Postępy w szczepieniach ochronnych u dzieci w latach 2021–2022 - szczepienia przeciwko COVID-19 - strona 2

W październiku 2022 roku dokonano kolejnego istotnego kroku na drodze do zwalczania pandemii COVID-19. European Medicines Agency (EMA) zarekomendowała rozszerzenie wskazań wiekowych do stosowania szczepionek mRNA przeciwko COVID-19 na dzieci w wieku od 6 miesięcy do 4 lat dla preparatu Comirnaty oraz w wieku od 6 miesięcy do 5 lat dla preparatu Spikevax. Wskazanie to dotyczy szczepienia podstawowego realizowanego preparatami monowalentnymi (skierowanymi tylko przeciwko oryginalnemu wariantowi SARS-CoV-2). Zawartość mRNA w obu szczepionkach dla najmłodszych dzieci jest mniejsza niż w preparatach dla dzieci starszych i dorosłych.¹⁵ Schemat szczepienia podstawowego preparatem Comirnaty u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 4 lat obejmuje podanie 3 dawek (każda zawierająca 3 µg mRNA) – drugą dawkę należy podać 3 tygodnie po pierwszej, a trzecią ≥8 tygodni po drugiej dawce. W przypadku preparatu Spikevax schemat szczepienia podstawowego u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat obejmuje podanie 2 dawek (każda po 25 µg mRNA) w odstępie 4 tygodni. Obie szczepionki należy podawać domięśniowo w ramię lub w udo w zależności od wieku dziecka.¹⁵

Opisany skrótowo postęp w zakresie szczepień przeciwko COVID-19 stanowi dla całego świata przykład możliwości współczesnej wakcynologii i potwierdza jej dynamiczny rozwój w ostatnich 10-leciach. Naukowcy są w stanie szybko poznać budowę nowego patogennego wirusa (materiał genetyczny SARS-CoV-2 zsekwencjonowano zaledwie w ciągu 2 tyg.) i opracować nowe szczepionki, które następnie w bardzo intensywnych badaniach klinicznych są oceniane pod kątem immunogenności, skuteczności i bezpieczeństwa. Agencje rejestrujące leki wypracowały szybkie metody analizy składanych wniosków rejestracyjnych, które pozwalają zachować wszystkie standardy bezpieczeństwa, skuteczności i jakości nowych szczepionek, ale jednocześnie jak najszybciej dopuścić je do stosowania. Pozostaje tylko w jak najkrótszym czasie zaszczepić jak największą liczbę osób, aby opanować pandemię.

Jeszcze w pierwszym roku pandemii – 2020 – wydawało się, że akceptacja nowych szczepionek będzie powszechna, a jedynym problemem mogą być zdolności produkcyjne przemysłu farmaceutycznego i ewentualnie dostępność nowych preparatów ze względu na cenę. Niestety już po kilku miesiącach okazało się, że elektroniczne i drukowane media zaczęły rozpowszechniać fałszywe informacje dotyczące nowych szczepionek, pod wpływem których znaczna część mieszkańców różnych krajów odmawia poddania się szczepieniu. Warto w tym miejscu przytoczyć dane dotyczące Polski. Do 29 października 2022 roku podstawowe szczepienie przeciwko COVID-19 otrzymało 22 577 919 osób, czyli 56,65% populacji Polski. Jest to znacznie mniej niż w niektórych innych krajach na świecie, na przykład: Argentyna – 83,15%, Kanada – 82,27%, Dania – 81,14%, Anglia – 75,64%, Finlandia 78,4%, Włochy – 81,25%, Niemcy – 76,15%, przy czym średni odsetek obywateli zaszczepionych podstawowym schematem w Unii Europejskiej (UE) wynosi 72,86%.^16,17 Patrząc na promocję szczepień, warto porównać stosunkowo mały odsetek zaszczepionych obywateli naszego kraju z ogromnymi skutkami pandemii w Polsce. Według danych Ministerstwa Zdrowia od początku pandemii do 30 października 2022 roku w naszym kraju na COVID-19 zachorowało 6 340 285 osób, w tym 147 693 ponownie, a zmarło 118 124.¹⁸ Dane te wskazują, że musimy zweryfikować panujące w Polsce przekonanie o tym, że podstawową trudnością w uzyskaniu dużego odsetka zaszczepionych jest nieznajomość chorób, przeciwko którym pacjenci mają się szczepić lub poddawać szczepieniu swoje dzieci. Doświadczenia zebrane w walce z COVID-19 za pomocą szczepień ochronnych będą z pewnością analizowane jeszcze długo, a wiele danych na trwałe wejdzie do podręczników wakcynologii. Trzeba jednak wyciągnąć wniosek, że postęp w zakresie rzeczywistych osiągnięć szczepień musi się opierać nie tylko na intensywnej pracy laboratoriów naukowych, przemysłu farmaceutycznego i personelu medycznego, ale także specjalistów z zakresu socjologii, psychologii, marketingu i badających środki masowej komunikacji. Niezależnie od tego słuszne wydaje się stwierdzenie, że pandemia COVID-19 stała się dla całego świata wielką lekcją wakcynologii.