Tłumaczenie: dr hab. n. med. Łukasz Łapaj, Naczelny Lekarz Ortopedyczno-Rehabilitacyjnego Szpitala Klinicznego im. Wiktora Degi UM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
dr n. med. Tomasz Ozorowski, Przewodniczący Sekcji ds. kontroli zakażeń szpitalnych Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu
Przyp. tłumacza: W wielu miejscach niniejszego dokumentu pojawiają się specyficzne określenia techniczne, medyczne i prawne. Wiele z tych słów i określeń nie ma w pełni równorzędnych odpowiedników w języku polskim, dlatego w niektórych miejscach umieszczono komentarze tłumaczącego, które mają na celu możliwie precyzyjne wyjaśnienie treści tekstu. Komentarze te zaznaczono kursywą.
Tekst oryginalny: Stanowisko Instytutu im. Roberta Kocha z 14.04.2020; ważne do czasu zakończenia trwania sytuacji kryzysowej; przejściowo ważne do 31.08.2020
Możliwe sposoby oszczędnego gospodarowania zasobami medycznych maseczek ochronnych1 oraz masek FFP2 w sytuacji ich niedoboru związanego z zachorowaniami na COVID-19
1 W ramach niniejszych zaleceń określenie medyczne maski ochronne odnosi się do wielowarstwowych, dokładnie przylegających maseczek zasłaniających nos i usta (w Polsce stosowane jest określenie medyczna maska ochronna bądź maska chirurgiczna – przyp. tłum.).
2 Jako środek ochronny stosowany w trakcie zwalczania obecnej epidemii COVID-19 można stosować medyczne maski ochronne oraz maski FFP wyprodukowane w USA, Kanadzie, Japonii i Australii i dopuszczone do użycia w powyższych krajach. Maski te można stosować w Niemczech, również jeśli nie mają stosownego oznaczenia CE/NE. Szczegółowe informacje w tym zakresie można uzyskać w instytucjach nadzorujących obrót towarami (maski stosowane w UE jako środki ochrony indywidualnej muszą spełniać odpowiednie wymogi oraz mieć oznaczenie CE; z reguły nie mają go maski z ww. krajów, przy czym mogą być dopuszczone do obrotu w RFN na podstawie odrębnych przepisów; szczegóły opisano w zaleceniach Ministerstwa Zdrowia RFN– przyp. tłum.)
Poniżej przedstawiono procedurę regeneracji (oryg. – ponownego wykorzystania – przyp. tłum.) medycznych masek ochronnych (w Polsce zwykle określane jako maski chirurgiczne – przyp. tłum.) oraz masek FFP2/3.
Z uwagi na ograniczenie dostępności medycznych masek ochronnych oraz masek FFP2/3, w celu zapewnienia zachowania ciągłości udzielania świadczeń (oryg. zapewnienia stałej opieki, przebiegu procesów – przyp. tłum.) niezbędne jest opracowanie strategii oszczędnego korzystania z dostępnych zasobów masek i innych środków ochrony indywidualnej; poniżej przedstawiamy wytyczne w tym zakresie. Ich praktyczne wdrożenie powinno się odbyć po przeprowadzeniu oceny ryzyka przez zarząd danego zakładu opieki zdrowotnej (oryg. pracodawcę – przyp. tłum.) z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań, we współpracy ze specjalistami ds. higieny, kierownictwem zespołu medycznego, a w razie potrzeby w porozumieniu z Urzędem ds. Zdrowia (ten niemiecki urząd jest odpowiednikiem polskiego sanepidu – przyp. tłum.).
Podczas standardowej opieki nad pacjentami z objawami niespecyficznej, ostrej infekcji dróg oddechowych stosowanie medycznej maski ochronnej (maski chirurgicznej – red.) zaleca się jako adekwatny środek ochrony osobistej, pod warunkiem, że maskę tę stosuje zarówno pacjent, jak i opiekujący się nim personel. Gdy w procesie terapeutycznym dochodzi do ekspozycji personelu na aerozole, wymagane jest stosowanie masek co najmniej klasy FFP2.
