Jak cytować: Wroczyńska A., Kuna A., Rymer W.: Podróże zagraniczne podczas pandemii COVID-19. Med. Prakt., 2020; 7-8: 147–156, 164
Skróty: CDC – Centers for Disease Control and Prevention, COVID-19 (coronavirus disease) – choroba spowodowana przez SARS-CoV-2, EASA –
European Union Aviation Safety Agency, ECDC – European Centre for Disease Prevention and Control, IATA (
Jaki jest wpływ pandemii COVID-19 na zagrożenie innymi chorobami infekcyjnymi w tropiku?
Jeszcze przed pandemią COVID- 19 sytuacja zdrowotna w wielu krajach tropikalnych była niezadowalająca. Dużą część chorób tropikalnych określa się jako zaniedbane z uwagi na małe zainteresowanie w krajach rozwiniętych chorobami szerzącymi się w strefie klimatu gorącego. W ostatnich latach udało się wypracować schemat pomocy w zakresie poprawy sytuacji epidemiologicznej związanej z niektórymi chorobami występującymi w tropiku (np. malarią, AIDS i gruźlicą) dzięki mobilizacji ogromnych środków finansowych pozyskiwanych przez organizacje państwowe i instytucje pozarządowe. Obecna pandemia COVID-19 istotnie zagroziła trwałości tych osiągnięć.
Możliwe oraz już zaistniałe negatywne skutki wpływu pandemii COVID-19 na walkę z chorobami tropikalnymi to: przerwanie programów pomocowych, zahamowanie wsparcia kadrowego i sprzętowego, przeciążenie służby zdrowia napływem pacjentów zakażonych SARS-CoV-2, uszczuplenie zasobów materiałowych i bazy łóżkowej, zajęcie miejsc intensywnej terapii (jeśli istnieją) oraz zatrzymanie programów leczniczych indywidualnych pacjentów. W wielu krajach pomoc medyczna jest możliwa dzięki kadrze, sprzętowi medycznemu i lekom pozyskanym z zewnątrz w ramach projektów pomocowych, ich przerwanie spowoduje więc istotne ograniczenie możliwości dalszego odpowiedniego funkcjonowania służby zdrowia.
W ostatnich miesiącach już zanotowano zwiększenie liczby zgonów z powodu malarii w Zimbabwe i Kamerunie, spowodowane niedostatecznym zaopatrzeniem w leki przeciwmalaryczne oraz brakiem dostępu do opieki medycznej na skutek izolacji i zamknięcia granic z powodu pandemii COVID-19. WHO ostrzega obecnie przed możliwością zaistnienia podobnej sytuacji w krajach o dużej transmisji malarii, szczególnie w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie liczba zgonów z powodu tej choroby może się podwoić. Z kolei w krajach Ameryki Południowej (m.in. w Peru i Boliwii) wystąpienie i szybkie zwiększenie liczby zakażeń SARS-CoV-2 zbiegło się w czasie z trwającą od października 2019 roku epidemią dengi, co się przyczyniło do znacznego przeciążenia systemów opieki zdrowotnej w tej części świata.
Piśmiennictwo:
- European Centre for Disease Prevention and Control: Considerations for travel-related measures to reduce spread of COVID-19 in the EU/EEA. ECDC, Stockholm, 2020. https:// www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/considerations-travel-related-measures-reduce-spread-covid-19-eueea (dostęp: 23.07.2020)
- International Air Transport Association: Restarting aviation following COVID-19 medical evidence for various strategies being discussed as at 09 June 2020 IATA Medical Advisory Group. https://www.iata.org/contentassets/f1163430bba94512a583eb6d6b24aa56/ covid-medical-evidence-for-strategies-200 609.pdf (dostęp: 23.07.2020)
- Centers for Disease Control and Prevention: Global COVID-19 pandemic notice. https:// wwwnc.cdc.gov/travel/notices/warning/coronavirus-global (dostęp: 05.06.2020)
- World Health Organization: Updated WHO recommendations for international traffic in relation to COVID-19 outbreak. https://www.who.int/news-room/articles-detail/ updated-who-recommendations-for-international-traffic-in-relation-to-covid-19-outbreak (dostęp: 29.02.2020)
- Vaidya R., Herten-Crabb A., Spencer J. i wsp.: Travel restrictions and infectious disease outbreaks. J. Travel Med., 2020; doi: 10.1093/jtm/taaa050
- European Centre for Disease Prevention and Control: Resurgence of reported cases of COVID-19 in the EU/EEA, the UK and EU candidate and potential candidates – 2 July 2020. ECDC, Stockholm, 2020
- European Centre for Disease Prevention and Control: Considerations for infection prevention and control measures on public transport in the context of COVID-19. Stockholm, ECDC, 29.04.2020. https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/covid-19-prevention-and-control-measures-public-transport (dostęp: 23.07.2020)
- World Health Organization: Advice on the use of masks in the context of COVID-19. Interim guidance. 05.06.2020. https://apps.who.int/iris/handle/10 665/331 693 (dostęp: 23.07.2020)
