Wykrycie wariantu brytyjskiego B.1.1.7 SARS-CoV-2 w Polsce w kontekście zdrowia publicznego - strona 2

02.02.2021
prof. dr hab. n med. Maria Gańczak
Katedra Chorób Zakaźnych, Collegium Medicum, Uniwersytet Zielonogórski
Wiceprezydent Sekcji Kontroli Zakażeń Europejskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego

Dłuższe przebywanie wielu osób w zamkniętej, zatłoczonej, słabo wentylowanej przestrzeni podnosi ryzyko zakażenia. Aby chronić tych, którzy nie mogą pracować w domu i muszą polegać na transporcie publicznym, należy zwiększyć tabor, a liczbę zajmowanych miejsc ograniczyć do ułamka pełnego obciążenia. Ponadto czas rozpoczęcia pracy, handlu detalicznego i szkół należy rozłożyć w czasie.

c. zapobieganie zakażeniu za pomocą środków indywidualnych

Ryzyko zakażenia SARS-Cov-2 wiąże się z kroplami wydzieliny z dróg oddechowych i aerozolami. Skuteczne środki zapobiegawcze są już dobrze znane; obejmują one fizyczne dystansowanie, noszenie masek, częste wietrzenie pomieszczeń, unikanie zamkniętych, zatłoczonych przestrzeni, spotkania na zewnątrz zamiast wewnątrz, częste mycie rąk oraz pozostawanie w domu, gdy występują objawy COVID-19. Uważa się, że w związku z pojawieniem się nowych wariantów bardziej skuteczne maski FFP2 trzeba rekomendowć wszystkim, którzy nie mogą pracować z domu i – w przypadkach dużego ryzyka zakażenia – pracodawca powinien je zapewnić bezpłatnie.

d. zwiększenie skuteczności i tempa szczepień

Pojawienie się nowych wariantów SARS-Cov-2 zwiększyło potrzebę przyspieszenia szczepień. Aby poprawić podaż, dostarczanie i przydzielanie szczepionek w kategoriach grup priorytetowych, potrzebna jest współpraca Polski z innymi krajami, aby móc korzystać z dobrych wzorców i wdrażać najskuteczniejsze strategie w zakresie zdrowia publicznego.

3. Monitorowanie rozprzestrzeniania wirusa i poszczególnych wariantów

a. Testowanie, izolacja osób zakażonych, śledzenie kontaktów

Wykrywanie łańcuchów infekcji w dużym stopniu przyczynia się do łagodzenia transmisji. Należy zachęcać Polaków do testowania, a w przypadku uzyskania wyniku dodatniego – do izolacji i kwarantanny osób z kontaktu; wobec zwiększonej transmisyjności nowych wariantów istniejące przepisy należy szczególnie konsekwentnie egzekwować. Osoby fizyczne należy zachęcać do korzystania z aplikacji do śledzenia ProteGO Safe, która ułatwia zarówno szybką identyfikację, jak i kwarantannę kontaktów. Kluczowe znaczenie ma również bieżące zgłaszanie nowych przypadków.

b. Ograniczenie podróży krajowych

Ograniczenie mobilności w obrębie kraju pomaga spowolnić rozprzestrzenianie się nowego wariantu i wyizolować możliwe ogniska, zanim rozprzestrzenią się one na inne obszary. Prowadzi to do wolniejszego średniego zwiększenia liczby przypadków w całym kraju i zmniejsza liczbę regionów wymagających bardziej rygorystycznych środków ograniczających.

c. Badania przesiewowe

Biorąc pod uwagę obieg nowych wariantów, wszędzie tam, gdzie ludzie muszą spotkać się osobiście, regularne badania przesiewowe mają jeszcze większe znaczenie niż miało to miejsce wcześniej. Należy ułatwić dostęp do testów, a zdolności przerobowe laboratoriów zwiększyć. Uważa się, że pracodawcy powinni oferować swoim pracownikom regularne bezpłatne badania przesiewowe, najlepiej dwa razy w tygodniu. Może to być pomocne we wczesnym wykrywaniu ognisk w miejscach pracy, szkołach, na uczelniach itp. Ponadto warto wprowadzić nadzór nad ściekami, który jest łatwy i opłacalny do wdrożenia.

d. Zwiększenie sekwencjonowania i wykrywania wariantu B.1.1.7

Ulepszony nadzór pozwala na lepsze wykrywanie nowych przypadków. Ważne jest, aby nie tylko wykrywać je w dotychczasowy sposób, ale także zwiększyć sekwencjonowanie izolatów SARS-CoV-2 pobranych od osób spełniających kryteria epidemiologiczne celem wykrywania nowych wariantów. Temu służyć ma ogólnopolskie badanie monitorujące zmienność genetyczną wirusa w Polsce. Ponieważ nowe warianty są wysoce zakaźne, trzeba dążyć do natychmiastowego odizolowania każdego pojedynczego przypadku.

