Kiedy, jak i w jakiej ilości należy w praktyce zacząć wprowadzać do diety dzieci ryby?

Rodzice dość często nie chcą wprowadzać ryb do diety dziecka z obawy przed reakcjami alergicznymi, ale odpowiedź jest jednoznaczna: ryby wprowadza się tak jak inne pokarmy uzupełniające (p. pyt. Jak w praktyce wprowadzać gluten do diety dziecka? i Od kiedy w praktyce zacząć wprowadzać jajo kurze do diety dziecka oraz w jakiej postaci i ilości? – przyp. red.). Nie ma danych wskazujących, że spożywanie ryb zwiększa ryzyko wystąpienia alergii, są natomiast doniesienia, że jest wręcz odwrotnie.

Niektórzy rodzice tłumaczą opóźnianie wprowadzania ryb do diety dziecka obawą przed ich zanieczyszczeniem metalami ciężkimi. Dopuszczalny poziom zanieczyszczenia ryb (np. związkami rtęci) reguluje Rozporządzenie Komisji Europejskiej, zatem ryby dostępne na rynku i dopuszczone do sprzedaży są bezpieczne dla człowieka, w tym dla dzieci. Żeby to bezpieczeństwo jeszcze dodatkowo zwiększyć, nie należy wybierać niektórych gatunków drapieżnych ryb morskich (tab.).

Jedynym znaczącym ograniczeniem jest tak naprawdę unikanie ryb surowych, których spożywanie wiąże się z ryzykiem zakażenia niebezpiecznymi drobnoustrojami chorobotwórczymi (np. Listeria monocytogenes [p. Od jakiego wieku dzieci mogą spożywać surową rybę [np. sushi, tatar]? – przyp. red.]). Dzieci powinny także unikać spożywania ryb marynowanych (ze względu na duże stężenie soli) oraz wędzonych (mogą zawierać szkodliwe węglowodory aromatyczne i aminy heterocykliczne).

W praktyce ryby można podawać dziecku w docelowych porcjach wyliczonych na podstawie wielkości dłoni dziecka (bez palców), zaczynając od mniejszych porcji i stopniowo – zdroworozsądkowo – je zwiększając, początkowo nie częściej niż raz w tygodniu. Ryby podaje się po poddaniu ich obróbce termicznej (gotowane, gotowane na parze, pieczone, duszone, smażone beztłuszczowo). Warto uczulić rodziców, aby nie sięgali po ryby smażone na tłuszczu (sauté lub w panierce) lub gotowe produkty wysokoprzetworzone (np. paluszki rybne) ze względu na dużą zawartość tłuszczu, co może sprzyjać rozwojowi nadwagi i otyłości.

Piśmiennictwo

1. Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko PTGHiŻD. Med. Prakt. Pediatr., 2021; 1: 23–44 (www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/wytyczne/257297)
2. Perkin M.R., Logan K., Tseng A. i wsp.: Randomized trial of introduction of allergenic foods in breast-fed infants. N. Engl. J. Med., 2016; 374 (18): 1733–1743
3. Halken S., Muraro A., de Silva D. i wsp.: European Academy of Allergy and Clinical Immunology Food Allergy and Anaphylaxis Guidelines Group. EAACI guideline: Preventing the development of food allergy in infants and young children (2020 update). Pediatr. Allergy Immunol., 2021; 32 (5): 843–858