzonego zakażenia, skuteczność dawki przypominającej w okresie do 3 miesięcy od jej podania wyniosła ok. 60%. Wyniki te sugerują, że szczepienie przypominające preparatem 2-walentnym jest wskazane po upływie 6 miesięcy od ostatniego zakażenia SARS-CoV-2.
