Pełna treść artykułu jest dostępna w publikacji: WS - 2009/2 Medycyna Praktyczna Pediatria
Komentarz
Artykuł ma ułatwić wybór metod skutecznych w profilaktyce RVGE w Europie. Z analizy wykluczono badania dotyczące poprawy jakości wody pitnej oraz ogólnej higieny lub oceny profilaktycznego podawania witaminy A i cynku. Badania te przeprowadzono w krajach rozwijających się, gdzie znajdują one największe zastosowanie ze względu na znaczne zaniedbania w zakresie higieny i niedobory żywieniowe. Choć nie ma badań porównujących omówione metody bezpośrednio ze szczepieniem, wydaje się, że żadna nie jest tak skuteczna i efektywna w tak długim czasie, jak szczepienia przeciwko RV. W uzupełnieniu informacji podanych w artykule warto dodać, że:1) po ciężkiej biegunce RV jest u około 20% dzieci wydalany w stolcu przez 30, a u niektórych nawet do 50 dni;[1] nie wydaje się jednak praktyczne i celowe rutynowe zalecanie unikania kontaktu z chorym dzieckiem dłużej niż do tygodnia po ustąpieniu objawów RVGE;
2) niektóre z omawianych metod, ze względu na inne korzystne efekty zdrowotne (np. profilaktyka innych zakażeń i chorób), należy traktować jako uzupełnienie szczepień przeciwko RV i zalecać je niezależnie od szczepienia (higiena rąk, karmienie niemowląt wyłącznie piersią);
3) wydaje się, iż w profilaktyce biegunki szpitalnej oraz ostrej biegunki w żłobkach i przedszkolach (zwłaszcza u dzieci <36. mż.) mycie rąk środkami na bazie alkoholu jest skuteczniejsze niż używanie tylko wody z mydłem;[2-7] w warunkach domowych wystarczające jest natomiast standardowe mycie rąk za pomocą wody z mydłem;[8,9]
4) myjąc ręce, należy pamiętać o właściwej technice i odpowiednio długim czasie zabiegu (mycie także przestrzeni międzypalcowych, liczenie do 10 podczas mydlenia rąk i ponownie do 10 podczas spłukiwania wodą).[4]
dr med. Jacek Mrukowicz
Polski Instytut Evidence Based Medicine w Krakowie
Redaktor naczelny "Medycyny Praktycznej – Pediatrii"
Piśmiennictwo do komentarza
1. Richardson S., Grimwood K., Gorell R i wsp.: Extended excretion of rotavirus after severe diarrhoea in children. The Lancet, 1998; 351: 1844–1848
2. Bartlett A.V., Jarvis B.A., Ross V. i wsp.: Diarrhoeal illness among infants and toddlers in day care centers: effects of active surveillance and staff training without subsequent monitoring. Am. J. Epidemiol., 1988; 127: 808–817
3. Carabin H., Gyorkos T.W., Soto J.C. i wsp.: Effectiveness of a training program in reducing infections in toddlers attending day care centers. Epidemiology, 1999; 10: 219–227
4. Roberts L., Jorm L., Patel M. i wsp.: Effect of infection control measures on the frequency of diarrhoeal episodes in child care: a randomized, controlled trial. Pediatrics, 2000; 105: 743–746
5. Uhari M., Mottonen M.: An open randomized controlled trial of infection prevention in child day-care centers. Pediatr. Infect. Dis. J., 1999; 18: 672–677
6. Butz A.M., Larson E., Fosarelli P., Yolken R.: Occurrence of infectious symptoms in children in day care homes. Am. J. Infect. Control, 1990; 18: 347–353
7. Kotch J.B., Weigle K.A., Weber D.J. i wsp.: Evaluation of an hygienic intervention in child day-care centers. Pediatrics, 1994; 94 (supl.): 991–994
8. Larson E.L., Lin S.X., Gomez-Pichardo C. i wsp.: Effect of antibacterial home cleaning and handwashing products on infectious disease symptoms: a randomized, double- blind trial. Ann. Intern. Med., 2004; 140: 321–329
9. Sandora T.J., Taveras E.M., Shih M.C. i wsp.: A randomized, controlled trial of a multifaceted intervention including alcohol-based hand sanitizer and hand-hygiene education to reduce illness transmission in the home. Pediatrics, 2005; 116: 587–594
