Alergia oczu jest dotychczas najmniej poznaną manifestacją alergii narządowej. Nie ma wystarczających danych, aby obiektywnie ocenić częstość występowania alergii narządu wzroku ani jej odmian klinicznych. Badania, którymi dysponujemy, nie są porównywalne, ponieważ były przeprowadzane za pomocą różnych metod i wśród różnych grup wiekowych. Jedynie epidemiologia alergicznego nieżytu nosa i spojówek (allergic rhinoconjunctivitis – ARC) jest dobrze przebadana. Według badania ISAAC (International Study of Asthma and Allergies in Childhood) ARC dotyczy 1,4–39,7% dzieci i młodzieży,7 a według raportu ARIA (Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma), sezonowy ARC występuje 3–42% populacji (rozbieżności wynikają z różnych warunków klimatycznych i wieku badanych grup), a całoroczny 1–18% populacji.8 Nie ma tak dobrych badań epidemiologicznych alergii oczu. Wszyscy badacze są zgodni, że najczęstszą postacią alergii ocznej jest SAC. Występowanie alergicznego zapalenia spojówek (allergic conjunctivitis – AC), bez rozróżniania na SAC i PAC, jest różnie oceniane w populacji ogólnej – od 59 do 30%. 10-12 Natan wręcz uważa, że AC występuje dwa razy częściej niż alergiczny nieżyt nosa (ANN; allergic rhinitis – AR) i sugeruje, że AC jest najczęstszą manifestacją alergii narządowej.13 PAC wydaje się niedodiagnozowaną jednostką alergii oczu zarówno przez okulistów, jak i alergologów. Cipriandi i Montgomery uważają,14 że PAC występuje częściej we wczesnym dzieciństwie, ma łagodny przebieg i jest związane z uczuleniem na roztocze, a w 46% współistnieje z przewlekłym alergicznym nieżytem nosa (persistent allergic rhinitis – PAR).
Dysponujemy różnorodnymi danymi oceniającymi częstość występowania AC w populacji osób z atopią. Abelson i Berdy oceniają, że alergia narządu wzroku występuje u połowy osób z chorobami alergicznymi, z czego w 66% przypadków dotyczy SAC/PAC, częściej występując u kobiet.9-10 Współistnienie SAC z ANN waha się od 659 do 95,2% chorych na ANN.4,8 Współwystępowanie AC i ANN, bez rozróżniania na sezonowe i przewlekłe, ocenia się na 50–90% chorych z AR.15 Według Boniniego 6% osób z atopią (mających dodatnie testy skórne) ma jedynie jej manifestację oczną, a według Marrache ta częstość jest istotnie większa w grupie dzieci z atopią – 32%.4,12> Według Austin i Riedi AC dotyczy około 18%, a według Napoli – do 36% osób z atopią ≤18. roku życia.7,16,17 W pracy pochodzącej z Danii stwierdzono u dzieci współistnienie AC z ANN w 42%, z astmą w 24%, a z AZS w 30%.18 Napoli badał u 148 młodych Włochów, pacjentów poradni alergologicznej (śr. wieku 8,6 roku), częstość wstępowania innych jednostek alergii oczu i wykazał AKC u 21% badanych, a VKC u 15,5%.17 Badanie to po raz pierwszy było przeprowadzone przez alergologa we współpracy z okulistą i wykorzystaniem diagnostyki obu specjalności. Leonardi uważa, że objawy oczne u osób leczonych na inne choroby alergiczne są powszechnie bagatelizowane, co dokumentuje badanie Corsico. Wykazano w nim, że tylko 30% osób z alergią oka kiedykolwiek konsultowało się z okulistą, a większość (60%) leczył tylko lekarz rodzinny.19 Podsumowując, wydaje się, że współistnienie objawów alergii ocznej z innymi chorobami alergicznymi jest duże. Jednak obiektywne zbadanie tego zagadnienia wymaga współpracy obu specjalności – okulistów i alergologów – wśród szerszej populacji chorych z chorobą alergiczną.
