Decyzję o uhonorowaniu 19-letniego wolontariusza Kapituła podjęła jednomyślnie. W jej skład wchodzą wszyscy dotychczasowi rzecznicy praw obywatelskich i laureaci Nagrody. – Zrobił coś niezwykłego, coś twórczego w młodym wieku, obnażył systemowy deficyt w tym zakresie, w jakim państwo ma go od dawna: wykorzystywanie informacji w obronie prawdy – stwierdziła prof. Ewa Łętowska. Prof. Andrzej Zoll oznajmił z kolei, że Michał Rogalski „wniósł wielki wkład pracy, który został znakomicie oceniony przez władzę, do tego stopnia, że musiała przeorganizować system, aby go wyłączyć”. Po wykryciu błędu Ministerstwo Zdrowia oraz GIS zmieniły sposób raportowania danych, który doprowadził do scentralizowania informacji kosztem możliwości ich weryfikacji.
Największe wyzwanie. Europejska strategia walki z COVID-19. 18 grudnia 2020 roku w prestiżowym tygodniku naukowym „The Lancet” ukazał się list grupy naukowców z trzynastu państw europejskich (w tym Polski), którzy wzywają rządy do podjęcia ogólnoeuropejskiego zobowiązania na rzecz szybkiego i trwałego zmniejszenia liczby zakażeń SARS-CoV-2. Proponują także trzypunktową strategię lepszego zarządzania pandemią COVID-19.
„Pandemia SARS-CoV-2 sieje spustoszenie w całej Europie – powoduje nadmierną liczbę zgonów, stanowi obciążenie dla społeczeństwa i systemów opieki zdrowotnej oraz wyrządza szkody gospodarce. Jak dotąd rządy europejskie nie wypracowały jednak wspólnej wizji, która pozwoliłaby zarządzać pandemią. Przytłaczające dowody wskazują, że niska liczba przypadków COVID-19 oznacza duże korzyści nie tylko dla zdrowia publicznego, ale także dla społeczeństwa i gospodarki” – napisali autorzy listu, którzy podkreślają, że dobrodziejstwa wynikające ze szczepień dadzą się odczuć dopiero za rok.
„Biorąc pod uwagę otwarte granice w Europie, jedno państwo nie jest w stanie samodzielnie utrzymać niskiej liczby przypadków COVID-19. Dlatego też niezbędne jest wspólne działanie i ustalenie wspólnych celów. Wzywamy zatem do zdecydowanej, skoordynowanej reakcji Europy, której przyświecają jasno określone cele średnio- i długoterminowe. Osiągnięcie i utrzymanie niskiej liczby zakażeń powinno być wspólnym, ogólnoeuropejskim celem” – zwracają uwagę. I apelują o wypracowanie wspólnej strategii, której elementami będzie utrzymanie niskiego wskaźnika nowych przypadków w przeliczeniu na milion mieszkańców (maksymalnie 10 na dobę). Elementem tej strategii powinno być szerokie testowanie (300 testów na milion mieszkańców dziennie jako minimum, już przy osiągnięciu niskiej liczby nowych zakażonych).
Niska liczba zakażeń powinna, zdaniem naukowców, być priorytetem. Tylko ona „pozwala ratować życie: mniej osób umrze lub będzie cierpieć z powodu długotrwałych skutków COVID-19. Ponadto zasoby medyczne nie będą przekierowywane kosztem innych pacjentów potrzebujących pomocy”. Niska liczba zakażeń, jak podkreślają, „pozwala utrzymać miejsca pracy i ratować przedsiębiorstwa: wpływ COVID-19 na gospodarkę jest napędzany przez rozprzestrzenianie się wirusa w populacji. Gospodarki mogą się szybko odrodzić i tak się stanie, gdy wirus zostanie znacznie stłumiony lub wyeliminowany (np. Chiny i Australia). Z kolei koszty ekonomiczne całkowitego zamknięcia gospodarki rosną, im dłużej ono trwa”. Im mniej zakażeń, tym łatwiej i skuteczniej można kontrolować rozprzestrzenianie się wirusa. „Łagodzenie obostrzeń przy jednoczesnej akceptacji wyższej liczby zakażeń to krótkowzroczna strategia, która doprowadzi do kolejnej fali, a tym samym do wyższych kosztów dla całego społeczeństwa” – podkreślają autorzy listu.
Największe zagrożenie. Fiasko szczepień w „etapie zero”. Z powodu małej liczby zgłoszeń pracowników medycznych do szczepień przeciw COVID-19 termin został przedłużony o osiem dni. Decydenci powinni mieć świadomość, że sama decyzja dotycząca czasu nic nie zmieni, jeśli nie będą jej towarzyszyć dodatkowe działania. Mobilizacja środowiska medycznego w sprawie szczepień jest warunkiem sine qua non dla akcji szczepień w ogóle. Tymczasem to, co można w tej chwili zobaczyć, to zupełny brak wizji i chyba nawet świadomości, w jak krytycznym momencie – niestety, znów na własne życzenie, przez własne zaniedbania – jesteśmy.
