Grupa robocza ekspertów Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego (PTN) opublikowała zalecenia dotyczące szczepienia przeciwko COVID-19 preparatem Comirnaty chorych na stwardnienie rozsiane (SM).
Zalecenia ogólne
- U chorych na SM szczepienie przeciwko COVID-19 należy realizować z ogólnymi zasadami obowiązującymi w Polsce, w tym wskazanymi w ChPL preparatu Comirnaty.
- Decyzję dotycząca szczepienia należy podejmować indywidualnie, we współpracy z pacjentem, biorąc pod uwagę ryzyko narażenia na zakażenie SARS-CoV-2, rodzaj terapii, stan układu odpornościowego, ogólny stan zdrowia pacjenta i współwystępowanie innych chorób.
Pacjenci z rozpoznanym SM, którzy nie przyjmują leków modyfikujących przebieg choroby
- Rozważ jak najszybsze szczepienie, zwłaszcza jeżeli planowane jest włączenie terapii fingolimodem, alemtuzumabem, kladrybiną lub okrelizumabem.
Pacjenci z rozpoznanym SM, którzy przyjmują leki modyfikujące przebieg choroby
Pacjenci leczeni interferonami beta, octanem glatirameru, teryflunomidem, fumaranem dimetylu i natalizumabem
- Szczepienie można rozważyć na każdym z etapów leczenia (nie jest konieczna zmiana harmonogramu terapii).
- U pacjentów przyjmujących fumaran dimetylu przed szczepieniem należy oznaczyć poziom limfocytów (w przypadku limfopenii rozważ odroczenie szczepienia do czasu osiągnięcia liczby limfocytów >800 komórek/mm3)
Pacjenci leczeni fingolimodem, okrelizumabem, alemtuzumabem i kladrybiną
- U pacjentów przyjmujących te leki odpowiedź immunologiczna na szczepienie może być zmniejszona.
- Zaleca się szczepienie członków rodziny i osób z bliskiego kontaktu (tzw. strategia kokonu)
- U pacjentów przyjmujących fingolimod nie zaleca się przerywania leczenia na czas szczepienia (w przypadku bardzo małego poziomu limfocytów należy indywidualnie ocenić korzyść ze szczepienia, które może być mniej skuteczne).
- U pacjentów, u których planuje się leczenie okrelizumabem szczepienie należy zakończyć ok. 4–6 tyg. przed rozpoczęciem terapii; jeżeli nie jest to możliwe można rozważyć szczepienie w trakcie leczenia, optymalnie 4–6 miesięcy po podaniu ostatniej dawki okrelizumabu, a drugą dawkę szczepionki podać 4–6 tygodni przed podaniem kolejnej dawki leku; jeżeli taki schemat realizacji szczepienia nie jest możliwy, to w wyjątkowych sytuacjach (jeżeli korzyści ze szczepienia wyraźnie przewyższają ewentualne ryzyko wystąpienia rzutu choroby) można rozważyć odroczenie podania kolejnej dawki leku. U pacjentów, którzy zakończyli leczenie okrelizumabem (niezależnie od przyczyny) szczepienie najlepiej wykonać ≥6 miesięcy po podaniu ostatniej dawki leku lub po normalizacji liczby limfocytów B.
- U pacjentów przyjmujących leki powodujące rekonstytucję układu immunologicznego (doustna kladrybina, alemtuzumab) szczepienie można rozważyć ≥3–6 miesięcy po podaniu kursu leczenia. U pacjentów, którzy wymagają podania kolejnego cyklu leczenia w drugim roku terapii, bezpieczne wydaje się odroczenie podania kladrybiny/alemtuzumabu do czasu podania dwóch dawek szczepionki i wytworzenia odporności poszczepiennej, a pełny schemat szczepienia należy zakończyć ≥6 tygodni przed podaniem leku.
Pacjenci przyjmujący inne leki immunosupresyjne (mitoksantron, cyklofosfamid, azatiopryna, metotreksat)
- Szczepienie wydaje się bezpieczne, jednak odpowiedź immunologiczna na szczepienie może być zmniejszona.
Pacjenci z rzutem choroby przyjmujący duże dawki GKS
- U pacjentów przyjmujących >40 mg prednizonu lub innego GKS w równoważnej dawce przez ≥7 dni lub >20 mg prednizonu lub innego GKS w równoważnej dawce ≥14 dni, w tym po 3–5-dniowym leczeniu metyloprednizolonem podawanym dożylnie w dawce od 500 mg do 1 g/24h, szczepienie można rozważyć po upływie ≥4–6 tygodni od zakończenia leczenia.
Pacjenci z postacią wtórnie i pierwotnie postępującą SM
- Pacjenci tacy należą do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 i w tej grupie chorych korzyści ze szczepienia znacząco przewyższają ewentualne ryzyko z nim związane.
W oryginale 18. pozycji piśmiennictwa.
Pełna treść stanowiska dostępna jest na stronie internetowej Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.
