Czy wyłączne karmienie piersią dziecka w 9. miesiącu życia jest błędem?

Tak. Wyłączne karmienie piersią, czyli podawanie tylko mleka kobiecego, powinno trwać pierwsze 6 miesięcy życia dziecka. Po tym czasie dziecku do tej pory karmionemu wyłącznie piersią należy stopniowo rozszerzać dietę, podając mu wartościowe produkty uzupełniające, bogate w żelazo i witaminy. Takie postępowanie jest słuszne, ponieważ:

• Analiza dojrzewania układu pokarmowego, immunologicznego i rozwoju motoryki jamy ustnej wskazuje na gotowość do przyjmowania stałych pokarmów około 6. miesiąca życia dziecka.

• Szybko rozwijający się organizm dziecka potrzebuje składników pokarmowych, których sam pokarm matki już nie dostarcza w odpowiedniej ilości. Między 6. a 8. miesiącem życia pokarm naturalny pokrywa 70% zapotrzebowania energetycznego, a pomiędzy 9. a 11. miesiącem – 55%. Ponadto 90% zapotrzebowania na żelazo muszą w tym okresie zaspokoić pokarmy uzupełniające.

• Między 6. a 9. miesiącem życia niemowlę wykazuje zainteresowanie jedzeniem – siada, chwyta drobinki pokarmu, kieruje do ust, żuje – w naturalny sposób przyzwyczaja się do spożywania stałych i różnorodnych produktów. Pod koniec 1. roku życia niemowlę zaczyna odkrywać otaczającą przestrzeń i trudniej jest je zainteresować jedzeniem. Prawdopodobnie właśnie z tego wynika często obserwowana u dzieci w wieku 9–12 miesięcy niechęć do jedzenia czegokolwiek innego niż pierś matki.

• Wydaje się, że wprowadzanie niewielkich ilości pokarmów uzupełniających w osłonie mleka matki w okresie obniżonej odpowiedzi immunologicznej pozwala na wytworzenie tolerancji i chroni przed alergią. Natomiast opóźnianie podawania pokarmów, takich jak: pszenica, owies, żyto, ryby, jaja, mięso i ziemniaki, zwiększa ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej i wziewnej w 5. roku życia. Podawanie glutenu w osłonie mleka matki i kontynuacja karmienia po jego wprowadzeniu przez około 2–3 miesiące zmniejsza ryzyko zachorowania na celiakię, cukrzycę typu 1 i alergię na pszenicę. Aktualnie profilaktyczne eliminowanie lub opóźnione wprowadzanie pokarmów potencjalnie alergizujących jest nieuzasadnione. Nawet matki chore na alergię są zachęcane do karmienia wyłącznie piersią tylko przez 6 miesięcy.

• WHO przestrzega, że okres przechodzenia z karmienia piersią na rodzinną kuchnię jest związany z dużym ryzykiem niedożywienia i zwraca szczególną uwagę na wybranie odpowiedniego momentu do wprowadzenia produktów uzupełniających między 6. a 9. miesiącem życia. (2013, 2014) 

Piśmiennictwo

1. ESPGHAN Committee on Nutrition, Agostoni C., Braegger C., Desci T. i wsp.: Breast-feeding: a commentary by the ESPGHAN Committee on Nutrition. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2009; 49: 112–125
2. American Academy of Pediatrics, Section on Breastfeeding: Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics, 2012; 129 (3): 827–841 (https://adst.mp.pl/s/dziecko/aap.pdf)
3. PAHO Pan American Health Organization. Guiding principles for complementary feeding of the breastfed child. Washington DC, WHO, 2003
4. Dobrzańska A., Czerwionka-Szaflarska M., Kunachowicz H. i wsp.: Zalecenia dotyczące żywienia zdrowych dzieci w pierwszym roku życia opracowane przez Zespół Ekspertów powołany przez Konsultanta Krajowego ds. Pediatrii. Standardy Medyczne, 2007; 4 (2): 2–5
5. Szajewska H., Horvath A., Dziechciarz P.: Wybrane zagadnienia z gastroenterologii i żywienia dzieci w 2009 roku. Med. Prakt. Pediatr. 2/2010: 17–30 
6. Alergia na pokarmy a wprowadzanie pokarmów uzupełniających do diety niemowlęcia. Aktualne (2006) stanowisko American College of Allergy, Asthma and Immunology. Med. Prakt. Pediatr. 3/2007: 13–27