27 stycznia każdy, kto poczuje się źle, miał zyskać możliwość wejścia do apteki i bezpłatnego przetestowania się pod kątem zakażenia SARS-CoV-2. Rano do testowania nie przystąpiła jednak żadna apteka, 64 były zgłoszone do programu. Po kilku godzinach zgłoszonych, ale ciągle nie testujących, aptek było już ponad sto. Na ponad 13 tysięcy działających w kraju. Czy jednak rzeczywiście jest w tej chwili sens organizować tak szeroką akcję testowania? Pojawiają się wątpliwości.
Fot. Tomasz Stańczak / Agencja Gazeta
Od początku pandemii zwracamy uwagę, że testowanie jest jedną z najsłabszych stron polskiej walki z pandemią – nie można napisać, że piętą achillesową, bo to sugerowałoby, że tylko na tym odcinku sobie nie radzimy. Jest zaś wręcz przeciwnie. Jednak 98. miejsce w świecie pod względem intensywności testowania (bezpośrednio wyprzedza nas Botswana) mówi samo za siebie. Polska do tej pory wykonała ok. 790 tysięcy testów w przeliczeniu na milion mieszkańców. Dania w tym tygodniu przekroczyła granicę 20 milionów testów na milion mieszkańców.
Dlaczego Polska, generalnie, nie testuje? Najpierw problemem był brak możliwości infrastrukturalnych. Jesienią 2020 roku, gdy te możliwości były już znacząco większe, nowo powołany minister zdrowia Adam Niedzielski ogłosił strategię testowania niemal wyłącznie osób mających objawy infekcji. W czasie, gdy cała Europa i inne kraje wysokorozwinięte rozbudowywały swoje systemy testowania (nie tylko infrastrukturę, ale przede wszystkim rozwiązania, polegające na edukacji i upowszechnianiu świadomości, jak ważne jest regularne testowanie się oraz wprowadzaniu wymogów wiążących negatywny wynik testu np. z możliwością pracy czy edukacji), Polska potwierdzała testami fakt zakażenia, ignorując wiedzę, że większość zakażonych i transmitujących wirusa wcale objawów mieć nie musi.
Teraz wahadło zdaje się wychylać w drugą stronę i rząd, jak zapewniał w Sejmie wiceminister zdrowia Waldemar Kraska, stawia w piątej fali na powszechny dostęp do testów. Jednym z filarów ma być wykonywanie bezpłatnych testów antygenowych w aptekach, zapowiedziane tydzień temu przez premiera. Mateusz Morawiecki obiecywał wtedy, że każdy będzie mógł się przetestować w każdej aptece, wchodząc z ulicy, jeśli tylko źle się poczuje. Minister zdrowia Adam Niedzielski uściślał od razu, że nie w każdej, tylko w tej, która ma warunki, ramowo przyjmując, że będą to te apteki, w których wykonywano szczepienia. Jak to wygląda w liczbach? Aptek w Polsce jest ok. 13 tysięcy, aptek w programie szczepienia – tysiąc. Przez kilka dni eksperci starali się przekonać ministra zdrowia, że wprowadzanie testów do aptek nie jest najszczęśliwszym pomysłem, bo niewielki ułamek z nich ma rzeczywiście warunki, by robić to bezpiecznie. Bez skutku. Efekt? 27 stycznia w godzinach porannych w programie testowania były 64 apteki, około południa – 105.
W tej sytuacji testy antygenowe będą dostępne również w punktach wymazowych, co również ma znacząco zwiększyć liczbę wykonywanych badań (ostatnie dwie doby – przekroczono 170 tysięcy wykonanych testów dziennie).
Jednak dr Tadeusz Jędrzejczyk, specjalista w dziedzinie zdrowia publicznego uważa, że rozwijanie w tej chwili, na tym etapie pandemii, przy tak wysoce zakaźnym wariancie SARS-CoV-2 programu testowania mija się tak naprawdę z celem, biorąc pod uwagę ograniczone środki, jakimi dysponuje Polska. – Nasze możliwości podejmowania działań, które w zauważalny sposób mogłyby wpłynąć na przebieg pandemii właśnie się w najbliższych dniach kończą – przewiduje. – Jak ktoś zażartował, 64 punkty testowania w aptekach to istotny game changer w przebiegu pandemii. To jest w istocie wisienka ozdabiająca zupełnie nieudany tort „walki z koronapandemią”.