- Chiodini J.: COVID-19 and the impact on malaria. Travel Med. Infect. Dis., 2020; 35: 101 758; doi: 10.1016/j.tmaid.2020.101 758
- Nghochuzie N.N., Olwai Ch.O., Udoakang A.J. i wsp.: Pausing the fight against malaria to combat the COVID-19 pandemic in Africa: is the future of malaria bleak? Front Microbiol., 2020; 11: 1476; doi: 10.3389/fmicb.2020.01 476
- Vasquez-Chavesta A., Morán-Marinos C., Rodrigo-Gallardo P.K. i wsp.: COVID-19 and dengue: pushing the peruvian health care system over the edge. Travel Med. Infect. Dis., 2020; 36: 101 808; doi: 10.1016/j.tmaid.2020.101 808
- Junfang C., Hanqing H., Wei C. i wsp.: Potential transmission of SARS-CoV-2 on a flight from Singapore to Hanghzou, China: an epidemiological investigation. Travel. Med. Infect. Dis., 2020; 36: 101 816; doi: 10.1016/j.tmaid.2020.101 816
- Nir-Paz R., Grotto I., Strolov I. i wsp.: Absence of in-flight transmission of SARS-CoV-2 likely due to use of face masks on board. J. Travel Med., 2020; https://doi.org/10.1093/ jtm/taaa117
- Eldin C., Lagier J.C., Mailhe M., Philippe Gautret P.: Probable aircraft transmission of Covid-19 in-flight from the Central African Republic to France. Travel Med. Infect. Dis., 2020; 35: 101 643; doi: 10.1016/j.tmaid.2020.101 643
- Bourns L., Meghani H., Finkelstein M. i wsp.: Lack of COVID-19 transmission on an international flight. CMAJ, 2020; 192: E410; doi: 10.1503/cmaj.75 015
- European Union Aviation Safety Agency, European Centre for Disease Prevention and Control: COVID-19 Aviation Health Safety Protocol. Operational guidelines for the management of air passengers and aviation personnel in relation to the COVID-19 pandemic. Issue No: 02 – Issue date: 30/06/2020 (https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/ covid-19-aviation-health-safety-protocol)
- Kuna A., Gajewski M., Stańczak J. i wsp.: Evaluation of knowledge and use of the malaria prevention measures among the patients of the Department of Tropical and Parasitic Diseases University Center of Maritime and Tropical Medicine, Gdynia, based on a questionnaire performed in the years 2012–20. Przegl. Epidemiol., 2017; 71: 33–44
- World Health Organization: Regional Office for Europe: Guidance on routine immunization services during COVID-19 pandemic in the WHO European Region. 20.03.2020. https:// www.euro.who.int/en/health-topics/communicable-diseases/hepatitis/publications/2020/ guidance-on-routine-immunization-services-during-covid-19-pandemic-in-the-who-european-region, -20-march-2020 (dostęp: 23.07.2020)
- Rocklöv J., Sjödin H., Wilder-Smith A.: COVID-19 outbreak on the Diamond Princess cruise ship: estimating the epidemic potential and effectiveness of public health countermeasures. J. Travel Med., 2020; 27: taaa030; doi: 10.1093/jtm/taaa030
- Hogan A., Jewell B., Sherrard-Smith E. i wsp.: The Lancet Global Health Potential impact of the COVID-19 pandemic on HIV, tuberculosis, and malaria in low-income and middle-income countries: a modelling study. https://doi.org/10.1016/S2214-109X(20)30 288–6
- Goeijenbier M., van Genderen P., Ward B.J. i wsp.: Travellers and influenza: risks and prevention. J. Travel Med., 2017; 24: taw078. https://doi.org/10.1093/jtm/taw078
- Wroczyńska A., Rymer W.: COVID-19 – co nowego. Med. Prakt., 2020; 5: 112–133
- Matkowska-Kocjan A., Wroczyńska A.: Szczepienia ochronne przeciwko chorobom związanym z podróżami zagranicznymi w codziennej praktyce lekarza POZ. Med. Prakt. Szczepienia, 2020, 2 (w druku)
- U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention. Order Under Sections 361 & 365 of the Public Health Service Act (42 U.S.C. 264, 268) and 42 Code of Federal Regulations Part 70 (Interstate) and Part 71 (Foreign): No Sail Order and Other Measures Related to Operations https://www.cdc.gov/quarantine/pdf/ No-Sail-Order-Cruise-Ships-Second-Extension_07_16_2020-p.pdf (dostęp: 19.07.2020)
- Farnham A., Röösli M., Blanke U. i wsp.: Streaming data from a smartphone application: A new approach to mapping health during travel. Travel Med. Infect. Dis., 2018; 21: 36–42; doi: 10.1016/j.tmaid.2017.11.005
- Chu D., Akl E., Duda S. i wsp. Physical distancing, face masks, and eye protection to prevent person-to-person transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Lancet, 2020; https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31 142–9
- Steffen R.: Travel vaccine preventable diseases—updated logarithmic scale with monthly incidence rates. J. Travel Med., 2018; 25. https://doi.org/10.1093/jtm/tay046