Opracowały: mgr Małgorzata Ściubisz, lek. Iwona Rywczak
W duńskim badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych oceniono, czy szczepienie przeciwko grypie zmniejsza ryzyko zgonu niezależnie od przyczyny oraz z przyczyn sercowonaczyniowych u pacjentów z nowo rozpoznaną niewydolnością serca.
Dane do badania uzyskano z elektronicznej bazy danych medycznych Danish National Patient Registry, w której gromadzone są informacje dotyczące zarówno lecznictwa ambulatoryjnego, jak i szpitalnego z całej Danii, oraz z Danish National General Practicioners Reimbursement Registry, w której gromadzone są dane na temat statusu szczepienia, m.in. przeciwko grypie.
Populację badania stanowiło 134 048 osób w wieku ≥18 lat (śr. 73 lata, 56% mężczyźni) z nowo rozpoznaną niewydolnością serca (I50, I110, I130, I132 w klasyfikacji ICD-10). Wśród najczęstszych chorób współistniejących obserwowano: nadciśnienie tętnicze (38,8%), chorobę niedokrwienną serca (39,1%), zaburzenia rytmu serca (38,5%), migotanie lub trzepotanie przedsionków (33,3%), zawał mięśnia sercowego w wywiadzie (20,3%), przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (17,7%) oraz cukrzycę (16%). Mediana czasu obserwacji wyniosła 3,7 lat dla ryzyka zgonu niezależnie od przyczyny oraz 3,3 lat dla ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Wyszczepialność przeciwko grypie w badanej populacji różniła się w zależności od sezonu epidemicznego grypy i wahała się 16–54%. Większość szczepień (98%) wykonano w okresie od września do grudnia.
W okresie obserwacji odnotowano 77 956 (58%) zgonów niezależnie od przyczyny oraz 47 966 (36%) zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Co najmniej 1 dawkę szczepionki otrzymało 58% pacjentów. Wykazano, że ≥1 dawka szczepionki przeciwko grypie o 18% zmniejsza ryzyko zgonu niezależnie od przyczyny oraz zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych u pacjentów ze świeżo rozpoznaną niewydolnością serca (hazard względny [HR] skorygowany o znane czynniki zakłócające wyniósł odpowiednio: 0,82 [95% CI: 0,81–0,84] oraz 0,82 [95% CI: 0,81–0,84]). Odnotowano również, że ≥1 dawka szczepionki przeciwko grypie o 6% zmniejsza ryzyko wystąpienia migotania/trzepotania przedsionków (HR: 0,94 [95% CI: 0,90–0,99]) oraz o 4% zmniejsza ryzyko hospitalizacji z powodu grypy lub zapalenia płuc (HR: 0,96 [95% CI: 0,93–0,98]) u tych pacjentów.
W dodatkowej analizie stwierdzono, że coroczne szczepienie przeciwko grypie, w porównaniu z rzadszym szczepieniem, lub większa skumulowana liczba dawek szczepionki w okresie obserwacji były związane z większą redukcją ryzyka zgonu niezależenie od przyczyny (HR wyniosło: 0,81 [95% CI: 0,80–0,83] przy corocznym szczepieniu vs 0,87 [95% CI: 0,85–0,90] przy szczepieniu rzadziej niż co roku oraz 0,72 [95% CI: 0,70–0,73] przy >3 dawkach szczepionki, 0,82 [95% CI: 0,80–0,84] przy 1–3 dawkach oraz 0,89 [95% CI: 0,87–0,91] przy 1 dawce szczepionki), jak i z przyczyn sercowo-naczyniowych (HR wyniosło: 0,81 [95% CI: 0,79–0,83] przy corocznym szczepieniu vs 0,92 [95% CI: 0,89–0,96] przy szczepieniu rzadziej niż co roku oraz 0,71 [95% CI: 0,69–0,74] przy >3 dawkach szczepionki, 0,80 [95% CI: 0,78–0,82] przy 1–3 dawkach oraz 0,89 [95% CI: 0,86–0,91] przy 1 dawce szczepionki). Większy efekt ochronny obserwowano także u osób, które zaszczepiono na początku sezonu epidemicznego grypy (wrzesień, październik) niż w jego późniejszym okresie (listopad, grudzień).
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że u pacjentów z nowo rozpoznaną niewydolnością serca szczepienie przeciwko grypie zmniejszało ryzyko zgonu niezależnie od przyczyny oraz z przyczyn sercowo-naczyniowych. Coroczne szczepienie przeciwko grypie może być skuteczną strategią poprawiającą wskaźniki przeżywalności u pacjentów z niewydolnością serca.
