Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji opublikowała w lutym 2021 r. wyniki przeglądu systematycznego oraz metaanalizy dotyczące stosowania iwermektyny u osób zakażonych SARS-CoV-2. Po przeprowadzonej ocenie dostępnych danych AOTMiT nie zaleciła rutynowego stosowania iwermektyny w leczeniu COVID-19. AOTMiT rekomenduje ograniczyć użycie tego leku u pacjentów z COVID-19 do eksperymentów badawczych.
Eksperci AOTMiT przeprowadzili metaanalizę dostępnych wyników badań klinicznych z randomizacją (5 badań, do których zakwalifikowano łącznie 699 pacjentów, z wykluczeniem prób z hydroksychlorochiną stanowiącą ramię kontrolne). Rezultaty metaanalizy AOTMiT wskazują, że zastosowanie iwermektyny wiąże się z istotną statystycznie redukują ryzyka zgonu (RR=0,39, 95%CI: 0,19; 0,81), jednak zgodnie z opinią autorów do tego wniosku należy podchodzić z ostrożnością ze względu na heterogeniczność kliniczną i metodyczną badań włączonych do oceny, która może wpływać na ryzyko błędu oceny kumulacji ich wyników.
Zarówno AOTMiT, jak i NIH wskazują na liczne ograniczenia dotychczas przeprowadzonych badań dotyczących stosowania iwermektyny w COVID-19, w tym:
- małą liczebność prób, wpływającą na moc statystyczną badan´
- badania prowadzone bez zaślepienia
- różnice w charakterystyce wyjściowej pacjentów
- sposób analizy wyników
- brak dokładnego określenia ciężkości przebiegu COVID-19 w badanych grupach
- stosowanie innych leków w dodatku do iwermektyny lub w grupie kontrolnej (np. doksycyklina, hydroksychlorochina, azytromycyna, cynk, glikokortykosteroidy), co mogło wpłynąć na obserwowaną efektywność leczenia
- różnice w dawkowaniu iwermektyny
- brak informacji o leczeniu stosowanym w ramach opieki standardowej w grupie kontrolnej
- brak szczegółowych informacji o odsetkach pacjentów otrzymujących konkretną terapię
- braku publikacji wyników lub publikacje typu preprint.
W podsumowaniu AOTMiT ocenia wyniki dotychczasowych badań dotyczących iwermektyny w leczeniu COVID-19 jako zachęcające, ale wymagające jednoznacznego potwierdzenia lub zaprzeczenia poprawnie zaplanowanymi badaniami.
Piśmiennictwo:
1. NIH. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Treatment Guidelines. https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov2. IDSA Guidelines on the Treatment and Management of Patients with COVID-19. https://www.idsociety.org/practice-guideline/covid-19-guideline-treatment-and-management
3. Frellick M.: Controversy Flares Over Ivermectin for COVID-19. https://www.medscape.com/viewarticle/944440?src=mkm_ret_210128_mscpmrk_eumonthly_int&uac=24913CK&impID=3155651&faf=1#vp_1
4. AOTMiT Przegląd doniesień naukowych dla iwermektyny w leczeniu oraz profilaktyce COVID-19. https://www.aotm.gov.pl/media/2021/02/AOTMiT_COVID_19_Przeglad_Iwermektyna_2021.02.04_v1.0.pdf
5. https://www.mp.pl/covid19/leczenie/259431,agencja-oceny-technologii-medycznych-i-taryfikacji-aktualizuje-zalecenia-dotyczace-farmakoterapii-w-covid-19-iwermektyna