Podsumowując, ryzyko że osoba niezaszczepiona po kontakcie z osobą w pełni zaszczepioną, zgłaszającą w wywiadzie ekspozycję na SARS-CoV-2, rozwinie ciężką postać COVID-19 jest od małego do umiarkowanego, w zależności od wieku osoby niezaszczepionej, nowych wariantów wirusa, rodzaju i czasu trwania kontaktu, używania środków ochrony osobistej, rodzaju otrzymanej szczepionki i czasu, który upłynął od uodpornienia.
Czy można złagodzić zalecenia stosowania środków ochrony osobistej w przypadku osób całkowicie zaszczepionych?
W obecnej sytuacji epidemiologicznej rekomenduje się zachowanie dotychczasowych wytycznych w przestrzeni publicznej oraz w czasie spotkań dużej liczby osób, między innymi w podróży, niezależnie od ich stanu uodpornienia. Ewentualne złagodzenie zaleceń możliwe jest w czasie spotkań niewielu osób całkowicie uodpornionych. Nie należy rezygnować z higieny rąk, osłaniania ust i nosa w czasie kaszlu czy kichania oraz właściwej wentylacji pomieszczeń. Rozważanie złagodzenia zaleceń można rozpocząć, gdy ryzyko transmisji COVID-19 i rozwinięcia ciężkiej choroby ocenia się jako od bardzo małego do małego. Należy utrzymać rekomendowanie noszenia maseczek i utrzymania dystansu, jeśli powyższe ryzyko jest od umiarkowanego do dużego. Jeśli osoba ma objawy zakażenia COVID-19, żadne łagodzenie stosowania środków ochrony osobistej nie jest możliwe.
- Jeśli młodsze osoby w pełni zaszczepione spotykają się z osobami w pełni zaszczepionymi, ryzyko kontaktu oceniane jest na bardzo małe.
- Jeśli starsze osoby w pełni zaszczepione spotykają osoby w pełni zaszczepione, ryzyko kontaktu oceniane jest jako małe.
W powyższych sytuacjach można złagodzić zalecenie noszenia maseczek i zachowania dystansu, przy zaakceptowaniu nadal istniejącego minimalnego ryzyka zakażenia. Jeśli jednak potwierdzono krążenie nowych wariantów wirusa, nie należy łagodzić dotychczasowych zaleceń.
- Jeśli niezaszczepiona osoba/osoby z tego samego gospodarstwa domowego lub małej społeczności (tzw. bańki społecznej) spotykają osobę w pełni zaszczepioną, ryzyko jest małe dla osób w młodszym wieku, bez czynników ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Można odstąpić od zaleceń noszenia maseczek i stosowania dystansu społecznego. W przypadku nowych wariantów wirusa w otoczeniu należy utrzymać dotychczasowe zalecenia niezależnie od czynników ryzyka.
| Tabela. Propozycje złagodzenia zaleceń noszenia maseczek i utrzymania dystansu w różnych sytuacjach społecznych | |||
|---|---|---|---|
| Opis sytuacji | Ryzyko | Możliwe złagodzenie zaleceń noszenia maseczek i zachowania dystansu | Czynniki wpływające na zalecenie utrzymania dotychczasowych rekomendacji |
| Osoby w pełni zaszczepione spotykają inne osoby w pełni zaszczepione | Osoby w pełni zaszczepione są młodsze: ryzyko bardzo małe | TAK | 1. objawy COVID-19 u uczestnika spotkania 2. krążące nowe warianty wirusa |
| Osoby w pełni zaszczepione są starsze, z chorobami współistniejącymi: ryzyko małe | TAK | ||
| Osoby w pełni zaszczepione spotykają inną osobę lub osoby niezaszczepione z tego samego gospodarstwa domowego lub małej społeczności | Osoby w pełni zaszczepione są młodsze: ryzyko małe | TAK | 1. objawy COVID-19 u uczestnika spotkania 2. krążące nowe warianty wirusa |
| Osoby w pełni zaszczepione są starsze, mają choroby współistniejące: ryzyko od małego do umiarkowanego | NIE | ||
| Jedna lub więcej niezaszczepionych osób z tego samego gospodarstwa domowego lub małej społeczności spotyka osobę w pełni zaszczepioną | Osoba niezaszczepiona w młodszym wieku: ryzyko małe | TAK | 1. objawy COVID-19 u uczestnika spotkania 2. krążące nowe warianty wirusa |
| Osoba niezaszczepiona jest starsza, ma choroby współistniejące: ryzyko małe do umiarkowanego | NIE | ||
Z uwagi na niepewność co do skuteczności dostępnych szczepionek w zapobieganiu transmisji wirusa, śledzenie kontaktów przez służby epidemiologiczne powinno odbywać się na dotychczasowych zasadach. W szczególnych sytuacjach osoby w pełni zaszczepione mogą zostać zaklasyfikowane do grupy kontaktów małego ryzyka na podstawie oceny miejscowej sytuacji epidemiologicznej, krążących wariantów wirusa, rodzaju szczepionki, wieku osób, rodzaju pracy lub pobytu np. w domach placówkach opieki długoterminowej. Służby epidemiologiczne mogą zwolnić osoby w pełni zaszczepione przy bardzo małym lub małym ryzyku z okresowego testowania w miejscu pracy, chyba że osoby te pracują w ochronie zdrowia lub placówkach opieki długoterminowej.
W przypadku osoby podróżującej, w pełni zaszczepionej, prawdopodobieństwo transmisji COVID-19 oceniane jest jako bardzo małe, chyba że w miejscu stałego pobytu obecne są nowe warianty wirusa. Kraje docelowe mogą rozważyć zwolnienie podróżującego z obowiązkowego testowania przed podróżą lub po podróży z kwarantanny lub skrócić jej czas, jeśli podróżny jest w pełni zaszczepiony, a ryzyko bardzo małe. Podczas podróży środki ochrony osobistej należy nadal stosować, niezależnie od stanu uodpornienia podróżującego.
W celu złagodzenia zaleceń stosowania środków ochrony osobistej, na podstawie doświadczeń Wielkiej Brytanii i Izraela, najważniejsze jest sprawne przeprowadzenie szczepień ochronnych, aby zmniejszyć: liczbę osób podatnych na zakażenie, hospitalizacji i zgonów z powodu COVID-19 oraz krążenie wirusa w społeczeństwie. Istotne jest także uodpornienie osób mających kontakt z pacjentami o zwiększonym ryzyku ciężkiego przebiegu choroby.
Podsumowanie
Obecnie wydaje się możliwe złagodzenie zaleceń stosowania środków ochrony osobistej u osób w pełni zaszczepionych w szczególnych sytuacjach, gdy ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 jest oceniane jako bardzo małe i małe. Dalsze rekomendacje zależą przede wszystkim od stopnia uodpornienia populacji poprzez szczepienia oraz pojawiających się nowych wariantów wirusa, które mogą mieć zdolność do unikania odpowiedzi immunologicznej powstałej po szczepieniu.
