Władze Nepalu wysłały urzędników do zbadania pogłosek o ognisku epidemii w bazie pod Mount Everestem. – W komisji nie było lekarzy i nie zrobiono testów PCR. Nie było szans na sprawdzenie, czy jest tam wirus – przyznaje wysoki rangą urzędnik ministerstwa zdrowia. – Skoro nie stwierdzono tam wirusa, to nie można było ogłosić, że jest tam ognisko epidemii i zamknąć obozu – tłumaczy logikę władz i kategoryczne dementi ministerstwa turystyki.
Magda Jończyk była w bazie pod Mount Everestem w okolicach 13 maja, po pierwszych wejściach na szczyt. – Oficjalna wersja urzędowa i „obozowa” mówiła, że nie ma koronawirusa – opowiada. – Takie było ogólne przekonanie. Włączył się mechanizm, który był również w Polsce, że ja jako turystka mogę być chora, ale lokalni ludzie nie chorują – tłumaczy. W Namche Bazar wieloletni znajomi polskiej podróżniczki już się nie bali, że może być chora na COVID-19.
Dwa dni później Lukas Furtenbach, szef jednej z agencji wspinaczkowych, ogłosił przerwanie wyprawy ze względu na wysoką liczbę zakażeń koronawirusem i powrót do Katmandu. W rozmowie z agencją AP szacował liczbę chorych na przynajmniej 100 przypadków, nie wykluczał jednak, że w rzeczywistości liczba ta sięgała nawet 150-200. – Biorąc pod uwagę wszystkie potwierdzone przypadki, o których wiemy od pilotów (helikopterów ratowniczych – PAP), firm ubezpieczeniowych i lekarzy, teraz już o tym wiemy. Mamy testy, możemy to udowodnić – mówił Furtenbach.
Znany przewodnik i organizator wypraw opowiadał o imprezach części mieszkańców bazy i niezachowywaniu dystansu w jadalniach, gdzie wspinacze musieli zdejmować maski do posiłków. Zdaniem Austriaka szczególnie w wyżej położonych bazach, powyżej lodospadu Khumbu, nie było szansy na zachowanie odstępu.
– Gdy skończyła się akcja pod Mount Everestem i pytam o to teraz kogoś z wioski, np. z Phortse, Khumjung, to już się mówi, że są tam chorzy – mówi Jończyk. Wcześniej polska podróżniczka za radą miejscowych nie zatrzymywała się w schroniskach w Gorakshep, gdzie ludzie z bazy pod Mount Everestem zazwyczaj schodzą, by podreperować zdrowe, gdy źle się poczują i kaszlą. – W bazie robiono testy antygenowe, ale nie bardziej skuteczne testy PCR, więc do końca nie wiadomo, kto miał tam wirusa.
– W ostatnich dniach zakażenia gwałtownie rozprzestrzeniają się w górskich wioskach – powiedział dziennikowi „The Kathmandu Post” ekspert chorób zakaźnych dr Anup Subedee. – Może to zebrać ogromne żniwo wśród ludzi, ponieważ nie wykonuje się odpowiednio dużo testów, a placówki medyczne i pracownicy ochrony zdrowia są tam rzadkością.
Według dziennika mieszkańcy Nuwakot, który leży zaledwie 70 km na północ od Katmandu, czekają na wynik testów aż pięć dni. Testy wykonane w regionie Mount Everestu trzeba transportować samolotem do laboratoriów w stolicy.
– Szerpańscy chłopcy wracają teraz z gór do rodzinnych wiosek. Nawet teraz nie ma żadnej informacji, o tym co się dzieje, ile osób jest chorych. Chłopcy nie chcą się badać w obawie przed konieczną izolacją. Wolą wrócić do rodziny – tłumaczy Jończyk. Polka zachęcała przedstawiciela lokalnych władz Lakshmana Adhikariego do zbierania butli z tlenem od wypraw wspinaczkowych, by pomóc chorym.
– Żadne butle z tlenem z wypraw na Mount Everest nam nie zostaną, nikt nie chce ich zostawiać – tłumaczył Lakshman Adhikari zaprzyjaźnionej Polce. – Same butle są drogie – dodał.
Po powrocie do Katmandu Jończyk wspólnie z grupą Polaków w Nepalu i w kraju rozpoczęła akcję „Oddech dla Nepalu”. Ze zbiórki zakupią stację do generowania tlenu dla małego szpitala w rejonie wiejskim, które ma służyć jeszcze przez wiele lat po pandemii.
– Najważniejszy jest oddech. Zdałam sobie z tego sprawę w 2015 r., jak zobaczyłam dziewczynę podchodzącą na przełęcz Cho La (5400 m n.p.m. – PAP), która się dusiła – tłumaczy. – Była w panice. Jak nie możesz wziąć oddechu, to tracisz wszystko.
