Skróty: AFP – α-fetoproteina; CEA – antygen rakowo-płodowy; DCP – d-gamma-karboksyprotrombina; HCC – rak wątrobowokomórkowy; HBV – wirus zapalenia wątroby typu B; HCV – wirus zapalenia wątroby typu C; MR – obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego; PEI – przezskórne podanie stężonego alkoholu bezpośrednio do guza; RFA – termoablacja prądem o częstotliwości fal radiowych; TACE – regionalna chemioembolizacja guza poprzez tętnicę wątrobową; TK – tomografia komputerowa; USG – ultrasonografia
Rak wątrobowokomórkowy
Według danych epidemiologicznych rak wątrobowokomórkowy (hepatocellular carcinoma – HCC) jest najczęstszym rakiem pierwotnym wątroby, 6. pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym na świecie i 3. spośród nowotworów, który odpowiada za śmiertelność w populacji ludzkiej. Rak wątrobowokomórkowy w 80% przypadków rozwija się u chorych, u których doszło do marskiej przebudowy wątroby wskutek przewlekłego zakażenia wirusami hepatotropowymi B lub C, a u 10–15% – na podłożu uszkodzenia miąższu wątroby w przebiegu choroby alkoholowej, chorób metabolicznych, nadmiernego przyjmowania leków hormonalnych (steroidy, estrogeny) lub zatrucia aflatoksyną. Tylko w 5,1% przypadków HCC powstaje w zdrowej wątrobie jako postać włóknisto-blaszkowa (fibrolamellar carcinoma). Uważa się, że roczne ryzyko rozwoju HCC wynosi 2–6,6% w grupie chorych zakażonych wirusami hepatotropowymi. Naturalny przebieg choroby bez leczenia prowadzi do zgonu 90% chorych w ciągu 5 lat; na całym świecie z powodu HCC umiera około 1,2 miliona ludzi rocznie.