Bakteryjne zapalenie spojówek - strona 2

30.01.2015
dr med. Arkadiusz Pogrzebielski
Ośrodek Chirurgii Oka Prof. Zagórskiego w Krakowie
Oculus - Krakowskie Centrum Okulistyczne, Kraków
Scanmed, Szpital św. Rafała w Krakowie

Rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego. Podczas badania oka należy zwrócić uwagę przede wszystkim na rodzaj zaczerwienienia, a także typ wydzieliny w worku spojówkowym.

W lampie szczelinowej po odwróceniu powieki dolnej i górnej w przypadku stanów zapalnych można stwierdzić obecność brodawek lub grudek. W badaniu bez lampy szczelinowej i przy mniejszych powiększeniach ocena typu reakcji spojówkowej (brodawkowej lub grudkowej) jest trudna.

Ostrość wzroku w typowych zapaleniach spojówek pozostaje niezmieniona. Niekiedy widzenie może zaburzać obecność wydzieliny ropnej na powierzchni oka. Reakcje źrenic są prawidłowe.

Postępowanie

Leczenie bakteryjnego zapalenia spojówek ma charakter empiryczny. Zaleca się zastosowanie antybiotyku bakteriobójczego o szerokim spektrum działania; należy pamiętać o odpowiednim dawkowaniu (np. aminoglikozydy co najmniej 3 razy na dobę, a fluorochinolony 4 razy na dobę).

Zaletą kropli do oczu jest to, że nie wywołują dodatkowych zaburzeń widzenia; natomiast maści cechuje dłuższy kontakt z powierzchnią gałki ocznej i rzadsze dawkowanie.

Zwykle skuteczne jest leczenie antybiotykiem przez 5–7 dni. Jeżeli w tym czasie nie nastąpi poprawa, pacjenta należy skierować do okulisty w celu weryfikacji rozpoznania.

W leczeniu bakteryjnego zapalenia spojówek nie stosuje się preparatów złożonych zawierających antybiotyk i glikokortykosteroid; są one zarezerwowane do leczenia pooperacyjnego lub specjalistycznego.

Alternatywę dla antybiotykoterapii wyjątkowo stanowi zastosowanie 1,25% roztworu powidonu (zwłaszcza w przypadkach ograniczonego dostępu do zasobów systemu ochrony zdrowia).

Antybiotyki i chemioterapeutyki do stosowania miejscowego dostępne w Polsce
Leki
Krople Maść
antybiotyki aminoglikozydowe Amikacyna (np. Biodacyna Ophthalmicum) X
Gentamycyna (np. Gentamicin WZF 0,3%) X
Neomycyna (np. Neomycinum Jelfa) X
Tobramycyna (np. Tobrex, Tobrexan) X X
antybiotyk makrolidowy Erytromycyna (np. Cusi Erythromycin 0,5%) X
antybiotyk azalidowy Azytromycyna (np. Azyter) X
fluorochinolony Cyprofloksacyna (np. Ciloxan, Cipronex 0,3%) X X
Ofloksacyna< (np. Floxal, Oflodinex, Ofloxacin-POS)/td> X X
Lewofloksacyna (np. Oftaquix, Oftaquix sine) X
Moksyfloksacyna (np. Monafox, Vigamox) X

Zalecenia

W przypadku bakteryjnych zapaleń spojówki niezmiernie istotne jest przestrzeganie zaleceń higienicznych. Pacjenci powinni:

  • często myć ręce
  • używać oddzielnych ręczników
  • zachować należytą ostrożność w kontaktach z innymi osobami.

Postępowanie terapeutyczne w bakteryjnym zapaleniu spojówek obejmuje:

  • płukanie worka spojówkowego 0,9% fizjologicznym roztworem soli (rano i przed każdorazowym podaniem leków)
  • antybiotykoterapię (w ciągu dnia warto stosować krople oczne, a na noc maść).

W zakażeniach N. gonorrhoeae i chlamydiami konieczne jest leczenie ogólne.

Rokowanie w bakteryjnym zapaleniu spojówek jest zazwyczaj dobre, należy jednak zachować szczególną ostrożność w przypadku niektórych niepokojących objawów ze strony narządu wzroku. Pilnej konsultacji specjalisty wymagają pacjenci:

  • z istotnym pogorszeniem/utratą widzenia (należy zasłonić każde oko osobno i sprawdzić, czy pacjent widzi dobrze drugim okiem)
  • ze zmianami w rogówce
  • ze zmienionym kształtem i ruchomością źrenicy czy anizokorią
  • z podejrzeniem wirusowego zapalenia spojówek i rogówki (silne zaczerwienienie oczu, wydzielina wodnista, zaburzenia przejrzystości rogówki, barwienie się rogówki fluoresceiną, objawy ze strony górnych dróg oddechowych, powiększenie węzłów chłonnych)
  • zgłaszający silny ból w oku z pojawieniem się kół tęczowych wokół źródeł światła, z towarzyszącym bólem głowy i pogorszeniem ostrości widzenia (zwykle oznacza to tzw. ostry atak jaskry; po porównaniu napięcia gałek ocznych przez powieki stwierdza się, że chore oko jest „twarde jak kamień”)
  • z nagłym wystąpieniem podwójnego widzenia
  • z nagłym pojawieniem się wytrzeszczu
  • po urazach mechanicznych (ciało obce w oku, uderzenie, otarcie oka itp.) lub chemicznych (oparzenia oka)
  • z zakażeniem oka u pacjentów noszących soczewki kontaktowe.

W tym ostatnim przypadku konieczne jest pilne skierowanie do specjalisty. Pacjent powinien natychmiast zdjąć soczewki i zabrać je ze sobą w pojemniczku do ewentualnych badań mikrobiologicznych. Warto także śledzić okresowo raporty dotyczące wypuszczonych przypadkowo na rynek partii zakażonych płynów do soczewek kontaktowych; już kilkakrotnie stawały się one przyczyną występujących na szerszą skalę poważnych infekcji.

Zapalenie spojówek należy do najczęstszych przyczyn zaczerwienienia oczu. Łagodne bakteryjne zapalenie spojówek jest zwykle chorobą o samoograniczającym się charakterze i może być bez trudności leczone przy użyciu antybiotyków. Ciężkie zapalenie spojówek wywołane przez dwoinkę rzeżączki może doprowadzić do utraty wzroku; zwykle zakażenie obejmuje cały organizm.
strona 2 z 2
Zobacz także
Wybrane treści dla pacjenta
  • Zapalenie spojówek w przebiegu mięczaka zakaźnego
  • Zapalenie spojówek w przebiegu półpaśca lub ospy wietrznej
  • Wirusowe zapalenia spojówek
  • Opryszczkowe zapalenie spojówek
  • Zapalenie spojówek spowodowane przez pikornawirusy
  • Zapalenie spojówek u dorosłych

Oświadczenie

Oświadczam, że jestem lekarzem, farmaceutą lub osobą prowadzącą zaopatrzenie w produkty lecznicze.

Konferencje i szkolenia

26-27 kwietnia, Barcelona
Barcelona Oculoplastics 2024
więcej »
18-20 kwietnia 2024, Abu Zabi
12th ICGS Congress
więcej »
18-20 kwietnia 2024, Bruksela
Brussels Retina Master Class
Zobacz wszystkie konferencje i szkolenia »

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.