Zalecenia postępowania w przypadku ograniczenia dostępności maseczek FFP i medycznych maseczek ochronnych
W obecnej sytuacji niedoboru środków ochrony indywidualnej przydane mogą być zalecenia dotyczące ich regeneracji (oryg. ponownego wykorzystania – przyp. tłum.), opisane w aneksie 7 p. 2 do TRBA250, oraz w decyzji 609 wydanej przez ABAS (ABAS – Komitet ds. Czynników Biologicznych przy niemieckim Urzędzie ds. Bezpieczeństwa Pracy oraz Medycyny Pracy. Wymienione w tekście dokumenty odnoszą się głównie do zachorowań na grypę. Powstały one w 2012 i 2014 roku i opisują skrótowo możliwość regeneracji masek FFP2/FFP3 w przypadku pandemii; opisane niżej zalecenia stanowią rozwinięcie ww. dokumentów i są z nimi zgodne – przyp. tłum.). Przy zachowaniu określonych wymogów, zalecenia dotyczące regeneracji masek FFP2/3 można także stosować w odniesieniu do medycznych masek ochronnych.
UWAGA! Ponowne użycie medycznych masek ochronnych, oraz masek FFP bezwzględnie wymaga stosowania odpowiednich zasad bezpieczeństwa. Niestosowanie przewidzianych procedur zwiększa ryzyko zakażenia personelu. Należy pamiętać, że opisane poniżej sposoby regeneracji (oryg. ponownego wykorzystania – przyp. tłum.) dotyczą zatem wyłącznie sytuacji awaryjnych niedoboru medycznych masek ochronnych oraz masek FFP2/3.
Poniższe zalecenia opracował na wniosek Ministerstwa Zdrowia RFN Instytut im. Roberta Kocha we współpracy z grupą roboczą (oryg. utworzoną ad-hoc grupą roboczą – przyp. tłum.) Komitetu ds. Czynników Biologicznych, we współpracy z Federalnym Ministerstwem Pracy i Spraw Socjalnych.
- Stosowanie medycznych masek ochronnych (masek chirurgicznych) w ramach procedur zabiegowych odbywa się na dotychczasowych zasadach.
- Maski chirurgiczne oraz maski FFP należy niezwłocznie zmienić w przypadku ich kontaminacji, podejrzenia ich kontaminacji, a także zawilgocenia (zużyte podlegają utylizacji – przyp. tłum.).
- Wydłużone użytkowanie masek (stosowanych w związku ze sprawowaniem opieki nad pacjentami lub wykraczających poza ramy opieki) (drugie odnosi się do sytuacji, gdy personel nie sprawuje opieki bezpośrednio – np. praca w laboratoriach – przyp. tłum.) powinno odbywać się podczas jednej zmiany, wyłącznie przez tego samego pracownika (autorzy użyli w tym miejscu określenia (A) Weiterverwendung – oznaczającego dalsze użytkowanie; w pozostałych miejscach stosowane jest określenie (B) Wiederverwendung – ponowne wykorzystanie, rozumiane w obecnej sytuacji jako regeneracja. W języku technicznym określenie (A) stosuje się w sytuacji wielorazowego stosowania danego wyrobu, np. dla szklanych butelek wielorazowych, które pozostają w stałym obrocie jako towar i wielokrotnie podlegają napełnianiu, natomiast określenie (B) w odniesieniu do wyrobów poddawanych procesowi recyklingu – np. butelek PET; w celu jaśniejszego przekazania treści powyższego dokumentu zasadne jest użycie polskiego słowa regeneracja, które lepiej oddaje ideę autorów zaleceń– przyp. tłum.).
- W przypadku stosowania masek FFP w razie eskpozycji na aerozole (np. bronchoskopia) nie jest możliwe ich przedłużone stosowanie (w oryginale użyto określenia A – przyp. tłum.) ani regeneracja (w oryginale użyto określenia B – przyp. tłum.).