Piśmiennictwo:
1. Czajkowski J., Groblewska A.: Etiologiczny podział alergicznych chorób oczu. W: Czajkowski J. (red.): Alergiczne choroby oczu. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 20032. Bogacka E., Górski P., Groblewska A. i wsp.: Polski Konsensus Diagnostyki i Leczenia Alergicznych Chorób Narządu Wzroku. Klin. Oczna., 2008; 4–6: 219
3. Johansson S.G., Bieber T., Dahl R. i wsp.: Revised nomenclature for allergy for global use: Report of the Nomenclature Review Committee of Word Allergy Organization, October 2003. J. Allergy Clin. Immunol., 2004; 113: 832–836
4. Bonini S.: Allergic conjunctivitis. The forgotten disease. W: Crameri R. (red.): Allergy and asthma in Modern Society: A scientific Approach. Chemical Immunol. Allergy, 2006; 91: 110–120
5. BenEzra D.: Classification of conjunctivitis and blepharitis. W: BezEzra D. (red.): Blepharitis and Conjunctivitis. Guidelines for Diagnosis and Treatment. Editorial Glosa., Barcelona 2006: 73–76
6. Pisella P.J., Fauquert J.L.: L’allergie oculaire: rapport annuel des Sociétés d’ophtalmologie de France. Bull. Soc. Ophthal. Fr., 2007; CVII: 1–328
7. Austin J.B., Kaur B., Anderson H.R. i wsp.: Hay fever, eczema, and wheeze: a nationwide UK study (ISAAC, international study of asthma and allergies in childhood). Arch. Dis. Child., 1999; 81: 225–230
8. Bousquet J., Khattaev N., Cruz A.A. i wsp.: Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008 update (in collaboration with the World Health Organization, GA(2)LEN and AllerGen). Allergy, 2008; 63 (Supl. 86): 8–160
9. Abelson M.B.: Allergic disease of the eye. Saunders Co, Philadelphia 2001; 2: 133–145
10. Berdy G.J., Hedqvist B.: Ocular allergic disorders and dry eye disease: associations, diagnostic dilemmas and management. Acta Ophthalmol. Scand. Suppl., 2000; (230): 32–37
11. Bielory L.: Allergic and immunologic disorders of the eye. Part II: Ocular allergy. J. Allergy Clin. Immunol., 2000; 106: 1019–1032
12. Bogacka E.: Epidemiologia alergicznych chorób oczu. Pol. Merk. Lek., 2003; 84: 714–715
13. Nathan R.A., Meltzer E.O., Selner J.C., Storms W.: Prevalence of allergic rhinitis in the United States. J. Allergy Clin. Immunol., 1997; 6: 808–814
14. Cipriandi G., Cirillo I., Vizzaccaro A. i wsp.: Seasonal and perennial allergic rhinitis: is this classification adherent to real life? Allergy, 2005; 60: 882–887
15. Demoly P., Bousquet J.: Rhinite allerique. W: Vervolet D., Magnan A. (red.): Traité d’allergologie. Flammarion Médecine Sciences, 2003; 563–578
16. Riedi C.A., Rosário N.A., Ribas L.F. i wsp.: Increase in prevalence of rhinoconjunctivitis but not asthma and atopic eczema in teenagers. J. Investig. Allergol. Clin. Immunol., 2005; 15: 183–188
17. Napoli G., Allegri P., Callegarini L. i wsp.: Allergic conjunctivitis in young patients: diagnostic and therapeutic perspectives. Allergy, 2002; 57 (Supl. 73): 737
18. Gradman J., Wolthers O.D.: Allergic conjunctivitis in children with asthma, rhinitis and eczema in a secondary outpatient clinic. Pediatr. Allergy Immunol., 2006; 17: 524–526
19. Leonardi A.: In vivo diagnostic measurements of ocular inflammation. Curr. Opin. Allergy Clin. Immunol., 2005; 5: 464–472
20. Anderson D.F.: Management of seasonal allergic conjunctivitis (SAC): current therapeutic strategies. Clin. Exp. Allergy, 2001; 31: 823–826
21. Bourrier T.: L’immunotherapie specifique des allergens. W: Pisella P.J., Fauquert J.L. i wsp. (red.): L’Allergie Oculaire. Bull. Soc. Ophtham. Fr., 2007; CVII: 292–297
22. Leonardi A., Motterle L., Bortolotti M.: Allergy and the eye. Clin. Exp. Immunol., 2008; 153 (Supl. 1): 17–21
23. Bogacka E., Groblewska A.: Miejscowa reakcja alergiczna w spojówce implikacje terapeutyczne. Post. Dermat. Alergol., 2009; XXVI: 1–4
24. Doan S., Hourvitz D., Voigt M., Hoang Xuan T.: Keratokonjoctivite Vernale. W: Pisella P.J., Fauquert J.L. (red.): L’Allergie Oculaire. Bull. Soc. Ophtham. Fr., 2007; CVII: 198–220
25. Offiah I., Calder V.L.: Immune mechanisms in allergic eye diseases: what is new? Curr. Opin. Allergy Clin. Immunol., 2009; 9: 477–481
26. Chiambaretta F., Fauquert J.L.: Keratoconjonctivite Atopique. W: Pisella P.J., Fauquert J.L. (red.): L’Allergie Oculaire. Bull. Soc. Ophtham. Fr., 2007; CVII: 221–227
27. Leonardi A.: Emerging drugs for ocular allergy. Expert Opin. Emerg. Drugs, 2005; 10: 505–520
28. Creuzot Garcher C., Malet F.: La Conjonctivite Gigantopapillare. W: Pisella P.J., Fauquert J.L. (red.): L’Allergie Oculaire. Bull. Soc. Ophtham. Fr., 2007; CVII: 228–241
29. Pisella P.J.: Allergie et Lentilles de Contact. W: Pisella P.J., Fauquert J.L. (red.): L’Allergie Oculaire. Bull. Soc. Ophtham. Fr., 2007; CVII: 242–243
30. Collet E., Castelain M., Creuzot Garcher C.: Formes cliniques des allergies de contact oculaires et palpebrales. W: Pisella P.J., Fauquert J.L. (red.): L’Allergie Oculaire. Bull. Soc. Ophtham. Fr., 2007; CVII: 244–247
31. De Blay F., Lieutier Colas F., Lefevre Baloleydier A.: Allergies et environnement interieur. Risques et prevention. T. 1, Ed Margauxorange, Paris 2005
32. Origlieri C., Bielory L.: Intranasal corticosteroids: do they improve ocular allergy? Curr. Allergy Asthma Rep., 2009; 9: 304–310
