Skuteczność szczepionek przeciwko HPV – jest opinia Rady Przejrzystości AOTMiT

Szczepienia przeciwko HPV mają być w pełni finansowane z budżetu państwa i realizowane w ramach szczepień zalecanych w Programie Szczepień Ochronnych (p. Czy doczekamy się w końcu programu powszechnych szczepień przeciwko HPV?). 16 listopada 2022 roku Minister Zdrowia zlecił Prezesowi Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) przygotowanie – w oparciu o aktualne dane naukowe, z uwzględnieniem efektywności kosztowej – opinii dotyczącej ich skuteczności, zwłaszcza w profilaktyce raka szyjki macicy. Opinia AOTMiT ma posłużyć do wyboru preparatu w celu realizacji szczepień w ramach PSO.

Fot. istockphoto.com

• Rada Przejrzystości działająca przy Prezesie AOTMiT uznała, że obie dostępne w Polsce szczepionki przeciwko HPV są skuteczne w zapobieganiu rakowi szyjki macicy
• W związku z brakiem wiarygodnych danych naukowych o wyższości klinicznej którejkolwiek z dostępnych szczepionek w zakresie istotnych klinicznie punktów końcowych, o wyborze preparatu do PSO powinna decydować jego cena i wynikająca z niej efektywność kosztowa

Rada Przejrzystości działająca przy Prezesie AOTMiT przygotowała opinię i przedstawiła ją na posiedzeniu w dniu 27 grudnia 2022 roku. Na podstawie dostępnych, wiarygodnych danych naukowych Rada Przejrzystości uznała, że obie dostępne w Polsce szczepionki przeciwko HPV są skuteczne w zapobieganiu rakowi szyjki macicy. W związku z brakiem wiarygodnych danych naukowych o wyższości klinicznej którejkolwiek z dostępnych szczepionek w zakresie istotnych klinicznie punktów końcowych, o wyborze preparatu do PSO powinna decydować jego cena i wynikająca z niej efektywność kosztowa.

Warto przypomnieć, że w grudniu 2022 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała zaktualizowane stanowisko w sprawie stosowania szczepionek przeciwko HPV w ramach populacyjnych programów szczepień. Dostępne dane naukowe eksperci WHO ocenili metodą GRADE (Grades of Recommendation, Assessment, Development, and Evaluation) – stanowiącą obecnie standard stosowany przez wiele organizacji i towarzystw naukowych – i przedstawili na spotkaniach Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) w celu uzgodnienia zaleceń.

WHO (podobnie jak AOTMiT) wskazała, że z perspektywy zdrowia publicznego wszystkie aktualnie zarejestrowane szczepionki przeciwko HPV charakteryzują się podobną immunogennością, skutecznością kliniczną i rzeczywistą w profilaktyce zmian przedrakowych i raka szyjki macicy. Zatem przy wyborze szczepionki należy się kierować innymi kryteriami (np. ceną preparatu, względami logistycznymi programu szczepień, skuteczność schematów uproszczonych itp.).

W stanowisku WHO podkreślono również, że podstawowym celem programów szczepień przeciwko HPV jest profilaktyka raka szyjki macicy, a główną grupą docelową powinny być dziewczęta w wieku 9–14 lat (które z dużym prawdopodobieństwem są przed inicjacją seksualną, więc jeszcze nie zostały zakażone HPV). Dodatkowo szczepieniami przeciwko HPV można objąć m.in. dziewczęta w wieku ≥15 lat (tzw. szczepienia wychwytujące) oraz – w kolejnym etapie – populację chłopców. Rozpoczęcie szczepień w dodatkowych grupach zaleca się, jeśli nie ograniczy to zasobów na sprawną realizację szczepień w głównej grupie docelowej oraz kontynuację skutecznych programów przesiewowych badań cytologicznych w kierunku raka szyjki macicy.