Jak wiele innych krajów, którym udało się zmniejszyć R do około 1, Polska będzie musiała zmierzyć się z nową falą rozprzestrzeniania się wirusa pomimo obecnie stosowanych środków kontroli zakażeń. Jej nasilenie zależeć będzie od skali i tempa wprowadzania dodatkowych, opisanych wyżej, metod prewencji o udowodnionej skuteczności. Im wcześniej i efektywniej zastosuje się odpowiednie działania, tym wcześniej będzie można złagodzić ograniczenia. Ma to wielkie znaczenie, gdyż długoterminowy lockdown lub restrykcyjne zasady kwarantanny, ze względu na obciążenia jakie nakładają na osoby im poddawane, stają się coraz bardziej nieskuteczne i zachęcają ludzi do ich obejścia. Naczelną zasadą powinno być jak najszybsze zmniejszenie liczby przypadków, ponieważ ma to przełożenie nie tylko na szeroko pojęte zdrowie społeczeństwa, ale również na gospodarkę. Należy dodać, że każdy wysiłek na szczeblu krajowym będzie skuteczny jedynie wówczas, gdy podobne działania będą spójnie i w sposób synchronizowany podejmowane przez wszystkie kraje europejskie.

Piśmiennictwo:

1. Raport dobowy COViD-19 – Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (rcb.gov.pl) (dostęp 1.02.21)
2. Poland: Coronavirus Pandemic Country Profile - Our World in Data (dostęp 1.02.21)
3. Centers for Disease Control and Prevention. Emerging SARS-Cov-2 variants. (dostęp 31.01.21)
4. Horby P., Huntley C., Davies N. i wsp.: NERVTAG note on B.1.1.7 severity. SAGE meeting report. January 21, 2021. (publishing.service.gov.uk) (dostęp 31.01.21)
5. Kirby T.: New variant of SARS-CoV-2 in UK causes surge of COVID-19. Lancet Respir. Med., 2021. doi: https://doi.org/10.1016/S2213-2600(21)00 005-9 (dostęp: 25.01.2021)
6. Priesemann V., Balling R., Brinkmann M.M. i wsp.: An action plan for pan-European defence against new SARS-CoV-2 variants. Lancet. 2021:S0140-6736(21)00150-1. doi: 10.1016/S0140-6736(21)00150-1.
7. Volz E., Mishra S., Chand M. i wsp.: Transmission of SARS-CoV-2 Lineage B. 1.1. 7 in England: Insights from linking epidemiological and genetic data. medRxiv. 2021; preprint. https://doi.org/10.1101/2020.12. 30.20249034
8. Galloway S.E., Prabasaj P., MacCannell D.R. i wsp.: Emergence of SARS-CoV-2 B.1.1.7 lineage – United States, December 29, 2020–January 12, 2021. MMWR. Published online January 15, 2021. doi: 10.15585/mmwr.mm7003e2.
9. Portugal extends lockdown and restricts foreign travel amid surge in COVID-19 cases (www.euronews.com)
10. Machado A.S., Pereira E., Grangeia R. i wsp.: Mental Health Support to Health Care Workers During COVID-19 Pandemic: Is the Front Line Necessarily the Priority Line? J. Occup. Environ Med. 2020;62(11):e677-e678. doi: 10.1097/JOM.0000000000002011.
11. WHO. SARS-Cov-2 variants www.who.int (dostęp 31.01.21)
12. ABM uruchamia ogólnopolskie badanie nad nową mutacją koronawirusa. http://www.mp.pl/covid19/257528 (dostęp 28.01.21)
13. Priesemann V., Brinkmann M.M., Ciesek S. i wsp.: Calling for pan-European commitment for rapid and sustained reduction in SARS-CoV-2 infections. Lancet. 2021; 397: 92–93.
14. Alwan N.A., Burgess R.A., Ashworth S. i wsp.: Scientific consensus on the COVID-19 pandemic: we need to act now. Lancet. 2020; 396: e71-72.
strona 2 z 2
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Przeziębienie, grypa czy COVID-19?
  • Test combo – grypa, COVID-19, RSV
  • Koronawirus (COVID-19) a grypa sezonowa - różnice i podobieństwa
Aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce Covid - aktualne dane

COVID-19 - zapytaj eksperta

Masz pytanie dotyczące zakażenia SARS-CoV-2 (COVID-19)?
Zadaj pytanie ekspertowi!