Potem, jak już Pan wspomniał, trafia on do laboratorium BSL-2.
Tak. Wyizolowany kwas nukleinowy wirusa trafia właśnie tam. W tym laboratorium prowadzona jest dalsza izolacja. Następnie wyizolowany materiał przekazuje się do badań molekularnych.
W tej chwili używamy dwóch różnych metod. Pierwsza to reakcja PCR z użyciem odwrotnej transkryptazy, druga metoda polega na tym samym, ale używa się przy niej termocyklerów w odczytujących wynik w czasie rzeczywistym tzw. real-time PCR przy użyciu specjalnej sondy DNA. Każda z tych metod ma swoje zalety i jest nakierowana na różne fragmenty genomu wirusa. Metoda real-time podaje wynik szybko i jest bardzo czuła tzn. potrafimy wykryć niewielką zawartość wirusa, ale też istnieje tutaj ryzyko osiągnięcia wyników fałszywie dodatnich – właśnie z powodu tak wysokiej czułości.
Dlaczego należy powtórzyć badanie?
Wiemy, że najdłuższy okres inkubacji, jaki stwierdzono u chorego, to 14 dni. Z tego względu konieczne jest cykliczne badanie osób, które nie mają objawów, a wiemy, że mogły ulec zakażeniu, bo były w tym miejscu, gdzie wirus krąży. Dlatego też pobieramy w interwałach kolejne próbki, by sprawdzić, czy wirus czasem nie osiągnął u tej osoby poziomu wykrywalności. O kolejnych badaniach decyduje jednak lekarz.
Prawda jest taka, że skoro wiemy, że inkubacja wynosi do 14 dni, to jeśli w tym czasie pacjent nie będzie miał żadnych objawów chorobowych, to uznajemy, że nie jest zakażony. Na tym etapie jednak, w jakim jesteśmy, obserwujemy wszystkich, którzy byli w strefie zagrożenia.
Co już wiemy o 2019-nCoV? Jak jest zbudowany?
Ma około 30 tys. par zasad, czyli jednostek kodu genetycznego, z których zbudowany jest RNA, czyli znanych nam z lekcji biologii literek A, U, G, C. Wirus posiada potencjalnych 12 jednostek translacyjnych, geny strukturalne i niestrukturalne. W naszych badaniach akurat celujemy w jeden z najstabilniejszych odcinków tego wirusa, czyli w gen nukleokapsydu (N) oraz w gen otoczki (E).
Dzięki postępowi nauki możemy obecnie szybko sekwencjonować kwasy nukleinowe, czyli określić pełen kod genetyczny wirusa, nawet bez uprzedniego wyizolowania wirusa. Upraszczając możemy powiedzieć, że możemy te wszystkie 30 tys. literek określić zanim uda nam się wirusa wyhodować. Izolacja wirusa, czyli namnożenie go w linii komórkowej poza ustrojem człowieka, udała się już Australijczykom i Włochom.
Jeśli chodzi o samą charakterystykę 2019-nCoV, to jest to betakoronawirus z linii rozwojowej B, w której znajduje się też wirus SARS, który kilkanaście lat temu wywołał groźną epidemię i spowodował zgon blisko 800 osób. Do niego 2019-nCoV jest podobny pod względem budowy. Obecnie naukowcy uważają, że może on być pochodną odmiany wirusa SARS występującej u nietoperzy, choć to wciąż wstępna faza badań.
Można powiedzieć, że sporo już o tym wirusie wiemy, biorąc pod uwagę fakt, że pierwszy potwierdzony przypadek zachorowania mieliśmy na początku grudnia 2019 roku.
Mając na uwadze, że od pierwszego zachorowania upłynęły zaledwie dwa miesiące, to trzeba uznać, że tempo szerzenia się wirusa, ale też postępu wiedzy o jego epidemiologii i technologii wykrywania jest bardzo duże. Myślę, że jako społeczność światowa jesteśmy przygotowani na możliwość szybkiej identyfikacji osób zakażonych i ograniczania szerzenia się zachorowań, a potem opracowania szczepionki albo znalezienia leku.
Jak walczyć z wirusem?
Na razie największym orężem jest izolacja osób chorych i niedopuszczenie do fizycznego szerzenia się wirusa.
Rozmawiała Klaudia Torchała (PAP)
